diff options
Diffstat (limited to '')
| -rw-r--r-- | runtime/tutor/tutor.nl.utf-8 | 950 |
1 files changed, 950 insertions, 0 deletions
diff --git a/runtime/tutor/tutor.nl.utf-8 b/runtime/tutor/tutor.nl.utf-8 new file mode 100644 index 0000000..715c8d3 --- /dev/null +++ b/runtime/tutor/tutor.nl.utf-8 @@ -0,0 +1,950 @@ + ========================================================================== + = W e l k o m b i j d e V I M l e s s e n - Versie 1.7 = + ========================================================================== + + Vim is een krachtige editor met veel commando's, te veel om uit te leggen + in lessen zoals deze. Deze lessen zijn bedoeld om voldoende commando's te + behandelen om je in staat te stellen met Vim te werken als een editor voor + algemeen gebruik. + + Deze lessen zullen 25 tot 30 minuten in beslag nemen, afhankelijk van de + tijd die wordt besteed aan het uitproberen van de commando's. + + LET OP: + Door de commando's in deze lessen verandert de tekst. Maak een kopie van + dit bestand om mee te oefenen (als je "vimtutor" uitvoerde, is dit al een + kopie). + + Deze lessen zijn bedoeld om al doende te leren. Dat betekent dat je de + commando's moet uitvoeren om ze goed te leren kennen. Als je de tekst + alleen maar doorleest, zal je de commando's niet leren! + + Zorg ervoor dat de <Caps Lock> toets NIET is ingedrukt en druk vaak genoeg + op de j-toets om de cursor zo te bewegen dat les 1.1 volledig op het + scherm staat. + + LET OP: In deze lessen worden omwille van de duidelijkheid vaak spaties + gebruikt binnen een commando (bv. "40 G" of "operator [getal] beweging"). + Tik deze spaties echter NIET. Ze verstoren de werking. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.1: VERPLAATS DE CURSOR + + ** De cursor wordt verplaatst met de toetsen h, j, k, l zoals aangegeven. ** + ^ + k Hint: De h is de meest linkse en beweegt naar links. + < h l > De l is de meest rechtse en beweegt naar rechts. + j De j lijkt op een pijl naar beneden. + v + + 1. Beweeg de cursor over het scherm om er vertrouwd mee te raken. + + 2. Druk de omlaag-toets (j) tot hij repeteert. + Nu weet je hoe je de volgende les bereikt. + + 3. Gebruik de omlaag-toets om naar les 1.2 te gaan. + + OPMERKING: Als je twijfelt aan wat je tikte, druk <ESC> om in de opdracht- + modus te komen. Tik daarna het commando dat bedoeld wordt. + + OPMERKING: Pijltjes-toetsen werken ook. Met de hjkl-toetsen kan je sneller + rondbewegen, als je er eenmaal aan gewend bent. Echt waar! + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.2: VIM AFSLUITEN + + !! LET OP: Lees deze les goed door voordat je iets uitvoert!! + + 1. Druk de <ESC> toets (om zeker in de opdrachtmodus te zitten). + + 2. Tik :q! <ENTER> + Hiermee wordt de editor afgesloten. Alle veranderingen gaan VERLOREN. + + 3. Nu zie je de shell-prompt. Tik het commando waarmee je deze lessen + hebt opgeroepen. Dat is normaal gesproken: vimtutor <ENTER> + + 4. Als je deze stappen goed hebt doorgelezen, voer dan de stappen 1 tot 3 + uit om de editor te verlaten en weer op te starten. + + LET OP: :q! <ENTER> verwerpt alle veranderingen die je aanbracht. Een paar + lessen verder zal je leren hoe veranderingen worden opgeslagen in + een bestand. + + 5. Beweeg de cursor omlaag naar les 1.3. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.3: TEKST BEWERKEN - WISSEN + + ** Tik x om het teken onder de cursor te wissen. ** + + 1. Ga met de cursor naar de regel verderop met --->. + + 2. Zet de cursor op een teken dat moet worden gewist om een fout te + herstellen. + + 3. Tik x om het ongewenste teken te wissen. + + 4. Herhaal deze stappen tot de regel goed is. + + ---> Vi kkent eenn opdracccchtmodus en een invooegmmmmodus. + + 5. Nu de regel gecorrigeerd is kan je naar les 1.4 gaan. + + LET OP: Probeer de lessen niet uit je hoofd te leren. Leer al doende. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.4: TEKST BEWERKEN - INVOEGEN + + ** Tik i ('insert') om tekst in te voegen. ** + + 1. Ga met de cursor naar de eerste regel verderop met --->. + + 2. Maak de eerste regel gelijk aan de tweede. Zet daarvoor de cursor op + de plaats waar tekst moet worden ingevoegd. + + 3. Tik i en daarna de nodige aanvullingen. + + 4. Tik <ESC> na elke herstelde fout om terug te keren in de opdrachtmodus. + Herhaal de stappen 2 tot 4 om de zin te verbeteren. + + ---> Aan regel ontekt wat . + ---> Aan deze regel ontbreekt wat tekst. + + 5. Ga naar les 1.5 als je gewend bent aan het invoegen van tekst. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.5: TEKST BEWERKEN - TOEVOEGEN + + ** Tik A ('append') om tekst toe te voegen. ** + + 1. Ga met de cursor naar de eerste regel verderop met --->. + Het maakt niet uit waar de cursor in deze regel staat. + + 2. Tik hoofdletter A en tik de nodige aanvullingen. + + 3. Tik <ESC> nadat de tekst is aangevuld. Zo keer je terug in de + opdrachtmodus. + + 4. Ga naar de tweede regel verderop met ---> en herhaal stap 2 en 3 + om deze zin te corrigeren. + + ---> Er ontbreekt wat tekst aan de + Er ontbreekt wat tekst aan deze regel. + ---> Hier ontbreekt ook w + Hier ontbreekt ook wat tekst. + + 5. Ga naar les 1.6 als je vertrouwd bent geraakt aan het toevoegen + van tekst. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 1.6: EEN BESTAND EDITTEN + + ** Gebruik :wq om een bestand op te slaan en de editor te verlaten. ** + + !! LET OP: Lees deze les helemaal door voordat je een van de volgende + stappen uitvoert!! + + 1. Verlaat deze les zoals je in les 1.2 deed: :q! + Of gebruik een andere terminal als je daar de beschikking over hebt. Doe + daar het volgende. + + 2. Tik het volgende commando na de shell-prompt: vim les <ENTER> + 'vim' (vaak ook 'vi') is het commando om de Vim-editor te starten, + 'les' is de naam van het bestand, dat je gaat bewerken. Kies een andere + naam als er al een bestand 'les' bestaat, dat niet veranderd mag worden. + + 3. Voeg naar eigen keus tekst toe, zoals je geleerd hebt in eerdere lessen. + + 4. Sla het bestand met de wijzigingen op en verlaat Vim met :wq <ENTER> + + 5. Herstart vimtutor als je deze bij stap 1 hebt verlaten en ga verder met + de volgende samenvatting. + + 6. Voer deze stappen uit nadat je ze hebt gelezen en begrepen. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 1 + + 1. De cursor wordt bewogen met de pijltjestoetsen of de hjkl-toetsen. + h (links) j (omlaag) k (omhoog) l (rechts) + + 2. Start Vim van de shell-prompt. Tik: vim BESTANDSNAAM <ENTER> + + 3. Sluit Vim af met <ESC> :q! <ENTER> om de veranderingen weg te gooien. + OF tik <ESC> :wq <ENTER> om de veranderingen te bewaren. + + 4. Wis het teken onder de cursor met: x + + 5. Invoegen of toevoegen van tekst, tik: + i en daarna de in te voegen tekst <ESC> voeg in vanaf de cursor + A en daarna de toe te voegen tekst <ESC> voeg toe achter de regel + + OPMERKING: Met <ESC> kom je terug in opdrachtmodus en wordt een ongewenst + of gedeeltelijk uitgevoerd commando afgebroken. + + Ga nu verder met les 2.1. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.1: WIS-COMMANDO'S + + ** Tik dw ('delete word') om een woord te wissen. ** + + 1. Druk op <ESC> om zeker in de opdrachtmodus te zijn. + + 2. Ga naar de regel hieronder, die met ---> begint. + + 3. Ga met de cursor naar het begin van een woord dat moet worden gewist. + + 4. Met het tikken van dw verdwijnt het woord. + + OPMERKING: De letter d verschijnt op de laatste regel van het scherm + zodra je hem tikt. Vim is aan het wachten tot je de w tikt. + Als je een ander teken dan d ziet, heb je iets verkeerds + getikt. Druk op <ESC> en begin opnieuw. + + NOG EEN OPMERKING: Dit werkt alleen als de optie 'showcmd' is ingeschakeld. + Dat gebeurt met :set showcmd <ENTER> + + ---> Er zijn een het paar ggg woorden, die niet in deze len zin thuishoren. + + 5. Herhaal de stappen 3 en 4 tot de zin goed is en ga naar les 2.2. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.2: MEER WIS-COMMANDO'S + + ** Tik d$ om te wissen tot het einde van de regel. ** + + 1. Druk op <ESC> om zeker in de opdrachtmodus te zijn. + + 2. Ga naar de regel hieronder, die met ---> begint. + + 3. Ga met de cursor naar het einde van de correcte regel (NA de eerste . ). + + 4. Tik d$ om te wissen tot het einde van de regel. + + ---> Iemand heeft het einde van deze regel dubbel getikt. dubbel getikt. + + 5. Ga naar les 2.3 voor uitleg. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.3: OVER OPERATOREN EN BEWEGINGEN + + Veel commando's die de tekst veranderen, bestaan uit een operator en een + beweging. De samenstelling van een wis-commando met de operator d is: + d beweging + + Daarbij is: + d - de wis-operator + beweging - het bereik waarop de operator werkt (zie het lijstje hieronder) + + Een korte lijst van bewegingen vanaf de cursor: + w - tot het begin van het volgende woord, ZONDER het eerste teken daarvan. + e - tot het einde van het huidige woord, INCLUSIEF het laatste teken. + $ - tot het einde van de regel, INCLUSIEF het laatste teken. + + Het tikken van de wist tekst vanaf de cursor tot het eind van het woord. + + OPMERKING: Het intikken van alleen maar de beweging, zonder een operator, + in de opdrachtmodus beweegt de cursor (respectievelijk naar het + volgende woord, naar het eind van het huidige woord en naar het + eind van de regel). + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.4: GEBRUIK VAN EEN TELLER BIJ EEN BEWEGING + + ** Een getal voor een beweging herhaalt het zoveel keer. ** + + 1. Ga naar de regel hieronder, die met ---> begint. + + 2. Tik 2w zodat de cursor twee woorden vooruit gaat. + + 3. Tik 3e zodat de cursor naar het einde van het derde woord gaat. + + 4. Tik 0 (nul) om naar het begin van de regel te gaan. + + 5. Herhaal de stappen 2 en 3 met andere getallen. + + ---> Dit is een regel met woorden waarin je heen en weer kan bewegen. + + 6. Ga verder met les 2.5. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.5: GEBRUIK EEN TELLER OM MEER TE WISSEN + + ** Een getal met een operator zorgt dat deze zoveel keer wordt herhaald. ** + + Bij de combinatie van wis-operator en beweging kan je voor de beweging een + teller zetten om meer te wissen: + d [teller] beweging + + 1. Ga naar het eerste woord in HOOFDLETTERS in de regel na --->. + + 2. Met d2w worden twee woorden (in dit voorbeeld in hoofdletters) gewist. + + 3. Herhaal de stappen 1 en 2 met verschillende tellers om de verschillende + woorden in hoofdletters met één commando te wissen. + + ---> deze ABC DE regel FGHI JK LMN OP is QZ RS ontdaan van rommel. + + OPMERKING: De teller kan ook aan het begin staan: d2w en 2dw werken allebei. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.6: BEWERKING VAN HELE REGELS + + ** Tik dd om een hele regel te wissen. ** + + Omdat het wissen van een hele regel vaak voorkomt, besloten de ontwerpers + van Vi dat met het tikken van dd simpelweg een hele regel gewist wordt. + + 1. Ga met de cursor naar de tweede regel van de zinnetjes hieronder. + + 2. Tik dd om de regel te wissen. + + 3. Ga nu naar de vierde regel. + + 4. Tik 2dd om twee regels te wissen. + + ---> 1) Rozen zijn rood. + ---> 2) Modder is leuk. + ---> 3) Viooltjes zijn blauw. + ---> 4) Ik heb een auto. + ---> 5) De klok slaat de tijd. + ---> 6) Suiker is zoet. + ---> 7) En dat ben jij ook. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 2.7: HET COMMANDO HERSTEL + + ** u maakt het laatste commando ongedaan, U herstelt een hele regel. ** + + 1. Ga met de cursor naar de regel hieronder met ---> en zet hem + op de eerste fout. + + 2. Tik x om het eerste ongewenste teken te wissen. + + 3. Tik nu u en maak daarmee het vorige commando ongedaan. + + 4. Herstel nu alle fouten in de regel met het x commando. + + 5. Tik een hoofdletter U om de regel in z'n oorspronkelijke staat terug + te brengen. + + 6. Tik nu een paar keer u en herstel daarmee de U en eerdere commando's. + + 7. Tik nu een paar keer CTRL-R (Ctrl-toets ingedrukt houden en R tikken) en + voer daarmee de commando's opnieuw uit: 'redo' oftewel 'undo de undo's'. + + ---> Heerstel de fouten inn deeze regel en brenng ze weer terugg met undo. + + 8. Dit zijn heel nuttige commando's. Ga verder met samenvatting van les 2. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 2 + + 1. Wis van de cursor tot het volgende woord met dw + + 2. Wis van de cursor tot het eind van de regel met d$ + + 3. Wis de hele regel met dd + + 4. Herhaal een beweging door er een getal voor te zetten: 2w + + 5. De opbouw van een wijzigingscommando is: + operator [getal] beweging + daarbij is: + operator - wat er moet gebeuren, bijvoorbeeld d om te wissen + [getal] - een (niet-verplichte) teller om 'beweging' te herhalen + beweging - een beweging door de te wijzigen tekst zoals w (woord) + of $ (tot het einde van de regel) enz. + + 6. Ga naar het begin van de regel met nul: 0 + + 7. Undo de voorgaande actie met u (kleine letter) + Undo alle veranderingen in een regel met U (hoofdletter) + Undo de undo's met CTRL-R + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 3.1: HET COMMANDO PLAK + + ** Tik p ('put') en plak daarmee zojuist gewiste tekst na te cursor. ** + + 1. Ga met de cursor naar de eerste regel met ---> hierna. + + 2. Wis de regel met dd en bewaar hem zodoende in een Vim-register. + + 3. Ga naar de c-regel, waar de gewiste regel ONDER moet komen. + + 4. Tik p om de regel terug te zetten onder de regel met de cursor. + + 5. Herhaal de stappen 2 tot 4 om de regels in de goede volgorde te zetten. + +---> d) Krijg je het ook onder de knie? +---> b) Viooltjes zijn blauw, +---> c) Begrip is te leren, +---> a) Rozen zijn rood, + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 3.2: HET COMMANDO VERVANG + + ** Tik rx ('replace') om het teken onder de cursor te vervangen door x. ** + + 1. Ga naar de eerste regel hieronder met --->. + + 2. Zet de cursor op de eerste fout. + + 3. Tik r en dan het teken dat er hoort te staan. + + 4. Herhaal de stappen 2 en 3 tot de eerste regel gelijk is aan de tweede. + + ---> Bij het tokken van dezf hegel heeft iemamd verklerde letters getikt. + ---> Bij het tikken van deze regel heeft iemand verkeerde letters getikt. + + 5. Ga nu naar les 3.3. + + LET OP: Door het te doen, leer je beter dan door het uit je hoofd te leren. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 3.3: HET COMMANDO VERANDER + + ** Tik ce om te veranderen tot het einde van een woord. ** + + 1. Ga met de cursor naar de eerste regel hieronder met --->. + + 2. Zet de cursor op de u van ruch. + + 3. Tik ce en de juiste letters (in dit geval "egel"). + + 4. Druk <ESC> en ga naar het volgende teken dat moet worden veranderd. + + 5. Herhaal de stappen 3 en 4 tot de eerste regel gelijk is aan de tweede. + + ---> In deze ruch staan een paar weedrim die veranderd moud worden. + ---> In deze regel staan een paar woorden die veranderd moeten worden. + + LET OP: Met ce wordt (het laatste deel van) een woord gewist en kom je + in de invoegmodus. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 3.4: MEER VERANDERINGEN MET c + + 1. Het commando verander ('change') werkt op dezelfde manier als wis. De + opbouw is: + c [teller] beweging + + 2. De bewegingen zijn hetzelfde, zoals w (woord) en $ (einde regel). + + 3. Ga naar de eerste regel hieronder met --->. + + 4. Zet de cursor op de eerste fout. + + 5. Tik c$ en tik de rest van de regel zodat hij gelijk wordt aan de + tweede en sluit af met <ESC>. + + ---> Het einde van deze regel moet precies zo worden als de tweede regel. + ---> Het einde van deze regel moet gecorrigeerd worden met het commando c$. + + OPMERKING: Je kan de toets <BACKSPACE> gebruiken om tikfouten te herstellen. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 3 + + 1. Tik p om tekst terug te plakken, die zojuist is gewist. Dit zet de + gewiste tekst ACHTER de cursor (als een hele regel is gewist komt deze + op de regel ONDER de cursor. + + 2. Het teken waarop de cursor staat wordt vervangen met r gevolgd door + het teken dat je daar wilt hebben. + + 3. Het commando 'verander' stelt je in staat om tekst te veranderen vanaf + de cursor tot waar de 'beweging' je brengt. Dat wil zeggen: tik ce om + te veranderen vanaf de cursor tot het einde van het woord, c$ om te + veranderen tot het einde van de regel. + + 4. De opbouw van het commando verander is: + c [teller] beweging + + Ga nu naar de volgende les. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 4.1: PLAATS VAN DE CURSOR EN STATUS VAN HET BESTAND + + ** CTRL-G laat zien waar (regelnummer) je je bevindt en wat de status van + het bestand is. Met [nummer] G ga je naar een bepaalde regel. ** + + LET OP: Lees de hele les voordat je een stap uitvoert!! + + 1. Hou de Ctrl-toets ingedrukt en tik g . Dit noemen we CTRL-G. + Onderaan de pagina verschijnt een boodschap met de bestandsnaam en de + positie in het bestand. Onthou het regelnummer voor stap 3. + + OPMERKING: Als de optie 'ruler' aan staat, wordt de positie van de cursor + (regelnummer, kolom) steeds in de rechter-onderhoek van het + scherm vermeld. In dit geval vermeldt CTRL-G geen regelnummer. + CTRL-G geeft ook de status aan, namelijk of de tekst veranderd + is ('modified') sinds het de laatste keer is opgeslagen. + + 2. Tik hoofdletter G om naar het einde van het bestand te gaan. + Tik gg om naar het begin van het bestand te gaan. + + 3. Tik het regelnummer waar je bij stap 1 was en daarna G . Dit brengt je + terug naar de regel waar je was toen je de eerste keer CTRL-G tikte. + + 4. Voer de stappen 1 tot 3 uit als je dit goed hebt gelezen. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 4.2: HET COMMANDO ZOEKEN + + ** Met /ZOEK wordt naar de zoekterm (één of meer woorden) gezocht. ** + + 1. Tik in de opdrachtmodus het teken / . Je ziet dat het met de cursor + aan de onderkant van het scherm verschijnt, zoals bij het :-commando. + + 2. Tik nu 'ffouut' <ENTER>. Dit is het woord waarnaar gezocht wordt. + + 3. Tik n om verder te zoeken met dezelfde zoekterm. + Zoek met N met dezelfde zoekterm in de tegenovergestelde richting. + + 4. Zoek in achterwaartse richting met ?zoekterm in plaats van / . + + 5. Keer terug naar de vorige hit met CTRL-O (hou Ctrl-toets ingedrukt en + tik letter o). Herhaal om verder terug te gaan. CTRL-I gaat vooruit. + + ---> "ffouut" is niet de juiste spelling van fout, ffouut is een fout. + + OPMERKING: Als zoeken het einde van het bestand bereikt, wordt vanaf het + begin doorgezocht, tenzij de optie 'wrapscan' is uitgeschakeld. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 4.3: GA NAAR CORRESPONDERENDE HAAKJES + + ** Tik % om naar corresponderende ), ] of } te gaan. ** + + 1. Zet de cursor op een (, [ of { in de regel hieronder met --->. + + 2. Tik dan het teken % . + + 3. De cursor gaan naar het overeenkomstige haakje. + + 4. Met opnieuw % gaat de cursor terug naar het eerste haakje. + + 5. Plaats de cursor op een ander haakje en bekijk wat % doet. + + ---> Dit ( is een testregel met ('s, ['s ] en {'s } erin. )) + + OPMERKING: Dit is nuttig bij het debuggen van een programma waarin haakjes + niet corresponderen. Met de optie 'showmatch' wordt ook + aangegeven of haakjes corresponderen, maar de cursor wordt niet + (blijvend) verplaatst. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 4.4: HET VERVANG COMMANDO + + ** Tik :s/oud/nieuw/g om 'oud' door 'nieuw' te vervangen. ** + + 1. Ga met de cursor naar de regel hieronder met --->. + + 2. Tik :s/dee/de <ENTER>. Zoals je ziet, vervangt ('substitute') dit + commando alleen de eerste "dee" in de regel. + + 3. Tik nu :s/dee/de/g . Met de g-vlag ('global') wordt elke "dee" in de + regel vervangen. + + ---> dee beste tijd om dee bloemen te zien is in dee lente. + + 4. Om in (een deel van) een tekst elk 'oud' te vervangen door 'nieuw': + tik :#,#s/oud/nieuw/g waar #,# de regelnummers zijn die het gebied + begrenzen waarin wordt vervangen. + tik :%s/oud/nieuw/g om alles te vervangen in het hele bestand. + tik :%s/oud/nieuw/gc om elke 'oud' in het hele bestand te vinden + en te vragen of er vervangen moet worden. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 4 + + 1. CTRL-G laat positie in het bestand zien en de status van het bestand. + G verplaatst je naar het einde van het bestand. + nummer G verplaatst je naar regelnummer. + gg verplaatst je naar de eerste regel. + + 2. Met / en een zoekterm wordt VOORWAARTS gezocht naar de term. + Met ? en een zoekterm wordt ACHTERWAARTS gezocht naar de term. + Tik n na een zoekopdracht om de volgende hit te vinden, + of tik N om in de andere richting te zoeken. + CTRL-O brengt je naar eerdere hit, CTRL-I naar nieuwere. + + 3. Tik % terwijl de cursor op een haakje ([{}]) staat, om naar het + corresponderende haakje te gaan. + + 4. :s/oud/nieuw vervangt het eerste 'oud' in een regel door 'nieuw'. + :s/oud/nieuw/g vervangt elk 'oud' in een regel door 'nieuw'. + :#,#s/oud/nieuw/g vervangt elk 'oud' door 'nieuw' tussen de regelnummers. + :%s/oud/nieuw/g vervangt elk 'oud' door 'nieuw' in het hele bestand. + Voeg c toe (:%s/oud/nieuw/gc) om elke keer om bevestiging + ('confirmation') te vragen. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 5.1: HOE EEN EXTERN COMMANDO WORDT UITGEVOERD + + ** Tik :! gevolgd door een extern commando om dat uit te voeren. ** + + 1. Tik het commando : waarmee de cursor op de onderste regel van het + scherm komt te staan. Nu kan je een opdracht geven via de commando-regel. + + 2. Tik een ! (uitroepteken). Dit stelt je in staat om elk shell-commando + uit te voeren. + + 3. Tik bijvoorbeeld ls na het uitroepteken en daarna <ENTER>. Hiermee + krijg je de inhoud van je map te zien, net alsof je de opdracht gaf + vanaf de shell-prompt. Probeer :!dir als het niet werkt. + + OPMERKING: Elk extern commando kan op deze manier uitgevoerd worden, ook + met argumenten. + + OPMERKING: Alle commando's na : moeten worden afgesloten met <ENTER>. + Vanaf nu zullen we dat niet meer altijd vermelden. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 5.2: MEER OVER HET OPSLAAN VAN BESTANDEN + + ** Tik :w BESTANDSNAAM om de tekst mèt veranderingen op te slaan. ** + + 1. Tik :!dir of :!ls om de inhoud van je map te tonen. Je weet + inmiddels dat je daarna een <ENTER> moet tikken. + + 2. Kies een bestandsnaam die nog niet bestaat, bijvoorbeeld TEST. + + 3. Tik nu: :w TEST (als je de naam TEST hebt gekozen). + + 4. Hierdoor wordt het hele bestand (de VIM lessen) opgeslagen onder de + naam TEST. Tik weer :!dir of :!ls om dit te controleren. + + OPMERKING: Als je Vim zou verlaten en opnieuw zou starten met vim TEST is + het bestand een exacte kopie van de lessen, zoals je ze opsloeg. + + 5. Wis het bestand nu met de opdracht (MS-DOS) :!del TEST + of (Unix) :!rm TEST + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 5.3: EEN DEEL VAN DE TEKST OPSLAAN + + ** Sla een deel van het bestand op met v beweging :w BESTANDSNAAM ** + + 1. Ga naar deze regel. + + 2. Tik v en ga met de cursor naar stap 5 hieronder. Je ziet dat de + tekst oplicht. + + 3. Tik : . Onderaan het scherm zal :'<,'> verschijnen. + + 4. Tik w TEST , waar TEST een bestandsnaam is, die nog niet bestaat. + Controleer dat je :'<,'>w TEST ziet staan voordat je <ENTER> tikt. + + 5. Vim slaat nu de geselecteerde regels op in het bestand TEST. Met + :!dir of !ls kan je dat zien. Wis het nog niet! We zullen het in + de volgende les gebruiken. + + OPMERKING: Het tikken van v zet zichtbare modus ('visual selection') aan. + Je kan de cursor rondbewegen om de selectie groter of kleiner + te maken. Vervolgens kan je een commando gebruiken om iets met + de tekst te doen. Met d bijvoorbeeld wis je de tekst. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 5.4: OPHALEN EN SAMENVOEGEN VAN BESTANDEN + + ** Tik :r BESTANDSNAAM om de inhoud van een bestand in te voegen. ** + + 1. Zet de cursor precies boven deze regel. + + OPMERKING: Na het uitvoeren van stap 2 zie je tekst van les 5.3. Scrol + daarna naar beneden om deze les weer te zien. + + 2. Haal nu het bestand TEST op met het commando :r TEST . + Het bestand dat je ophaalt komt onder de regel waarin de cursor staat. + + 3. Controleer dat er een bestand is opgehaald. Ga met de cursor omhoog. + Dan zie je de tekst van les 5.3 dubbel, het origineel en de versie uit + het bestand. + + OPMERKING: Je kan ook de uitvoer van een extern commando inlezen. Om een + voorbeeld te geven: :r !ls leest de uitvoer van het commando + ls en zet dat onder de regel waarin de cursor staat. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 5 + + 1. :!COMMANDO voert een extern commando uit. + Enkele bruikbare voorbeelden zijn: + (MS-DOS) (Unix) + :!dir :!ls - laat de inhoud van een map zien + :!del BESTAND :!rm BESTAND - wist bestand BESTAND + + 2. :w BESTANDSNAAM schrijft het huidige Vim-bestand naar disk met de + naam BESTANDSNAAM. + + 3. v beweging :w BESTANDSNAAM laat je in zichtbare modus een fragment + selecteren, dat wordt opgeslagen in het bestand BESTANDSNAAM. + + 4. :r BESTANDSNAAM haalt het bestand BESTANDSNAAM op en voegt het onder + de cursor-positie in de tekst in. + + 5. :r !dir leest de uitvoer van het externe commando dir en zet het onder + de cursor-positie. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 6.1: HET COMMANDO OPEN + + ** Tik o om een regel onder de cursor te openen in invoegmodus. ** + + 1. Ga naar de eerste regel beneden met --->. + + 2. Tik de kleine letter o en open daarmee een regel ONDER de cursor en + ga naar de invoegmodus. + + 3. Tik wat tekst in en sluit af met <ESC> om de invoegmodus te verlaten. + + ---> Als je o tikt, komt de cursor in een nieuwe regel in invoegmodus. + + 4. Om een regel BOVEN de cursor te openen, moet je gewoon een hoofdletter + O tikken in plaats van een kleine letter. Probeer dat vanaf de volgende + regel. + + ---> Open een regel hierboven. Tik een O terwijl de cursor hier staat. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 6.2: HET COMMANDO TOEVOEGEN + + ** Tik a om tekst toe te voegen ACHTER de cursor. ** + + 1. Ga naar het begin van de regel beneden met --->. + + 2. Tik e tot de cursor op het einde van "ste" staat. + + 3. Tik een (kleine letter) a ('append') om toe te voegen ACHTER de cursor. + + 4. Vul het woord aan zoals in de volgende regel. Druk <ESC> om de + invoegmodus te verlaten. + + 5. Ga met e naar het einde van het volgende onvolledige woord en herhaal + de stappen 3 en 4. + + ---> Deze regel ste je in staat om te oef in het toevo van tekst. + Deze regel stelt je in staat om te oefenen in het toevoegen van tekst. + + OPMERKING: a, i en A openen allemaal dezelfde invoegmodus, het enige + verschil is waar tekens worden ingevoegd. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 6.3: VERVANGEN OP EEN ANDERE MANIER + + ** Tik een hoofdletter R om meer dan één teken te vervangen. ** + + 1. Ga naar de eerste regel beneden met --->. Ga met de cursor naar het + begin van de eerste "xxx" . + + 2. Tik nu R en daarna het getal eronder in de tweede regel, zodat xxx + wordt vervangen. + + 3. Druk <ESC> om de vervangmodus te verlaten. Je ziet dat de rest van de + regel ongewijzigd blijft. + + 4. Herhaal de stappen om de overgebleven xxx te vervangen. + + ---> Optellen van 123 en xxx geeft je xxx. + ---> Optellen van 123 en 456 geeft je 579. + + OPMERKING: Vervangmodus lijkt op invoegmodus, maar elk teken dat je tikt, + vervangt een bestaand teken. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 6.4: TEKST KOPIËREN EN PLAKKEN + + ** Gebruik y om tekst te kopiëren en p om te plakken. ** + + 1. Ga naar de regel beneden met ---> en zet de cursor achter "a)". + + 2. Zet zichtbare modus aan met v en zet de cursor juist voor "eerste". + + 3. Tik y ('yank') om de opgelichte tekst ("dit is het") te kopiëren. + + 4. Ga met j$ met de cursor naar het einde van de volgende regel. + + 5. Plak de gekopieerde tekst met p en tik a tweede <ESC>. + + 6. Selecteer in zichtbare modus "onderdeel", kopieer het met y en + ga met j$ naar het einde van de tweede regel. Plak de tekst daar + met p . + + ---> a) dit is het eerste onderdeel + b) + + OPMERKING: Je kan y ook als operator gebruiken; yw kopieert een woord, + yy een hele regel. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 6.5: OPTIES GEBRUIKEN + + ** Gebruik een optie voor al dan niet hoofdlettergevoelig zoeken. ** + + 1. Zoek naar 'hoofdlettergevoelig' met /hoofdlettergevoelig <ENTER> + Herhaal het zoeken enkele keren door n te tikken. + + 2. Schakel de optie 'ic' ('ignore case', niet-hoofdlettergevoelig) in + met :set ic + + 3. Zoek met n opnieuw naar 'hoofdlettergevoelig'. Je ziet dat + Hoofdlettergevoelig en HOOFDLETTERGEVOELIG nu ook gevonden worden. + + 4. Schakel de opties 'hlsearch' (treffers oplichten) en 'incsearch' (toon + gedeeltelijke treffers bij intikken) in met :set hls is + + 5. Tik weer /hoofdlettergevoelig <ENTER> en kijk wat er gebeurt. + + 6. Schakel 'hoofdlettergevoelig' weer in met :set noic + + OPMERKING: Schakel het oplichten van treffers uit met :nohlsearch + + OPMERKING: Om bij een enkel zoek-commando de hoofdlettergevoeligheid om + te draaien kan \c worden gebruikt na de zoekterm: + /hoofdlettergevoelig\c <ENTER>. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 6 + + 1. Tik o om een regel te openen ONDER de cursor en invoegmodus te starten. + Tik O om een regel te openen BOVEN de cursor. + + 2. Tik a om tekst toe te voegen NA de cursor. + Tik A om tekst toe te voegen aan het einde van de regel. + + 3. Het commando e beweegt de cursor naar het einde van een woord. + + 4. De operator y yankt (kopieert) tekst, p zet het terug (plakt). + + 5. Met hoofdletter R wordt de vervangmodus geopend, met <ESC> afgesloten. + + 6. Met :set xxx wordt optie 'xxx' ingeschakeld. Opties zijn bijvoorbeeld: + ic ignorecase geen verschil hoofdletters/kleine letters bij zoeken + is incsearch toon gedeeltelijke treffers tijdens intikken zoekterm + hls hlsearch laat alle treffers oplichten + Je kan zowel de lange als de korte naam van een optie gebruiken. + + 7. Zet 'no' voor de naam om een optie uit te schakelen: :set noic + schakelt 'ic' uit. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 7.1: HULP INROEPEN + + ** Het gebruik van ingebouwde hulp. ** + + Vim heeft een uitgebreid ingebouwd hulpsysteem. Probeer, om te beginnen, + één van deze drie: + - druk de <HELP> toets (als je die hebt) + - druk de <F1> toets (als je die hebt) + - tik :help <ENTER> + + Lees de tekst in het help-venster om te leren hoe 'help' werkt. + Tik CTRL-W CTRL-W om van het ene venster naar het andere te gaan. + Met :q <ENTER> wordt het help-venster gesloten. + + Je kan hulp vinden over nagenoeg elk onderwerp door een argument aan het + commando :help toe te voegen. Probeer deze (en vergeet <ENTER> niet): + :help w + :help c_CTRL-D + :help insert-index + :help user-manual + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 7.2: SCHRIJF EEN CONFIGURATIEBESTAND + + ** Mogelijkheden van Vim uitbreiden. ** + + Vim kent veel meer mogelijkheden dan Vi, maar de meeste zijn standaard + uitgeschakeld. Om meer functies te gebruiken moet je een 'vimrc'-bestand + schrijven. + + 1. Bewerk het bestand 'vimrc'. Hoe dat moet hangt af van je systeem: + :e ~/.vimrc voor Unix + :e $VIM/_vimrc voor MS-Windows + + 2. Lees de inhoud van het voorbeeld-bestand: + :r $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim + + 3. Sla het bestand op met :w + + De volgende keer dat je Vim start wordt 'syntaxiskleuring' gebruiken. + Je kan al je voorkeursinstellingen toevoegen aan dit 'vimrc'-bestand. + Tik :help vimrc-intro voor meer informatie. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Les 7.3: AANVULLEN + + ** Aanvullen van de 'command line' met CTRL-D en <TAB>. ** + + 1. Zorg dat Vim niet in 'compatible mode' is met :set nocp + + 2. Kijk welke bestanden zich in de map bevinden met :!ls of :!dir + + 3. Tik het begin van een commando: :e + + 4. Met CTRL-D toont Vim een lijst commando's, die met "e" beginnen. + + 5. Druk enkele keren <TAB>. Vim laat aanvullingen zien, zoals ":edit", + dat we hier gebruiken. + + 6. Voeg een spatie toe en de eerste letter(s) van een bestaande + bestandsnaam: :edit BESTAND + + 7. Druk <TAB>. Vim vult de naam aan (als hij uniek is). + + OPMERKING: Aanvullen werkt bij tal van commando's. Probeer gewoon CTRL-D + en <TAB>. Het is bijzonder nuttig bij :help . + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + SAMENVATTING Les 7 + + 1. Tik :help of druk <F1> of <Help> om een help-venster te openen. + + 2. Tik :help CMD voor hulp over CMD . + + 3. Tik CTRL-W CTRL-W om naar een ander venster te gaan. + + 4. Tik :q om het help-venster te sluiten. + + 5. Maak een bestand met de naam 'vimrc' voor je voorkeursinstellingen. + + 6. Druk CTRL-D tijdens het intikken van een :-commando om mogelijke + aanvullingen te zien. Druk <TAB> om aanvullen te gebruiken. + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Hiermee komen de Vim-lessen tot een einde. Ze waren bedoeld om een kort + overzicht te geven van de Vim-editor, juist voldoende om de editor + redelijk makkelijk te gebruiken. Deze lessen zijn verre van volledig. Vim + kent veel meer commando's. Lees hierna de handleiding voor gebruikers: + ":help user-manual". + + Voor verdere studie wordt aanbevolen: + Vim - Vi Improved - door Steve Oualline + Uitgever: New Riders + Dit is het eerste boek dat geheel aan Vim is gewijd. Speciaal geschikt + voor beginners. Met veel voorbeelden en afbeeldingen. + Zie http://iccf-holland.org/click5.html + + Het volgende boek is ouder en gaat meer over Vi dan Vim, maar het wordt + toch aanbevolen: + Learning the Vi Editor - door Linda Lamb + Uitgever: O'Reilly & Associates Inc. + Het is een goed boek om nagenoeg alles te weten te komen dat je met Vi + zou willen doen. De zesde en vooral de nieuwe zevende druk (onder de + titel Learning the Vi and Vim Editors door Arnold Robbins, Elbert Hannah + & Linda Lamb) bevat ook informatie over Vim. + + Deze lessen zijn geschreven door Michael C. Pierce en Robert K. Ware, + Colorado School of Mines met gebruikmaking van ideeën van Charles Smith + van de Colorado State University. E-mail: bware@mines.colorado.edu. + + Aangepast voor Vim door Bram Moolenaar. + + Nederlandse vertaling door Rob Bishoff, april 2012 + e-mail: rob.bishoff@hccnet.nl) + +~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ |