1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
|
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
<meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
<!--
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-->
<title>Terim Sözlüğü - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</title>
<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
<script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
</script>
<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
<body id="manual-page" class="no-sidebar"><div id="page-header">
<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</p>
<img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div>
<div id="path">
<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.4</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Terim Sözlüğü</h1>
<div class="toplang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
<a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
<a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
<a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
<p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna
özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha
ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p>
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="definitions" id="definitions">Tanımlar</a></h2>
<dl>
<dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt>
<dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar
kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için
kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir.
</dd>
<dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity">Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd>
<dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü
(IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3.
sürümü hemen hemen aynıdır.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="subrequest" id="subrequest">Alt istek</a></dt>
<dd>Diğer dosya sistemlerini veya URL yollarını kısmen veya tamamen
değerlendiren modüller için sunucuda bir alt istek API'si mevcuttur. Bu
API'nin olası müşterileri için
<code class="directive"><a href="./mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code>,
<code class="module"><a href="./mod/mod_autoindex.html">mod_autoindex</a></code> ve <code class="module"><a href="./mod/mod_include.html">mod_include</a></code> örnek
verilebilir.
</dd>
<dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt>
<dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya
cümle. Genellikle sadece <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">şifreler</a>
için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti
Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd>
<dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">Modül</a> kaynak kodlarının devinen
paylaşımlı nesneler (<a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>) halinde
derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl
betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <code class="program"><a href="./programs/apxs.html">apxs</a></code> kılavuz
sayfasına bakınız.
</dd>
<dt><a name="apacheportableruntime" id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a name="apr" id="apr">(APR)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd>
<dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan
kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel
bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br />
Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü
Projesi</a>
</dd>
<dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt>
<dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">Yapılandırma dosyaları</a>nda
sadece belli türdeki <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönerge</a>lerin
bulunmasına izin verilen bir bölge.<br />
Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini
Açıklamak için Kullanılan Terimler</a>
</dd>
<dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy">Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
<dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı
bir şifreleme tekniği.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt>
<dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> isteğinin parçası olarak,
gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında
mecazlar içeren veri.
</dd>
<dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt>
<dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <a class="glossarylink" href="./glossary.html#method" title="sözlüğe bakınız">yöntemi</a>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir.
</dd>
<dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen
Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd>
<dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">modül</a>lerin ortak adı.<br />
Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a>
</dd>
<dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt>
<dd>Şifrelenmemiş metin.</dd>
<dt><a name="regularexpression" id="regularexpression">Düzenli İfade</a>
<a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt>
<dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile
başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da
“Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli
ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları
toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır.
Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı
olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli
ifadesi yazılabilir. Dizgileri değiştirmek için düzenli ifadelerin
kullanıldığı yerlerde, eşleşen (parantezlerin içinde) gruplanmış
parçalara başvurmak için $1 ... $9 özel değişkenleri kullanılır. $0 özel
değişkeni eşleşen ifadenin tamamına karşılık gelir. Bir dizgi içinde $
işaretini kendisi olarak kullanmak isterseniz önüne bir \ imi
koymalısınız. Geçmişe uyumluluk adına bazı yerlerde $0 yerine &
değişkeni kullanılabilir. Ancak 2.3.6 sürümünden beri bu artık mümkün
değildir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> kütüphanesi ile
sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. PCRE düzenli
ifadelerinin sözdizimi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/PCRE">Wikipedia</a>'da bulabilirsiniz.
</dd>
<dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt>
<dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal
olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde
uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
</dd>
<dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt>
<dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren
nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere
sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya
olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı
ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#cgi" title="sözlüğe bakınız">CGI</a>’ler tarafından işlenebilir hale
getirmek üzere işleme sokar.<br />
Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a>
</dd>
<dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt>
<dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
Şifreleme Tekniği</a>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve
sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık
anahtar.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography">Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
<dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı
bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla
kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı
Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt>
<dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
Şifreleme Tekniği</a>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen
iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü
(HTTPS)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd>
<dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart
şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssl" title="sözlüğe bakınız">SSL</a> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir
şey değildir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer">Güvenli Soket Katmanı</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd>
<dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından
oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL
üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="hypertexttransferprotocol" id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a>
<a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd>
<dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri.
Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile
tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler.
</dd>
<dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt>
<dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyası</a> olup yerleştiği
dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri
uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği
yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen
her tür yönergeyi içerebilir.<br />
Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
</dd>
<dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt>
<dd>Ana Apache <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma
dosyası</a>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri
<code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme
sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla
başka bir yer belirtilebilir.<br />
Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
</dd>
<dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd>
<dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR)
uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması
için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre
anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor
kullanılarak kırılabilir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Message Digest</dd>
<dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin
içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#hash" title="sözlüğe bakınız">özet</a>.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt>
<dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#proxy" title="sözlüğe bakınız">vekil</a> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi
gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır.
</dd>
<dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt>
<dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin
olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
</dd>
<dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt>
<dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye
‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan
"Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir
kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir
alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>,
<code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek
olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri
<code>Content-Type</code> <a class="glossarylink" href="./glossary.html#header" title="sözlüğe bakınız">başlığında</a>
aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a>
</dd>
<dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt>
<dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin
çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından
karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn>
adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı
olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı
olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache
için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#tarball" title="sözlüğe bakınız">tar paketi</a> içinde dağıtılmaz; bunlara
<dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br />
Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a>
</dd>
<dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt>
<dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi
için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a>
adresine bakınız.
</dd>
<dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface">Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd>
<dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını
mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz
standardı. Özellikleri kapsayan bir
<a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">Bilgilendirici RFC </a>
vardır.<br />
Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a>
</dd>
<dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable">Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable">(ortam-değişkeni)</a></dt>
<dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında
bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca,
Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler
içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde
saklanır.<br />
Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a>
</dd>
<dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt>
<dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd>
<dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt>
<dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit
uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir
algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet
işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir.
</dd>
<dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt>
<dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı
sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre
ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP
adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br />
Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a>
</dd>
<dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt>
<dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir
metin. Bir imza <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika
Makamı</a> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan
<em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi
sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak
SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt>
<dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan
bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın
konusu da denir), sertifikayı imzalayan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a> (SM) (buna
sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickey" title="sözlüğe bakınız">genel anahtarı</a> ve SM tarafından üretilen imza
gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM
sertifikalarını kullanarak doğrular.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest">Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd>
<dd>İmzasız bir sertifikayı <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#privatekey" title="sözlüğe bakınız">özel anahtar</a>ı ile imzalaması
için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline
gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority">Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd>
<dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için
sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri,
sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak
için imzayı sınayabilir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül
Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt>
<dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak
Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları,
uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık
ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN
değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache
sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından
yeniden derlenmesi gerekir.
</dd>
<dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt>
<dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS
gerçeklenim kütüphanesi.
</dd>
<dt><a name="servernameindication" id="servernameindication">Sunucu Adı
Belirtimi</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Server Name Indication <a name="sni" id="sni">(SNI)</a></dd>
<dd>İlk SSL uzlaşımı sırasında istenen sunucu isminin aktarılmasını
mümkün kılan bir SSL işlevidir. Böylece sunucunun, SSL uzlaşım
işlemlerlerinde kullanılacak sanal konak yapılandırmasını doğru
bir şekilde seçebilmesi sağlanmıştır. Bu özellik RFC 3546'da TLS
eklentili SSL başlatma bölümüne eklenmiştir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/ssl_faq.html">SSL SSS</a>
ve <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3546.txt">RFC 3546</a>
</dd>
<dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd>
<dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br />
Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye
Giriş</a>
</dd>
<dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt>
<dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem.
Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken
çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler.
Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssi" title="sözlüğe bakınız">sunucu taraflı içerik</a> için işleme sokar.<br />
Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a>
</dd>
<dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt>
<dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA
veya RC4 örnek verilebilir.<br />
Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt>
<dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#plaintext" title="sözlüğe bakınız">Düz Metin</a> bir
<a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">Şifre</a>den geçirilince elde edilen
sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
<dt><a name="fully-qualifieddomain-name" id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a>
<a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd>
<dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının
birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin,
<code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak
adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır.
</dd>
<dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt>
<dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş
dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar
arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır.
</dd>
<dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier
<a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd>
<dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik
bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt">RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden
genellikle <a class="glossarylink" href="./glossary.html#url" title="sözlüğe bakınız">URL</a>’ler olarak bahsedilir.
</dd>
<dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator">Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt>
<dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd>
<dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <a class="glossarylink" href="./glossary.html#uniformresourceidentifier" title="sözlüğe bakınız">Tektip Özkaynak Betimleyici</a>
denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya
<code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya
yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si
<code>http://httpd.apache.org/docs/2.4/glossary.html</code> olurdu.
</dd>
<dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt>
<dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu.
İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı
yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip
olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek
yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br />
Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a>
</dd>
<dt><a name="configurationfile" id="configurationfile">Yapılandırma Dosyası</a></dt>
<dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönergeleri</a> içeren bir metin dosyası.<br />
Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
</dd>
<dt><a name="configurationdirective" id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt>
<dd>Bakınız: <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">Yönerge</a></dd>
<dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt>
<dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına
alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyalarına</a> yerleştirilir.<br />
Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a>
</dd>
<dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt>
<dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> bağlamında, istemci tarafından
istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP
bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>,
<code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir.
</dd>
<dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt>
<dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom
Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası
şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
</dd>
</dl>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
<a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
<a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
<a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorumlar</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Libera.chat, or sent to our <a href="https://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
<script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
var comments_shortname = 'httpd';
var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/2.4/glossary.html';
(function(w, d) {
if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
var s = d.createElement('script');
s.type = 'text/javascript';
s.async = true;
s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
(d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
}
else {
d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
}
})(window, document);
//--><!]]></script></div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2023 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
prettyPrint();
}
//--><!]]></script>
</body></html>
|
