3 files changed, 2985 insertions, 0 deletions
diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl b/runtime/tutor/tutor.pl
new file mode 100644
index 0000000..e683431
--- /dev/null
+++ b/runtime/tutor/tutor.pl
@@ -0,0 +1,995 @@
+===============================================================================
+=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
+===============================================================================
+
+     Vim to potężny edytor, który posiada wiele poleceń, zbyt dużo, by
+     wyjaśnić je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyć
+     Cię posługiwać się wystarczająco wieloma komendami, byś mógł łatwo
+     używać Vima jako edytora ogólnego przeznaczenia.
+
+     Czas potrzebny na ukończenie tutoriala to 25 do 30 minut i zależy
+     od tego jak wiele czasu spędzisz na eksperymentowaniu.
+
+	 UWAGA:
+	 Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikują tekst. Zrób
+	 wcześniej kopię tego pliku do ćwiczeń (jeśli zacząłeś komendą
+	 "vimtutor", to już pracujesz na kopii).
+
+	 Pamiętaj, że przewodnik ten został zaprojektowany do nauki poprzez
+	 ćwiczenia. Oznacza to, że musisz wykonywać polecenia, by nauczyć się ich
+	 prawidłowo. Jeśli będziesz jedynie czytał tekst, szybko zapomnisz wiele
+	 poleceń!
+
+     Teraz upewnij się, że nie masz wciśniętego Caps Locka i wciskaj  j
+     tak długo dopóki Lekcja 1.1. nie wypełni całkowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIĘ KURSOREM
+
+       ** By wykonać ruch kursorem, wciśnij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+	       ^
+	       k		      Wskazówka:  h jest po lewej
+	  < h	  l >				  l jest po prawej
+	       j				  j wygląda jak strzałka w dół
+	       v
+  1. Poruszaj kursorem dopóki nie będziesz pewien, że pamiętasz polecenia.
+
+  2. Trzymaj  j  tak długo aż będzie się powtarzał.
+     Teraz wiesz jak dojść do następnej lekcji.
+
+  3. Używając strzałki w dół przejdź do następnej lekcji.
+
+Uwaga: Jeśli nie jesteś pewien czegoś co wpisałeś, wciśnij <ESC>, by wrócić do
+       trybu Normal. Wtedy powtórz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora także powinny działać, ale używając  hjkl  będziesz
+       w stanie poruszać się o wiele szybciej, jak się tylko przyzwyczaisz.
+       Naprawdę!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj całą lekcję !!
+
+  1. Wciśnij <ESC> (aby upewnić się, że jesteś w trybie Normal).
+  2. Wpisz:			:q!<ENTER>.
+     To spowoduje wyjście z edytora PORZUCAJĄC wszelkie zmiany, jakie
+     zdążyłeś zrobić. Jeśli chcesz zapamiętać zmiany i wyjść,
+     wpisz:			:wq<ENTER>
+
+  3. Kiedy widzisz znak zachęty powłoki wpisz komendę, żeby wrócić
+     do tutoriala. Czyli:	vimtutor<ENTER>
+
+  4. Jeśli chcesz zapamiętać polecenia, wykonaj kroki 1. do 3., aby
+     wyjść i wrócić do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobiłeś. W następnych
+       lekcjach dowiesz się jak je zapamiętywać.
+
+  5. Przenieś kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+	    ** Wciśnij  x  aby usunąć znak pod kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. By poprawić błędy, naprowadź kursor na znak do usunięcia.
+
+  3. Wciśnij  x  aby usunąć niechciany znak.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopóki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczyła prrzez ksiiężycc.
+
+  5. Teraz, kiedy zdanie jest poprawione, przejdź do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz się przez ćwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+		  ** Wciśnij  i  aby wstawić tekst. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Aby poprawić pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym,
+     gdzie tekst ma być wstawiony.
+
+  3. Wciśnij  i  a następnie wpisz konieczne poprawki.
+
+  4. Po poprawieniu błędu wciśnij <ESC>, by wrócić do trybu Normal.
+     Powtarzaj kroki 2. do 4., aby poprawić całe zdanie.
+
+---> W tej brkje trochę .
+---> W tej linii brakuje trochę tekstu.
+
+  5. Kiedy czujesz się swobodnie wstawiając tekst, przejdź do
+     podsumowania poniżej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+		   ** Wciśnij  A  by dodać tekst. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+     Nie ma znaczenia, który to będzie znak.
+
+  2. Wciśnij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+  3. Kiedy tekst został dodany, wciśnij <ESC> i wróć do trybu Normalnego.
+
+  4. Przenieś kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtórz kroki 2. i 3.,
+     aby poprawić zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+     Brakuje tu trochę tekstu.
+---> Tu też trochę bra
+     Tu też trochę brakuje.
+
+  5. Kiedy już utrwaliłeś ćwiczenie, przejdź do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+		  ** Użyj  :wq  aby zapisać plik i wyjść. **
+
+   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczytaj całą lekcję !!
+
+  1. Zakończ tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
+     lub, jeśli masz dostęp do innego terminala, wykonaj kolejne kroki tam.
+
+  2. W powłoce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
+     "vim" jest poleceniem uruchamiającym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku,
+     jaki chcesz edytować. Użyj pliku, który może zostać zmieniony.
+
+  3. Dodaj i usuń tekst tak, jak się nauczyłeś w poprzednich lekcjach.
+
+  4. Zapisz plik ze zmianami i opuść Vima:  :wq<ENTER>
+
+  5. Jeśli zakończyłeś vimtutor w kroku 1., uruchom go ponownie i przejdź
+     do podsumowania poniżej.
+
+  6. Po przeczytaniu wszystkich kroków i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+  1. Poruszasz kursorem używając "strzałek" i klawiszy  hjkl .
+       h (w lewo)	 j (w dół)	 k (do góry)		l (w prawo)
+
+  2. By wejść do Vima, (z powłoki) wpisz:
+			    vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+  3. By wyjść z Vima, wpisz:
+			    <ESC> :q!<ENTER>  by usunąć wszystkie zmiany.
+	     LUB:	    <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachować.
+
+  4. By usunąć znak pod kursorem, wciśnij:  x
+
+  5. By wstawić tekst przed kursorem lub dodać:
+	i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
+	A   wpisz tekst   <ESC>         doda na końcu linii
+
+UWAGA: Wciśnięcie <ESC> przeniesie Cię z powrotem do trybu Normal
+       lub odwoła niechciane lub częściowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz możemy kontynuować i przejść do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+		      ** Wpisz  dw  by usunąć wyraz. **
+
+  1. Wciśnij  <ESC>, by upewnić się, że jesteś w trybie Normal.
+
+  2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przesuń kursor na początek wyrazu, który chcesz usunąć.
+
+  4. Wpisz   dw   by usunąć wyraz.
+
+  UWAGA: Litera  d  pojawi się na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
+	 Jeśli zobaczysz inny znak, oznacza to, że wpisałeś coś źle; wciśnij
+	 <ESC> i zacznij od początku.
+
+---> Jest tu parę papier wyrazów, które kamień nie należą do nożyce tego zdania.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki zdanie nie będzie poprawne, potem
+  przejdź do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.2.: WIĘCEJ POLECEŃ USUWAJĄCYCH
+
+
+	      ** Wpisz	d$  aby usunąć tekst do końca linii. **
+
+  1. Wciśnij  <ESC>  aby się upewnić, że jesteś w trybie Normal.
+
+  2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przenieś kursor do końca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).
+
+  4. Wpisz  d$  aby usunąć resztę linii.
+
+---> Ktoś wpisał koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+  5. Przejdź do Lekcji 2.3., by zrozumieć co się stało.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+  Wiele poleceń zmieniających tekst jest złożonych z operatora i ruchu.
+  Format dla polecenia usuwającego z operatorem  d  jest następujący:
+
+	    d  ruch
+
+  gdzie:
+   d      - operator usuwania.
+   ruch   - na czym polecenie będzie wykonywane (lista poniżej).
+
+  Krótka lista ruchów:
+    w - do początku następnego wyrazu WYŁĄCZAJĄC pierwszy znak.
+    e - do końca bieżącego wyrazu, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+    $ - do końca linii, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+
+W ten sposób wpisanie  de  usunie znaki od kursora do końca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+       tak, jak to określono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.4.: UŻYCIE MNOŻNIKA DLA RUCHU
+
+
+   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiednią ilość razy. **
+
+  1. Przenieś kursor na początek linii poniżej zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2w  aby przenieść kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+  3. Wpisz  3e  aby przenieść kursor do końca trzeciego wyrazu w przód.
+
+  4. Wpisz  0  (zero), aby przenieść kursor na początek linii.
+
+  5. Powtórz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwykły wiersz z wyrazami, po których możesz się poruszać.
+
+  6. Przejdź do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 2.5.: UŻYCIE MNOŻNIKA, BY WIĘCEJ USUNĄĆ
+
+
+    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiednią ilość razy. **
+
+  W wyżej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mnożnik
+  przed ruchem, by więcej usunąć:
+	d  liczba  ruch
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2dw  aby usunąć dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mnożnikami, aby usunąć kolejne wyrazy
+     KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazów została ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA:  Mnożnik pomiędzy operatorem  d  i ruchem działa podobnie do ruchu bez
+        operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+		   ** Wpisz  dd  aby usunąć całą linię. **
+
+  Z powodu częstości usuwania całych linii, projektanci Vi zdecydowali, że
+  będzie łatwiej wpisać dwa razy  d  aby usunąć linię.
+
+  1. Przenieś kursor do drugiego zdania z wierszyka poniżej.
+  2. Wpisz  dd  aby usunąć wiersz.
+  3. Teraz przenieś się do czwartego wiersza.
+  4. Wpisz  2dd  aby usunąć dwa wiersze.
+
+--->  1)  Róże są czerwone,
+--->  2)  Błoto jest fajne,
+--->  3)  Fiołki są niebieskie,
+--->  4)  Mam samochód,
+--->  5)  Zegar podaje czas,
+--->  6)  Cukier jest słodki,
+--->  7)  I ty też.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+	  ** Wciśnij  u  aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+		 U zaś, by cofnąć skutki dla całej linii. **
+
+  1. Przenieś kursor do zdania poniżej oznaczonego ---> i umieść go na
+     pierwszym błędzie.
+  2. Wpisz  x  aby usunąć pierwszy niechciany znak.
+  3. Teraz wciśnij  u  aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+  4. Tym razem popraw wszystkie błędy w linii używając polecenia  x .
+  5. Teraz wciśnij wielkie  U  aby przywrócić linię do oryginalnego stanu.
+  6. Teraz wciśnij  u  kilka razy, by cofnąć  U  i poprzednie polecenia.
+  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj równocześnie wciśnięte klawisze CTRL i R)
+     kilka razy, by cofnąć cofnięcia.
+
+---> Poopraw błędyyy w teej liniii i zaamiień je prrzez coofnij.
+
+  8. To są bardzo pożyteczne polecenia.
+
+     Przejdź teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. By usunąć znaki od kursora do następnego wyrazu, wpisz:   dw
+  2. By usunąć znaki od kursora do końca linii, wpisz:    d$
+  3. By usunąć całą linię:    dd
+  4. By powtórzyć ruch, poprzedź go liczbą:    2w
+  5. Format polecenia zmiany to:
+                operator  [liczba]  ruch
+  gdzie:
+   operator  - to, co trzeba zrobić (np.  d  dla usuwania)
+   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powtórzyć ruch
+   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
+	       $  (do końca linii) etc.
+
+  6. By przejść do początku linii, użyj zera:  0
+  7. By cofnąć poprzednie polecenie, wpisz:	  u  (małe u)
+     By cofnąć wszystkie zmiany w linii, wpisz:	  U  (wielkie U)
+     By cofnąć cofnięcie, wpisz:			  CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+	  ** Wpisz  p  by wstawić ostatnie usunięcia za kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii ---> poniżej.
+
+  2. Wpisz  dd  aby usunąć linię i przechować ją w rejestrze Vima.
+
+  3. Przenieś kursor do linii c), POWYŻEJ tej, gdzie usunięta linia powinna
+     się znajdować.
+
+  4. Wciśnij  p  by wstawić linię poniżej kursora.
+
+  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. aż znajdą się w odpowiednim porządku.
+
+---> d) Jak dwa aniołki.
+---> b) Na dole fiołki,
+---> c) A my się kochamy,
+---> a) Na górze róże,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zastąp)
+
+
+	   ** Wpisz  rx  aby zastąpić znak pod kursorem na  x . **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zastąpić.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopóki pierwsza linia nie będzie taka, jak druga.
+
+--->  Kjedy ten wiersz bił wstókiwany, ktoś wciznął perę złych klawirzy!
+--->  Kiedy ten wiersz był wstukiwany, ktoś wcisnął parę złych klawiszy!
+
+  5. Teraz czas na Lekcję 3.3.
+
+
+UWAGA: Pamiętaj, by uczyć się ćwicząc, a nie pamięciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmień)
+
+		 ** By zmienić do końca wyrazu, wpisz  ce . **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Umieść kursor na  u  w lunos.
+
+  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).
+
+  4. Wciśnij <ESC> i przejdź do następnej planowanej zmiany.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki pierwsze zdanie nie będzie takie same,
+     jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire słów, które tżina zbnic użifajonc pcmazu zmień.
+---> Ta linia ma parę słów, które trzeba zmienić używając polecenia zmień.
+
+  Zauważ, że  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale także zmienia tryb na
+  Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 3.4.: WIĘCEJ ZMIAN UŻYWAJĄC c
+
+
+	** Polecenie change używa takich samych ruchów, jak delete. **
+
+  1. Operator change działa tak samo, jak delete. Format wygląda tak:
+
+	    c   [liczba]   ruch
+
+  2. Ruchy są także takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii) etc.
+
+  3. Przenieś się do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  4. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wciśnij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony, aby wyglądał tak, jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony używając polecenia  c$ .
+
+UWAGA:  Możesz używać <BS> aby poprawiać błędy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Aby wstawić tekst, który został wcześniej usunięty wciśnij  p . To
+     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (jeśli cała linia
+     została usunięta, zostanie ona umieszczona w linii poniżej kursora).
+
+  2. By zamienić znak pod kursorem, wciśnij  r  a potem znak, który ma zastąpić
+     oryginalny.
+
+  3. Operator change pozwala Ci na zastąpienie od kursora do miejsca, gdzie
+     zabrałby Cię ruch. Np. wpisz  ce  aby zamienić tekst od kursora do końca
+     wyrazu,  c$  aby zmienić tekst do końca linii.
+
+  4. Format do polecenia change (zmień):
+
+	c   [liczba]   obiekt
+
+     Teraz przejdź do następnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	       Lekcja 4.1.: POŁOŻENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+       ** Naciśnij CTRL-G aby zobaczyć swoje położenie w pliku i status
+	  pliku. Naciśnij  G  aby przejść do linii w pliku. **
+
+  UWAGA: Przeczytaj całą lekcję zanim wykonasz jakieś polecenia!!!
+
+  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wciśnij  g . Używamy notacji CTRL-G.
+     Na dole strony pojawi się pasek statusu z nazwą pliku i pozycją w pliku.
+     Zapamiętaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: Możesz też zobaczyć pozycję kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+       Dzieje się tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (więcej w lekcji 6.).
+
+  2. Wciśnij G aby przejść na koniec pliku.
+     Wciśnij  gg  aby przejść do początku pliku.
+
+  3. Wpisz numer linii, w której byłeś a potem  G . To przeniesie Cię
+     z powrotem do linii, w której byłeś kiedy wcisnąłeś CTRL-G.
+
+  4. Jeśli czujesz się wystarczająco pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+	     ** Wpisz  /  a następnie wyrażenie, aby je znaleźć. **
+
+  1. W trybie Normal wpisz  / . Zauważ, że znak ten oraz kursor pojawią
+     się na dole ekranu tak samo, jak polecenie  : .
+
+  2. Teraz wpisz  błond<ENTER> .  To jest słowo, którego chcesz szukać.
+
+  3. By szukać tej samej frazy ponownie, po prostu wciśnij  n .
+     Aby szukać tej frazy w przeciwnym, kierunku wciśnij  N .
+
+  4. Jeśli chcesz szukać frazy do tyłu, użyj polecenia  ?  zamiast  / .
+
+  5. Aby wrócić gdzie byłeś, wciśnij  CTRL-O. Powtarzaj, by wrócić dalej. CTRL-I
+     idzie do przodu.
+
+Uwaga:  'błond' to nie jest metoda, by przeliterować błąd; 'błond' to błąd.
+Uwaga:  Kiedy szukanie osiągnie koniec pliku, będzie kontynuowane od początku
+        o ile opcja 'wrapscan' nie została przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJĄCYCH NAWIASÓW
+
+
+	       ** Wpisz  %  by znaleźć parujący ), ], lub } . **
+
+  1. Umieść kursor na którymś z (, [, lub { w linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Teraz wpisz znak  % .
+
+  3. Kursor powinien się znaleźć na parującym nawiasie.
+
+  4. Wciśnij  %  aby przenieść kursor z powrotem do parującego nawiasu.
+
+  5. Przenieś kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo użyteczna w debuggowaniu programu
+       z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+	 ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamienić 'stary' na 'nowy'. **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  Zauważ, że to polecenie zmienia
+     tylko pierwsze wystąpienie 'czaas' w linii.
+
+  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamianę (substytucję)
+     globalnie w całej linii.  Zmienia wszystkie wystąpienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie najładniejszych kwiatów to czaas wiosny.
+
+  4. Aby zmienić wszystkie wystąpienia łańcucha znaków pomiędzy dwoma liniami,
+     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# są numerami linii ograniczających
+                               region, gdzie ma nastąpić zamiana.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmienić wszystkie wystąpienia w całym pliku.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmienić wszystkie wystąpienia w całym
+                               pliku, prosząc o potwierdzenie za każdym razem.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+  1. CTRL-G   pokaże Twoją pozycję w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
+	      Cię do końca pliku.
+     G        przenosi do końca pliku.
+     liczba G przenosi do linii [liczba].
+     gg       przenosi do pierwszej linii.
+
+  2. Wpisanie  /  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO PRZODU.
+     Wpisanie  ?  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO TYŁU.
+     Po wyszukiwaniu wciśnij  n  by znaleźć następne wystąpienie szukanej
+     frazy w tym samym kierunku lub  N  by szukać w kierunku przeciwnym.
+     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje się na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+     parujący znak.
+
+  4. By zamienić pierwszy stary na nowy w linii, wpisz      :s/stary/nowy
+     By zamienić wszystkie stary na nowy w linii, wpisz     :s/stary/nowy/g
+     By zamienić frazy pomiędzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
+     By zamienić wszystkie wystąpienia w pliku, wpisz       :%s/stary/nowy/g
+     By Vim prosił Cię o potwierdzenie, dodaj 'c'	   :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 5.1.: JAK WYKONAĆ POLECENIA ZEWNĘTRZNE?
+
+
+	** Wpisz  :!  a następnie zewnętrzne polecenie, by je wykonać. **
+
+  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawić kursor na dole ekranu. To pozwala
+     na wprowadzenie komendy linii poleceń.
+
+  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umożliwi Ci wykonanie dowolnego
+     zewnętrznego polecenia powłoki.
+
+  3. Jako przykład wpisz  ls  za  !  a następnie wciśnij <ENTER>. To polecenie
+     pokaże spis plików w Twoim katalogu, tak jakbyś był przy znaku zachęty
+     powłoki. Możesz też użyć  :!dir  jeśli  ls  nie działa.
+
+Uwaga:  W ten sposób można wykonać wszystkie polecenia powłoki.
+Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  muszą być zakończone <ENTER>.
+        Od tego momentu nie zawsze będziemy o tym wspominać.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.2.: WIĘCEJ O ZAPISYWANIU PLIKÓW
+
+
+	   ** By zachować zmiany w tekście, wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczyć spis plików w katalogu.
+     Już wiesz, że musisz po tym wcisnąć <ENTER>.
+
+  2. Wybierz nazwę pliku, jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazwą pliku jaką wybrałeś.)
+
+  4. To polecenie zapamięta cały plik (Vim Tutor) pod nazwą TEST.
+     By to sprawdzić, wpisz  :!dir  lub  :!ls  żeby znowu zobaczyć listę plików.
+
+Uwaga: Zauważ, że gdybyś teraz wyszedł z Vima, a następnie wszedł ponownie
+       poleceniem  vim TEST , plik byłby dokładną kopią tutoriala, kiedy go
+       zapisywałeś.
+
+  5. Teraz usuń plik wpisując (MS-DOS):		   :!del TEST
+                          lub (Unix):              :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+	  ** By zachować część pliku, wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Przenieś kursor do tego wiersza.
+
+  2. Wciśnij  v  i przenieś kursor do punktu 5. Zauważ, że tekst został
+     podświetlony.
+
+  3. Wciśnij znak  : . Na dole ekranu pojawi się  :'<,'> .
+
+  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, który jeszcze nie istnieje.
+     Upewnij się, że widzisz  :'<,'>w TEST zanim wciśniesz Enter.
+
+  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. Użyj  :!dir  lub  :!ls , żeby to
+     zobaczyć. Jeszcze go nie usuwaj! Użyjemy go w następnej lekcji.
+
+UWAGA: Wciśnięcie  v  zaczyna tryb Wizualny. Możesz poruszać kursorem, by
+       zmienić rozmiary zaznaczenia. Możesz też użyć operatora, by zrobić coś
+       z tekstem. Na przykład  d  usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I ŁĄCZENIE PLIKÓW
+
+
+	    ** By wstawić zawartość pliku, wpisz   :r NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Umieść kursor tuż powyżej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejdź
+       do DOŁU, by zobaczyć ponownie tę lekcję.
+
+  2. Teraz wczytaj plik TEST używając polecenia  :r TEST , gdzie TEST
+     jest nazwą pliku.
+     Wczytany plik jest umieszczony poniżej linii z kursorem.
+
+  3. By sprawdzić czy plik został wczytany, cofnij kursor i zobacz, że
+     teraz są dwie kopie Lekcji 5.3., oryginał i kopia z pliku.
+
+UWAGA: Możesz też wczytać wyjście zewnętrznego polecenia. Na przykład
+       :r !ls  wczytuje wyjście polecenia ls i umieszcza je pod poniżej
+       kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewnętrzne.
+
+      Użytecznymi przykładami są:
+
+	  :!dir  -  pokazuje spis plików w katalogu.
+
+	  :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazwą NAZWA_PLIKU.
+
+  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+      bieżącego pliku poniżej kursora.
+
+  5.  :r !dir  wczytuje wyjście polecenia dir i umieszcza je poniżej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwórz)
+
+
+      ** Wpisz  o  by otworzyć linię poniżej kursora i przenieść się do
+	 trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  o  (małe), by otworzyć linię PONIŻEJ kursora i przenieść się
+     do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+  3. Wpisz trochę tekstu i wciśnij <ESC> by wyjść z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wciśnięciu  o  kursor znajdzie się w otwartej linii w trybie Insert.
+
+  4. By otworzyć linię POWYŻEJ kursora, wciśnij wielkie  O  zamiast małego
+     o . Wypróbuj to na linii poniżej.
+
+---> Otwórz linię powyżej wciskając SHIFT-O gdy kursor będzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+		  ** Wpisz  a  by dodać tekst ZA kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do początku pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Wciskaj  e  dopóki kursor nie będzie na końcu li .
+
+  3. Wpisz  a  (małe), aby dodać tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+  4. Dokończ wyraz tak, jak w linii poniżej. Wciśnij <ESC> aby opuścić tryb
+     Insert.
+
+  5. Użyj  e  by przejść do kolejnego niedokończonego wyrazu i powtarzaj kroki
+     3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci ćwi dodaw teks do koń lin
+---> Ta linia pozwoli Ci ćwiczyć dodawanie tekstu do końca linii.
+
+Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadzą do trybu Insert, jedyną różnicą jest miejsce,
+       gdzie nowe znaki będą dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+	   ** Wpisz wielkie  R  by zamienić więcej niż jeden znak. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->. Przenieś
+     kursor do pierwszego  xxx .
+
+  2. Wciśnij  R  i wpisz numer poniżej w drugiej linii, tak, że zastąpi on
+     xxx.
+
+  3. Wciśnij <ESC> by opuścić tryb Replace. Zauważ, że reszta linii pozostaje
+     niezmieniona.
+
+  5. Powtarzaj kroki by wymienić wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale każdy znak usuwa istniejący
+       znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+       ** użyj operatora  y  aby skopiować tekst i  p  aby go wkleić **
+
+  1. Przejdź do linii oznaczonej ---> i umieść kursor za "a)".
+
+  2. Wejdź w tryb Wizualny  v  i przenieś kursor na początek "pierwszy".
+
+  3. Wciśnij  y  aby kopiować (yankować) podświetlony tekst.
+
+  4. Przenieś kursor do końca następnej linii:  j$
+
+  5. Wciśnij  p  aby wkleić (wpakować) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .
+
+  6. Użyj trybu Wizualnego, aby wybrać " element.", yankuj go  y , przejdź do
+     końca następnej linii  j$  i upakuj tam tekst z  p .
+
+--->  a) to jest pierwszy element.
+      b)
+Uwaga: możesz użyć  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak, by szukaj lub substytucja ignorowały wielkość liter **
+
+  1. Szukaj 'ignore' wpisując:    /ignore<ENTER>
+     Powtórz szukanie kilka razy naciskając klawisz  n .
+
+  2. Ustaw opcję 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielkość liter) poprzez
+     wpisanie:		:set ic
+
+  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskając:  n
+     Zauważ, że Ignore i IGNORE także są teraz znalezione.
+
+  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is
+
+  5. Teraz wprowadź polecenie szukaj ponownie i zobacz co się zdarzy:
+     /ignore<ENTER>
+
+  6. Aby wyłączyć ignorowanie wielkości liter:  :set noic
+
+Uwaga: Aby usunąć podświetlanie dopasowań, wpisz:   :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorować wielkość liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisanie  o  otwiera linię PONIŻEJ kursora.
+     Wpisanie  O  otwiera linię POWYŻEJ kursora.
+
+  2. Wpisanie  a  wstawia tekst ZA znakiem, na którym jest kursor.
+     Wpisanie  A  dodaje tekst na końcu linii.
+
+  3. Polecenie  e  przenosi do końca wyrazu.
+  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja) go.
+  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopóki
+     nie zostanie wciśnięty <ESC>.
+  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcję "xxx". Niektóre opcje:
+	'ic'  'ignorecase'	ignoruj wielkość znaków
+	'is'  'incsearch'	pokaż częściowe dopasowania
+	'hls' 'hlsearch'	podświetl wszystkie dopasowania
+     Możesz użyć zarówno długiej, jak i krótkiej formy.
+  7. Dodaj "no", aby wyłączyć opcję:   :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAĆ POMOC?
+
+		      ** Użycie systemu pomocy on-line **
+
+  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zacząć, spróbuj jednej
+  z trzech możliwości:
+	- wciśnij klawisz <HELP> (jeśli taki masz)
+	- wciśnij klawisz <F1> (jeśli taki masz)
+	- wpisz   :help<ENTER>
+
+  Przeczytaj tekst w oknie pomocy, aby dowiedzieć się jak działa pomoc.
+  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczyć z jednego okna do innego
+  wpisz :q<ENTER>        aby zamknąć okno pomocy.
+
+  Możesz też znaleźć pomoc na każdy temat podając argument polecenia ":help".
+  Spróbuj tych (nie zapomnij wcisnąć <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_CTRL-D
+  :help insert-index
+  :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+			  ** Włącz możliwości Vima **
+
+  Vim ma o wiele więcej możliwości niż Vi, ale większość z nich jest domyślnie
+  wyłączona. Jeśli chcesz włączyć te możliwości na starcie musisz utworzyć
+  plik "vimrc".
+
+  1. Początek edycji pliku "vimrc" zależy od Twojego systemu:
+     :edit ~/.vimrc	     dla Uniksa
+     :edit ~/_vimrc          dla MS-Windows
+  2. Teraz wczytaj przykładowy plik "vimrc":
+     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+  3. Zapisz plik:
+     :w
+
+  Następnym razem, gdy zaczniesz pracę w Vimie będzie on używać podświetlania
+  składni. Możesz dodać wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+  "vimrc".
+  Aby uzyskać więcej informacji, wpisz     :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 7.3.: UZUPEŁNIANIE
+
+
+	      ** Uzupełnianie linii poleceń z CTRL-D i <TAB> **
+
+  1. Upewnij się, że Vim nie jest w trybie kompatybilności:   :set nocp
+
+  2. Zerknij, jakie pliki są w bieżącym katalogu:   :!ls   lub   :!dir
+
+  3. Wpisz początek polecenia:   :e
+
+  4. Wciśnij  CTRL-D  i Vim pokaże listę poleceń, jakie zaczynają się na "e".
+
+  5. Wciśnij  <TAB>  i Vim uzupełni polecenie do ":edit".
+
+  6. Dodaj spację i zacznij wpisywać nazwę istniejącego pliku:   :edit FIL
+
+  7. Wciśnij <TAB>. Vim uzupełni nazwę (jeśli jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: Uzupełnianie działa dla wielu poleceń. Spróbuj wcisnąć CTRL-D i <TAB>.
+       Użyteczne zwłaszcza przy  :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			    Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisz  :help  albo wciśnij <F1> lub <Help> aby otworzyć okno pomocy.
+
+  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyskać pomoc o  cmd .
+
+  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczyć do innego okna.
+
+  4. Wpisz  :q  aby zamknąć okno pomocy.
+
+  5. Utwórz plik startowy vimrc aby zachować wybrane ustawienia.
+
+  6. Po poleceniu  : , wciśnij CTRL-D aby zobaczyć możliwe uzupełnienia.
+     Wciśnij <TAB> aby użyć jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Tutaj się kończy tutorial Vima. Został on pomyślany tak, aby dać krótki
+  przegląd jego możliwości, wystarczający byś mógł go używać. Jest on
+  daleki od kompletności, ponieważ Vim ma o wiele, wiele więcej poleceń.
+
+  Dla dalszej nauki rekomendujemy książkę:
+	Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+	Wydawca: New Riders
+  Pierwsza książka całkowicie poświęcona Vimowi. Użyteczna zwłaszcza dla
+  początkujących. Zawiera wiele przykładów i ilustracji.
+  Zobacz https://iccf-holland.org./click5.html
+
+  Starsza pozycja i bardziej o Vi niż o Vimie, ale także warta
+  polecenia:
+	Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+	Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+  To dobra książka, by dowiedzieć się niemal wszystkiego, co chciałbyś zrobić
+  z Vi. Szósta edycja zawiera też informacje o Vimie.
+
+  Po polsku wydano:
+	Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+	ISBN: 83-7197-472-8
+	http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+  Jest to książeczka zawierająca spis poleceń vi i jego najważniejszych
+  klonów (między innymi Vima).
+
+	Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+	ISBN: 83-7197-539-2
+	http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim tłumaczeniu.
+
+  Ten tutorial został napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+  Colorado School of Mines korzystając z pomocy Charlesa Smitha,
+  Colorado State University.
+  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Przetłumaczone przez Mikołaja Machowskiego,
+  Sierpień 2001,
+  rev. Marzec 2002
+  2nd rev. Wrzesień 2004
+  3rd rev. Marzec 2006
+  4th rev. Grudzień 2008
+  Wszelkie uwagi proszę kierować na: mikmach@wp.pl
diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl.cp1250 b/runtime/tutor/tutor.pl.cp1250
new file mode 100644
index 0000000..129f8ec
--- /dev/null
+++ b/runtime/tutor/tutor.pl.cp1250
@@ -0,0 +1,995 @@
+===============================================================================
+=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
+===============================================================================
+
+     Vim to potężny edytor, który posiada wiele poleceń, zbyt dużo, by
+     wyjanić je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyć
+     Cię posługiwać się wystarczajšco wieloma komendami, by mógł łatwo
+     używać Vima jako edytora ogólnego przeznaczenia.
+
+     Czas potrzebny na ukończenie tutoriala to 25 do 30 minut i zależy
+     od tego jak wiele czasu spędzisz na eksperymentowaniu.
+
+	 UWAGA:
+	 Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikujš tekst. Zrób
+	 wczeniej kopię tego pliku do ćwiczeń (jeli zaczšłe komendš
+	 "vimtutor", to już pracujesz na kopii).
+
+	 Pamiętaj, że przewodnik ten został zaprojektowany do nauki poprzez
+	 ćwiczenia. Oznacza to, że musisz wykonywać polecenia, by nauczyć się ich
+	 prawidłowo. Jeli będziesz jedynie czytał tekst, szybko zapomnisz wiele
+	 poleceń!
+
+     Teraz upewnij się, że nie masz wciniętego Caps Locka i wciskaj  j
+     tak długo dopóki Lekcja 1.1. nie wypełni całkowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIĘ KURSOREM
+
+       ** By wykonać ruch kursorem, wcinij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+	       ^
+	       k		      Wskazówka:  h jest po lewej
+	  < h	  l >				  l jest po prawej
+	       j				  j wyglšda jak strzałka w dół
+	       v
+  1. Poruszaj kursorem dopóki nie będziesz pewien, że pamiętasz polecenia.
+
+  2. Trzymaj  j  tak długo aż będzie się powtarzał.
+     Teraz wiesz jak dojć do następnej lekcji.
+
+  3. Używajšc strzałki w dół przejd do następnej lekcji.
+
+Uwaga: Jeli nie jeste pewien czego co wpisałe, wcinij <ESC>, by wrócić do
+       trybu Normal. Wtedy powtórz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora także powinny działać, ale używajšc  hjkl  będziesz
+       w stanie poruszać się o wiele szybciej, jak się tylko przyzwyczaisz.
+       Naprawdę!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj całš lekcję !!
+
+  1. Wcinij <ESC> (aby upewnić się, że jeste w trybie Normal).
+  2. Wpisz:			:q!<ENTER>.
+     To spowoduje wyjcie z edytora PORZUCAJĽC wszelkie zmiany, jakie
+     zdšżyłe zrobić. Jeli chcesz zapamiętać zmiany i wyjć,
+     wpisz:			:wq<ENTER>
+
+  3. Kiedy widzisz znak zachęty powłoki wpisz komendę, żeby wrócić
+     do tutoriala. Czyli:	vimtutor<ENTER>
+
+  4. Jeli chcesz zapamiętać polecenia, wykonaj kroki 1. do 3., aby
+     wyjć i wrócić do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobiłe. W następnych
+       lekcjach dowiesz się jak je zapamiętywać.
+
+  5. Przenie kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+	    ** Wcinij  x  aby usunšć znak pod kursorem. **
+
+  1. Przenie kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. By poprawić błędy, naprowad kursor na znak do usunięcia.
+
+  3. Wcinij  x  aby usunšć niechciany znak.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopóki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczyła prrzez ksiiężycc.
+
+  5. Teraz, kiedy zdanie jest poprawione, przejd do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz się przez ćwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+		  ** Wcinij  i  aby wstawić tekst. **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Aby poprawić pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym,
+     gdzie tekst ma być wstawiony.
+
+  3. Wcinij  i  a następnie wpisz konieczne poprawki.
+
+  4. Po poprawieniu błędu wcinij <ESC>, by wrócić do trybu Normal.
+     Powtarzaj kroki 2. do 4., aby poprawić całe zdanie.
+
+---> W tej brkje trochę .
+---> W tej linii brakuje trochę tekstu.
+
+  5. Kiedy czujesz się swobodnie wstawiajšc tekst, przejd do
+     podsumowania poniżej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+		   ** Wcinij  A  by dodać tekst. **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+     Nie ma znaczenia, który to będzie znak.
+
+  2. Wcinij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+  3. Kiedy tekst został dodany, wcinij <ESC> i wróć do trybu Normalnego.
+
+  4. Przenie kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtórz kroki 2. i 3.,
+     aby poprawić zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+     Brakuje tu trochę tekstu.
+---> Tu też trochę bra
+     Tu też trochę brakuje.
+
+  5. Kiedy już utrwaliłe ćwiczenie, przejd do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+		  ** Użyj  :wq  aby zapisać plik i wyjć. **
+
+   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczytaj całš lekcję !!
+
+  1. Zakończ tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
+     lub, jeli masz dostęp do innego terminala, wykonaj kolejne kroki tam.
+
+  2. W powłoce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
+     "vim" jest poleceniem uruchamiajšcym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku,
+     jaki chcesz edytować. Użyj pliku, który może zostać zmieniony.
+
+  3. Dodaj i usuń tekst tak, jak się nauczyłe w poprzednich lekcjach.
+
+  4. Zapisz plik ze zmianami i opuć Vima:  :wq<ENTER>
+
+  5. Jeli zakończyłe vimtutor w kroku 1., uruchom go ponownie i przejd
+     do podsumowania poniżej.
+
+  6. Po przeczytaniu wszystkich kroków i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+  1. Poruszasz kursorem używajšc "strzałek" i klawiszy  hjkl .
+       h (w lewo)	 j (w dół)	 k (do góry)		l (w prawo)
+
+  2. By wejć do Vima, (z powłoki) wpisz:
+			    vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+  3. By wyjć z Vima, wpisz:
+			    <ESC> :q!<ENTER>  by usunšć wszystkie zmiany.
+	     LUB:	    <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachować.
+
+  4. By usunšć znak pod kursorem, wcinij:  x
+
+  5. By wstawić tekst przed kursorem lub dodać:
+	i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
+	A   wpisz tekst   <ESC>         doda na końcu linii
+
+UWAGA: Wcinięcie <ESC> przeniesie Cię z powrotem do trybu Normal
+       lub odwoła niechciane lub częciowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz możemy kontynuować i przejć do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+		      ** Wpisz  dw  by usunšć wyraz. **
+
+  1. Wcinij  <ESC>, by upewnić się, że jeste w trybie Normal.
+
+  2. Przenie kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przesuń kursor na poczštek wyrazu, który chcesz usunšć.
+
+  4. Wpisz   dw   by usunšć wyraz.
+
+  UWAGA: Litera  d  pojawi się na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
+	 Jeli zobaczysz inny znak, oznacza to, że wpisałe co le; wcinij
+	 <ESC> i zacznij od poczštku.
+
+---> Jest tu parę papier wyrazów, które kamień nie należš do nożyce tego zdania.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki zdanie nie będzie poprawne, potem
+  przejd do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.2.: WIĘCEJ POLECEŃ USUWAJĽCYCH
+
+
+	      ** Wpisz	d$  aby usunšć tekst do końca linii. **
+
+  1. Wcinij  <ESC>  aby się upewnić, że jeste w trybie Normal.
+
+  2. Przenie kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przenie kursor do końca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).
+
+  4. Wpisz  d$  aby usunšć resztę linii.
+
+---> Kto wpisał koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+  5. Przejd do Lekcji 2.3., by zrozumieć co się stało.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+  Wiele poleceń zmieniajšcych tekst jest złożonych z operatora i ruchu.
+  Format dla polecenia usuwajšcego z operatorem  d  jest następujšcy:
+
+	    d  ruch
+
+  gdzie:
+   d      - operator usuwania.
+   ruch   - na czym polecenie będzie wykonywane (lista poniżej).
+
+  Krótka lista ruchów:
+    w - do poczštku następnego wyrazu WYŁĽCZAJĽC pierwszy znak.
+    e - do końca bieżšcego wyrazu, WŁĽCZAJĽC ostatni znak.
+    $ - do końca linii, WŁĽCZAJĽC ostatni znak.
+
+W ten sposób wpisanie  de  usunie znaki od kursora do końca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+       tak, jak to okrelono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.4.: UŻYCIE MNOŻNIKA DLA RUCHU
+
+
+   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiedniš iloć razy. **
+
+  1. Przenie kursor na poczštek linii poniżej zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2w  aby przenieć kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+  3. Wpisz  3e  aby przenieć kursor do końca trzeciego wyrazu w przód.
+
+  4. Wpisz  0  (zero), aby przenieć kursor na poczštek linii.
+
+  5. Powtórz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwykły wiersz z wyrazami, po których możesz się poruszać.
+
+  6. Przejd do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 2.5.: UŻYCIE MNOŻNIKA, BY WIĘCEJ USUNĽĆ
+
+
+    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiedniš iloć razy. **
+
+  W wyżej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mnożnik
+  przed ruchem, by więcej usunšć:
+	d  liczba  ruch
+
+  1. Przenie kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2dw  aby usunšć dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mnożnikami, aby usunšć kolejne wyrazy
+     KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazów została ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA:  Mnożnik pomiędzy operatorem  d  i ruchem działa podobnie do ruchu bez
+        operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+		   ** Wpisz  dd  aby usunšć całš linię. **
+
+  Z powodu częstoci usuwania całych linii, projektanci Vi zdecydowali, że
+  będzie łatwiej wpisać dwa razy  d  aby usunšć linię.
+
+  1. Przenie kursor do drugiego zdania z wierszyka poniżej.
+  2. Wpisz  dd  aby usunšć wiersz.
+  3. Teraz przenie się do czwartego wiersza.
+  4. Wpisz  2dd  aby usunšć dwa wiersze.
+
+--->  1)  Róże sš czerwone,
+--->  2)  Błoto jest fajne,
+--->  3)  Fiołki sš niebieskie,
+--->  4)  Mam samochód,
+--->  5)  Zegar podaje czas,
+--->  6)  Cukier jest słodki,
+--->  7)  I ty też.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+	  ** Wcinij  u  aby cofnšć skutki ostatniego polecenia.
+		 U za, by cofnšć skutki dla całej linii. **
+
+  1. Przenie kursor do zdania poniżej oznaczonego ---> i umieć go na
+     pierwszym błędzie.
+  2. Wpisz  x  aby usunšć pierwszy niechciany znak.
+  3. Teraz wcinij  u  aby cofnšć skutki ostatniego polecenia.
+  4. Tym razem popraw wszystkie błędy w linii używajšc polecenia  x .
+  5. Teraz wcinij wielkie  U  aby przywrócić linię do oryginalnego stanu.
+  6. Teraz wcinij  u  kilka razy, by cofnšć  U  i poprzednie polecenia.
+  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj równoczenie wcinięte klawisze CTRL i R)
+     kilka razy, by cofnšć cofnięcia.
+
+---> Poopraw błędyyy w teej liniii i zaamiień je prrzez coofnij.
+
+  8. To sš bardzo pożyteczne polecenia.
+
+     Przejd teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. By usunšć znaki od kursora do następnego wyrazu, wpisz:   dw
+  2. By usunšć znaki od kursora do końca linii, wpisz:    d$
+  3. By usunšć całš linię:    dd
+  4. By powtórzyć ruch, poprzed go liczbš:    2w
+  5. Format polecenia zmiany to:
+                operator  [liczba]  ruch
+  gdzie:
+   operator  - to, co trzeba zrobić (np.  d  dla usuwania)
+   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powtórzyć ruch
+   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
+	       $  (do końca linii) etc.
+
+  6. By przejć do poczštku linii, użyj zera:  0
+  7. By cofnšć poprzednie polecenie, wpisz:	  u  (małe u)
+     By cofnšć wszystkie zmiany w linii, wpisz:	  U  (wielkie U)
+     By cofnšć cofnięcie, wpisz:			  CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+	  ** Wpisz  p  by wstawić ostatnie usunięcia za kursorem. **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii ---> poniżej.
+
+  2. Wpisz  dd  aby usunšć linię i przechować jš w rejestrze Vima.
+
+  3. Przenie kursor do linii c), POWYŻEJ tej, gdzie usunięta linia powinna
+     się znajdować.
+
+  4. Wcinij  p  by wstawić linię poniżej kursora.
+
+  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. aż znajdš się w odpowiednim porzšdku.
+
+---> d) Jak dwa aniołki.
+---> b) Na dole fiołki,
+---> c) A my się kochamy,
+---> a) Na górze róże,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zastšp)
+
+
+	   ** Wpisz  rx  aby zastšpić znak pod kursorem na  x . **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zastšpić.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopóki pierwsza linia nie będzie taka, jak druga.
+
+--->  Kjedy ten wiersz bił wstókiwany, kto wciznšł perę złych klawirzy!
+--->  Kiedy ten wiersz był wstukiwany, kto wcisnšł parę złych klawiszy!
+
+  5. Teraz czas na Lekcję 3.3.
+
+
+UWAGA: Pamiętaj, by uczyć się ćwiczšc, a nie pamięciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmień)
+
+		 ** By zmienić do końca wyrazu, wpisz  ce . **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Umieć kursor na  u  w lunos.
+
+  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).
+
+  4. Wcinij <ESC> i przejd do następnej planowanej zmiany.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki pierwsze zdanie nie będzie takie same,
+     jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire słów, które tżina zbnic użifajonc pcmazu zmień.
+---> Ta linia ma parę słów, które trzeba zmienić używajšc polecenia zmień.
+
+  Zauważ, że  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale także zmienia tryb na
+  Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 3.4.: WIĘCEJ ZMIAN UŻYWAJĽC c
+
+
+	** Polecenie change używa takich samych ruchów, jak delete. **
+
+  1. Operator change działa tak samo, jak delete. Format wyglšda tak:
+
+	    c   [liczba]   ruch
+
+  2. Ruchy sš także takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii) etc.
+
+  3. Przenie się do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  4. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wcinij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony, aby wyglšdał tak, jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony używajšc polecenia  c$ .
+
+UWAGA:  Możesz używać <BS> aby poprawiać błędy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Aby wstawić tekst, który został wczeniej usunięty wcinij  p . To
+     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (jeli cała linia
+     została usunięta, zostanie ona umieszczona w linii poniżej kursora).
+
+  2. By zamienić znak pod kursorem, wcinij  r  a potem znak, który ma zastšpić
+     oryginalny.
+
+  3. Operator change pozwala Ci na zastšpienie od kursora do miejsca, gdzie
+     zabrałby Cię ruch. Np. wpisz  ce  aby zamienić tekst od kursora do końca
+     wyrazu,  c$  aby zmienić tekst do końca linii.
+
+  4. Format do polecenia change (zmień):
+
+	c   [liczba]   obiekt
+
+     Teraz przejd do następnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	       Lekcja 4.1.: POŁOŻENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+       ** Nacinij CTRL-G aby zobaczyć swoje położenie w pliku i status
+	  pliku. Nacinij  G  aby przejć do linii w pliku. **
+
+  UWAGA: Przeczytaj całš lekcję zanim wykonasz jakie polecenia!!!
+
+  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wcinij  g . Używamy notacji CTRL-G.
+     Na dole strony pojawi się pasek statusu z nazwš pliku i pozycjš w pliku.
+     Zapamiętaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: Możesz też zobaczyć pozycję kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+       Dzieje się tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (więcej w lekcji 6.).
+
+  2. Wcinij G aby przejć na koniec pliku.
+     Wcinij  gg  aby przejć do poczštku pliku.
+
+  3. Wpisz numer linii, w której byłe a potem  G . To przeniesie Cię
+     z powrotem do linii, w której byłe kiedy wcisnšłe CTRL-G.
+
+  4. Jeli czujesz się wystarczajšco pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+	     ** Wpisz  /  a następnie wyrażenie, aby je znaleć. **
+
+  1. W trybie Normal wpisz  / . Zauważ, że znak ten oraz kursor pojawiš
+     się na dole ekranu tak samo, jak polecenie  : .
+
+  2. Teraz wpisz  błond<ENTER> .  To jest słowo, którego chcesz szukać.
+
+  3. By szukać tej samej frazy ponownie, po prostu wcinij  n .
+     Aby szukać tej frazy w przeciwnym, kierunku wcinij  N .
+
+  4. Jeli chcesz szukać frazy do tyłu, użyj polecenia  ?  zamiast  / .
+
+  5. Aby wrócić gdzie byłe, wcinij  CTRL-O. Powtarzaj, by wrócić dalej. CTRL-I
+     idzie do przodu.
+
+Uwaga:  'błond' to nie jest metoda, by przeliterować błšd; 'błond' to błšd.
+Uwaga:  Kiedy szukanie osišgnie koniec pliku, będzie kontynuowane od poczštku
+        o ile opcja 'wrapscan' nie została przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJĽCYCH NAWIASÓW
+
+
+	       ** Wpisz  %  by znaleć parujšcy ), ], lub } . **
+
+  1. Umieć kursor na którym z (, [, lub { w linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Teraz wpisz znak  % .
+
+  3. Kursor powinien się znaleć na parujšcym nawiasie.
+
+  4. Wcinij  %  aby przenieć kursor z powrotem do parujšcego nawiasu.
+
+  5. Przenie kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo użyteczna w debuggowaniu programu
+       z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+	 ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamienić 'stary' na 'nowy'. **
+
+  1. Przenie kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  Zauważ, że to polecenie zmienia
+     tylko pierwsze wystšpienie 'czaas' w linii.
+
+  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamianę (substytucję)
+     globalnie w całej linii.  Zmienia wszystkie wystšpienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie najładniejszych kwiatów to czaas wiosny.
+
+  4. Aby zmienić wszystkie wystšpienia łańcucha znaków pomiędzy dwoma liniami,
+     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# sš numerami linii ograniczajšcych
+                               region, gdzie ma nastšpić zamiana.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmienić wszystkie wystšpienia w całym pliku.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmienić wszystkie wystšpienia w całym
+                               pliku, proszšc o potwierdzenie za każdym razem.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+  1. CTRL-G   pokaże Twojš pozycję w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
+	      Cię do końca pliku.
+     G        przenosi do końca pliku.
+     liczba G przenosi do linii [liczba].
+     gg       przenosi do pierwszej linii.
+
+  2. Wpisanie  /  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO PRZODU.
+     Wpisanie  ?  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO TYŁU.
+     Po wyszukiwaniu wcinij  n  by znaleć następne wystšpienie szukanej
+     frazy w tym samym kierunku lub  N  by szukać w kierunku przeciwnym.
+     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje się na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+     parujšcy znak.
+
+  4. By zamienić pierwszy stary na nowy w linii, wpisz      :s/stary/nowy
+     By zamienić wszystkie stary na nowy w linii, wpisz     :s/stary/nowy/g
+     By zamienić frazy pomiędzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
+     By zamienić wszystkie wystšpienia w pliku, wpisz       :%s/stary/nowy/g
+     By Vim prosił Cię o potwierdzenie, dodaj 'c'	   :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 5.1.: JAK WYKONAĆ POLECENIA ZEWNĘTRZNE?
+
+
+	** Wpisz  :!  a następnie zewnętrzne polecenie, by je wykonać. **
+
+  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawić kursor na dole ekranu. To pozwala
+     na wprowadzenie komendy linii poleceń.
+
+  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umożliwi Ci wykonanie dowolnego
+     zewnętrznego polecenia powłoki.
+
+  3. Jako przykład wpisz  ls  za  !  a następnie wcinij <ENTER>. To polecenie
+     pokaże spis plików w Twoim katalogu, tak jakby był przy znaku zachęty
+     powłoki. Możesz też użyć  :!dir  jeli  ls  nie działa.
+
+Uwaga:  W ten sposób można wykonać wszystkie polecenia powłoki.
+Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  muszš być zakończone <ENTER>.
+        Od tego momentu nie zawsze będziemy o tym wspominać.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.2.: WIĘCEJ O ZAPISYWANIU PLIKÓW
+
+
+	   ** By zachować zmiany w tekcie, wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczyć spis plików w katalogu.
+     Już wiesz, że musisz po tym wcisnšć <ENTER>.
+
+  2. Wybierz nazwę pliku, jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazwš pliku jakš wybrałe.)
+
+  4. To polecenie zapamięta cały plik (Vim Tutor) pod nazwš TEST.
+     By to sprawdzić, wpisz  :!dir  lub  :!ls  żeby znowu zobaczyć listę plików.
+
+Uwaga: Zauważ, że gdyby teraz wyszedł z Vima, a następnie wszedł ponownie
+       poleceniem  vim TEST , plik byłby dokładnš kopiš tutoriala, kiedy go
+       zapisywałe.
+
+  5. Teraz usuń plik wpisujšc (MS-DOS):		   :!del TEST
+                          lub (Unix):              :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+	  ** By zachować częć pliku, wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Przenie kursor do tego wiersza.
+
+  2. Wcinij  v  i przenie kursor do punktu 5. Zauważ, że tekst został
+     podwietlony.
+
+  3. Wcinij znak  : . Na dole ekranu pojawi się  :'<,'> .
+
+  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, który jeszcze nie istnieje.
+     Upewnij się, że widzisz  :'<,'>w TEST zanim wciniesz Enter.
+
+  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. Użyj  :!dir  lub  :!ls , żeby to
+     zobaczyć. Jeszcze go nie usuwaj! Użyjemy go w następnej lekcji.
+
+UWAGA: Wcinięcie  v  zaczyna tryb Wizualny. Możesz poruszać kursorem, by
+       zmienić rozmiary zaznaczenia. Możesz też użyć operatora, by zrobić co
+       z tekstem. Na przykład  d  usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I ŁĽCZENIE PLIKÓW
+
+
+	    ** By wstawić zawartoć pliku, wpisz   :r NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Umieć kursor tuż powyżej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejd
+       do DOŁU, by zobaczyć ponownie tę lekcję.
+
+  2. Teraz wczytaj plik TEST używajšc polecenia  :r TEST , gdzie TEST
+     jest nazwš pliku.
+     Wczytany plik jest umieszczony poniżej linii z kursorem.
+
+  3. By sprawdzić czy plik został wczytany, cofnij kursor i zobacz, że
+     teraz sš dwie kopie Lekcji 5.3., oryginał i kopia z pliku.
+
+UWAGA: Możesz też wczytać wyjcie zewnętrznego polecenia. Na przykład
+       :r !ls  wczytuje wyjcie polecenia ls i umieszcza je pod poniżej
+       kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewnętrzne.
+
+      Użytecznymi przykładami sš:
+
+	  :!dir  -  pokazuje spis plików w katalogu.
+
+	  :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazwš NAZWA_PLIKU.
+
+  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+      bieżšcego pliku poniżej kursora.
+
+  5.  :r !dir  wczytuje wyjcie polecenia dir i umieszcza je poniżej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwórz)
+
+
+      ** Wpisz  o  by otworzyć linię poniżej kursora i przenieć się do
+	 trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+  1. Przenie kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  o  (małe), by otworzyć linię PONIŻEJ kursora i przenieć się
+     do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+  3. Wpisz trochę tekstu i wcinij <ESC> by wyjć z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wcinięciu  o  kursor znajdzie się w otwartej linii w trybie Insert.
+
+  4. By otworzyć linię POWYŻEJ kursora, wcinij wielkie  O  zamiast małego
+     o . Wypróbuj to na linii poniżej.
+
+---> Otwórz linię powyżej wciskajšc SHIFT-O gdy kursor będzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+		  ** Wpisz  a  by dodać tekst ZA kursorem. **
+
+  1. Przenie kursor do poczštku pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Wciskaj  e  dopóki kursor nie będzie na końcu li .
+
+  3. Wpisz  a  (małe), aby dodać tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+  4. Dokończ wyraz tak, jak w linii poniżej. Wcinij <ESC> aby opucić tryb
+     Insert.
+
+  5. Użyj  e  by przejć do kolejnego niedokończonego wyrazu i powtarzaj kroki
+     3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci ćwi dodaw teks do koń lin
+---> Ta linia pozwoli Ci ćwiczyć dodawanie tekstu do końca linii.
+
+Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadzš do trybu Insert, jedynš różnicš jest miejsce,
+       gdzie nowe znaki będš dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+	   ** Wpisz wielkie  R  by zamienić więcej niż jeden znak. **
+
+  1. Przenie kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->. Przenie
+     kursor do pierwszego  xxx .
+
+  2. Wcinij  R  i wpisz numer poniżej w drugiej linii, tak, że zastšpi on
+     xxx.
+
+  3. Wcinij <ESC> by opucić tryb Replace. Zauważ, że reszta linii pozostaje
+     niezmieniona.
+
+  5. Powtarzaj kroki by wymienić wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale każdy znak usuwa istniejšcy
+       znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+       ** użyj operatora  y  aby skopiować tekst i  p  aby go wkleić **
+
+  1. Przejd do linii oznaczonej ---> i umieć kursor za "a)".
+
+  2. Wejd w tryb Wizualny  v  i przenie kursor na poczštek "pierwszy".
+
+  3. Wcinij  y  aby kopiować (yankować) podwietlony tekst.
+
+  4. Przenie kursor do końca następnej linii:  j$
+
+  5. Wcinij  p  aby wkleić (wpakować) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .
+
+  6. Użyj trybu Wizualnego, aby wybrać " element.", yankuj go  y , przejd do
+     końca następnej linii  j$  i upakuj tam tekst z  p .
+
+--->  a) to jest pierwszy element.
+      b)
+Uwaga: możesz użyć  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak, by szukaj lub substytucja ignorowały wielkoć liter **
+
+  1. Szukaj 'ignore' wpisujšc:    /ignore<ENTER>
+     Powtórz szukanie kilka razy naciskajšc klawisz  n .
+
+  2. Ustaw opcję 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielkoć liter) poprzez
+     wpisanie:		:set ic
+
+  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskajšc:  n
+     Zauważ, że Ignore i IGNORE także sš teraz znalezione.
+
+  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is
+
+  5. Teraz wprowad polecenie szukaj ponownie i zobacz co się zdarzy:
+     /ignore<ENTER>
+
+  6. Aby wyłšczyć ignorowanie wielkoci liter:  :set noic
+
+Uwaga: Aby usunšć podwietlanie dopasowań, wpisz:   :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorować wielkoć liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisanie  o  otwiera linię PONIŻEJ kursora.
+     Wpisanie  O  otwiera linię POWYŻEJ kursora.
+
+  2. Wpisanie  a  wstawia tekst ZA znakiem, na którym jest kursor.
+     Wpisanie  A  dodaje tekst na końcu linii.
+
+  3. Polecenie  e  przenosi do końca wyrazu.
+  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja) go.
+  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopóki
+     nie zostanie wcinięty <ESC>.
+  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcję "xxx". Niektóre opcje:
+	'ic'  'ignorecase'	ignoruj wielkoć znaków
+	'is'  'incsearch'	pokaż częciowe dopasowania
+	'hls' 'hlsearch'	podwietl wszystkie dopasowania
+     Możesz użyć zarówno długiej, jak i krótkiej formy.
+  7. Dodaj "no", aby wyłšczyć opcję:   :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAĆ POMOC?
+
+		      ** Użycie systemu pomocy on-line **
+
+  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zaczšć, spróbuj jednej
+  z trzech możliwoci:
+	- wcinij klawisz <HELP> (jeli taki masz)
+	- wcinij klawisz <F1> (jeli taki masz)
+	- wpisz   :help<ENTER>
+
+  Przeczytaj tekst w oknie pomocy, aby dowiedzieć się jak działa pomoc.
+  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczyć z jednego okna do innego
+  wpisz :q<ENTER>        aby zamknšć okno pomocy.
+
+  Możesz też znaleć pomoc na każdy temat podajšc argument polecenia ":help".
+  Spróbuj tych (nie zapomnij wcisnšć <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_CTRL-D
+  :help insert-index
+  :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+			  ** Włšcz możliwoci Vima **
+
+  Vim ma o wiele więcej możliwoci niż Vi, ale większoć z nich jest domylnie
+  wyłšczona. Jeli chcesz włšczyć te możliwoci na starcie musisz utworzyć
+  plik "vimrc".
+
+  1. Poczštek edycji pliku "vimrc" zależy od Twojego systemu:
+     :edit ~/.vimrc	     dla Uniksa
+     :edit ~/_vimrc          dla MS-Windows
+  2. Teraz wczytaj przykładowy plik "vimrc":
+     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+  3. Zapisz plik:
+     :w
+
+  Następnym razem, gdy zaczniesz pracę w Vimie będzie on używać podwietlania
+  składni. Możesz dodać wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+  "vimrc".
+  Aby uzyskać więcej informacji, wpisz     :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 7.3.: UZUPEŁNIANIE
+
+
+	      ** Uzupełnianie linii poleceń z CTRL-D i <TAB> **
+
+  1. Upewnij się, że Vim nie jest w trybie kompatybilnoci:   :set nocp
+
+  2. Zerknij, jakie pliki sš w bieżšcym katalogu:   :!ls   lub   :!dir
+
+  3. Wpisz poczštek polecenia:   :e
+
+  4. Wcinij  CTRL-D  i Vim pokaże listę poleceń, jakie zaczynajš się na "e".
+
+  5. Wcinij  <TAB>  i Vim uzupełni polecenie do ":edit".
+
+  6. Dodaj spację i zacznij wpisywać nazwę istniejšcego pliku:   :edit FIL
+
+  7. Wcinij <TAB>. Vim uzupełni nazwę (jeli jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: Uzupełnianie działa dla wielu poleceń. Spróbuj wcisnšć CTRL-D i <TAB>.
+       Użyteczne zwłaszcza przy  :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			    Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisz  :help  albo wcinij <F1> lub <Help> aby otworzyć okno pomocy.
+
+  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyskać pomoc o  cmd .
+
+  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczyć do innego okna.
+
+  4. Wpisz  :q  aby zamknšć okno pomocy.
+
+  5. Utwórz plik startowy vimrc aby zachować wybrane ustawienia.
+
+  6. Po poleceniu  : , wcinij CTRL-D aby zobaczyć możliwe uzupełnienia.
+     Wcinij <TAB> aby użyć jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Tutaj się kończy tutorial Vima. Został on pomylany tak, aby dać krótki
+  przeglšd jego możliwoci, wystarczajšcy by mógł go używać. Jest on
+  daleki od kompletnoci, ponieważ Vim ma o wiele, wiele więcej poleceń.
+
+  Dla dalszej nauki rekomendujemy ksišżkę:
+	Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+	Wydawca: New Riders
+  Pierwsza ksišżka całkowicie powięcona Vimowi. Użyteczna zwłaszcza dla
+  poczštkujšcych. Zawiera wiele przykładów i ilustracji.
+  Zobacz https://iccf-holland.org./click5.html
+
+  Starsza pozycja i bardziej o Vi niż o Vimie, ale także warta
+  polecenia:
+	Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+	Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+  To dobra ksišżka, by dowiedzieć się niemal wszystkiego, co chciałby zrobić
+  z Vi. Szósta edycja zawiera też informacje o Vimie.
+
+  Po polsku wydano:
+	Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+	ISBN: 83-7197-472-8
+	http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+  Jest to ksišżeczka zawierajšca spis poleceń vi i jego najważniejszych
+  klonów (między innymi Vima).
+
+	Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+	ISBN: 83-7197-539-2
+	http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim tłumaczeniu.
+
+  Ten tutorial został napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+  Colorado School of Mines korzystajšc z pomocy Charlesa Smitha,
+  Colorado State University.
+  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Przetłumaczone przez Mikołaja Machowskiego,
+  Sierpień 2001,
+  rev. Marzec 2002
+  2nd rev. Wrzesień 2004
+  3rd rev. Marzec 2006
+  4th rev. Grudzień 2008
+  Wszelkie uwagi proszę kierować na: mikmach@wp.pl
diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8 b/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8
new file mode 100644
index 0000000..7856837
--- /dev/null
+++ b/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8
@@ -0,0 +1,995 @@
+===============================================================================
+=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
+===============================================================================
+
+     Vim to potÄĹźny edytor, ktĂłry posiada wiele poleceĹ, zbyt duĹźo, by
+     wyjaĹniÄ je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyÄ
+     CiÄ posĹugiwaÄ siÄ wystarczajÄco wieloma komendami, byĹ mĂłgĹ Ĺatwo
+     uĹźywaÄ Vima jako edytora ogĂłlnego przeznaczenia.
+
+     Czas potrzebny na ukoĹczenie tutoriala to 25 do 30 minut i zaleĹźy
+     od tego jak wiele czasu spÄdzisz na eksperymentowaniu.
+
+	 UWAGA:
+	 Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikujÄ tekst. ZrĂłb
+	 wczeĹniej kopiÄ tego pliku do ÄwiczeĹ (jeĹli zaczÄĹeĹ komendÄ
+	 "vimtutor", to juĹź pracujesz na kopii).
+
+	 PamiÄtaj, Ĺźe przewodnik ten zostaĹ zaprojektowany do nauki poprzez
+	 Äwiczenia. Oznacza to, Ĺźe musisz wykonywaÄ polecenia, by nauczyÄ siÄ ich
+	 prawidĹowo. JeĹli bÄdziesz jedynie czytaĹ tekst, szybko zapomnisz wiele
+	 poleceĹ!
+
+     Teraz upewnij siÄ, Ĺźe nie masz wciĹniÄtego Caps Locka i wciskaj  j
+     tak dĹugo dopĂłki Lekcja 1.1. nie wypeĹni caĹkowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIÄ KURSOREM
+
+       ** By wykonaÄ ruch kursorem, wciĹnij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+	       ^
+	       k		      WskazĂłwka:  h jest po lewej
+	  < h	  l >				  l jest po prawej
+	       j				  j wyglÄda jak strzaĹka w dĂłĹ
+	       v
+  1. Poruszaj kursorem dopĂłki nie bÄdziesz pewien, Ĺźe pamiÄtasz polecenia.
+
+  2. Trzymaj  j  tak dĹugo aĹź bÄdzie siÄ powtarzaĹ.
+     Teraz wiesz jak dojĹÄ do nastÄpnej lekcji.
+
+  3. UĹźywajÄc strzaĹki w dĂłĹ przejdĹş do nastÄpnej lekcji.
+
+Uwaga: JeĹli nie jesteĹ pewien czegoĹ co wpisaĹeĹ, wciĹnij <ESC>, by wrĂłciÄ do
+       trybu Normal. Wtedy powtĂłrz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora takĹźe powinny dziaĹaÄ, ale uĹźywajÄc  hjkl  bÄdziesz
+       w stanie poruszaÄ siÄ o wiele szybciej, jak siÄ tylko przyzwyczaisz.
+       NaprawdÄ!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj caĹÄ lekcjÄ !!
+
+  1. WciĹnij <ESC> (aby upewniÄ siÄ, Ĺźe jesteĹ w trybie Normal).
+  2. Wpisz:			:q!<ENTER>.
+     To spowoduje wyjĹcie z edytora PORZUCAJÄC wszelkie zmiany, jakie
+     zdÄĹźyĹeĹ zrobiÄ. JeĹli chcesz zapamiÄtaÄ zmiany i wyjĹÄ,
+     wpisz:			:wq<ENTER>
+
+  3. Kiedy widzisz znak zachÄty powĹoki wpisz komendÄ, Ĺźeby wrĂłciÄ
+     do tutoriala. Czyli:	vimtutor<ENTER>
+
+  4. JeĹli chcesz zapamiÄtaÄ polecenia, wykonaj kroki 1. do 3., aby
+     wyjĹÄ i wrĂłciÄ do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobiĹeĹ. W nastÄpnych
+       lekcjach dowiesz siÄ jak je zapamiÄtywaÄ.
+
+  5. PrzenieĹ kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+	    ** WciĹnij  x  aby usunÄÄ znak pod kursorem. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. By poprawiÄ bĹÄdy, naprowadĹş kursor na znak do usuniÄcia.
+
+  3. WciĹnij  x  aby usunÄÄ niechciany znak.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopĂłki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczyĹa prrzez ksiiÄĹźycc.
+
+  5. Teraz, kiedy zdanie jest poprawione, przejdĹş do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz siÄ przez Äwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+		  ** WciĹnij  i  aby wstawiÄ tekst. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. Aby poprawiÄ pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym,
+     gdzie tekst ma byÄ wstawiony.
+
+  3. WciĹnij  i  a nastÄpnie wpisz konieczne poprawki.
+
+  4. Po poprawieniu bĹÄdu wciĹnij <ESC>, by wrĂłciÄ do trybu Normal.
+     Powtarzaj kroki 2. do 4., aby poprawiÄ caĹe zdanie.
+
+---> W tej brkje trochÄ .
+---> W tej linii brakuje trochÄ tekstu.
+
+  5. Kiedy czujesz siÄ swobodnie wstawiajÄc tekst, przejdĹş do
+     podsumowania poniĹźej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	   Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+		   ** WciĹnij  A  by dodaÄ tekst. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->.
+     Nie ma znaczenia, ktĂłry to bÄdzie znak.
+
+  2. WciĹnij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+  3. Kiedy tekst zostaĹ dodany, wciĹnij <ESC> i wrĂłÄ do trybu Normalnego.
+
+  4. PrzenieĹ kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtĂłrz kroki 2. i 3.,
+     aby poprawiÄ zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+     Brakuje tu trochÄ tekstu.
+---> Tu teĹź trochÄ bra
+     Tu teĹź trochÄ brakuje.
+
+  5. Kiedy juĹź utrwaliĹeĹ Äwiczenie, przejdĹş do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+		  ** UĹźyj  :wq  aby zapisaÄ plik i wyjĹÄ. **
+
+   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczytaj caĹÄ lekcjÄ !!
+
+  1. ZakoĹcz tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
+     lub, jeĹli masz dostÄp do innego terminala, wykonaj kolejne kroki tam.
+
+  2. W powĹoce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
+     "vim" jest poleceniem uruchamiajÄcym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku,
+     jaki chcesz edytowaÄ. UĹźyj pliku, ktĂłry moĹźe zostaÄ zmieniony.
+
+  3. Dodaj i usuĹ tekst tak, jak siÄ nauczyĹeĹ w poprzednich lekcjach.
+
+  4. Zapisz plik ze zmianami i opuĹÄ Vima:  :wq<ENTER>
+
+  5. JeĹli zakoĹczyĹeĹ vimtutor w kroku 1., uruchom go ponownie i przejdĹş
+     do podsumowania poniĹźej.
+
+  6. Po przeczytaniu wszystkich krokĂłw i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+  1. Poruszasz kursorem uĹźywajÄc "strzaĹek" i klawiszy  hjkl .
+       h (w lewo)	 j (w dĂłĹ)	 k (do gĂłry)		l (w prawo)
+
+  2. By wejĹÄ do Vima, (z powĹoki) wpisz:
+			    vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+  3. By wyjĹÄ z Vima, wpisz:
+			    <ESC> :q!<ENTER>  by usunÄÄ wszystkie zmiany.
+	     LUB:	    <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachowaÄ.
+
+  4. By usunÄÄ znak pod kursorem, wciĹnij:  x
+
+  5. By wstawiÄ tekst przed kursorem lub dodaÄ:
+	i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
+	A   wpisz tekst   <ESC>         doda na koĹcu linii
+
+UWAGA: WciĹniÄcie <ESC> przeniesie CiÄ z powrotem do trybu Normal
+       lub odwoĹa niechciane lub czÄĹciowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz moĹźemy kontynuowaÄ i przejĹÄ do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+		      ** Wpisz  dw  by usunÄÄ wyraz. **
+
+  1. WciĹnij  <ESC>, by upewniÄ siÄ, Ĺźe jesteĹ w trybie Normal.
+
+  2. PrzenieĹ kursor do linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  3. PrzesuĹ kursor na poczÄtek wyrazu, ktĂłry chcesz usunÄÄ.
+
+  4. Wpisz   dw   by usunÄÄ wyraz.
+
+  UWAGA: Litera  d  pojawi siÄ na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
+	 JeĹli zobaczysz inny znak, oznacza to, Ĺźe wpisaĹeĹ coĹ Ĺşle; wciĹnij
+	 <ESC> i zacznij od poczÄtku.
+
+---> Jest tu parÄ papier wyrazĂłw, ktĂłre kamieĹ nie naleĹźÄ do noĹźyce tego zdania.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopĂłki zdanie nie bÄdzie poprawne, potem
+  przejdĹş do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.2.: WIÄCEJ POLECEĹ USUWAJÄCYCH
+
+
+	      ** Wpisz	d$  aby usunÄÄ tekst do koĹca linii. **
+
+  1. WciĹnij  <ESC>  aby siÄ upewniÄ, Ĺźe jesteĹ w trybie Normal.
+
+  2. PrzenieĹ kursor do linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  3. PrzenieĹ kursor do koĹca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).
+
+  4. Wpisz  d$  aby usunÄÄ resztÄ linii.
+
+---> KtoĹ wpisaĹ koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+  5. PrzejdĹş do Lekcji 2.3., by zrozumieÄ co siÄ staĹo.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+  Wiele poleceĹ zmieniajÄcych tekst jest zĹoĹźonych z operatora i ruchu.
+  Format dla polecenia usuwajÄcego z operatorem  d  jest nastÄpujÄcy:
+
+	    d  ruch
+
+  gdzie:
+   d      - operator usuwania.
+   ruch   - na czym polecenie bÄdzie wykonywane (lista poniĹźej).
+
+  KrĂłtka lista ruchĂłw:
+    w - do poczÄtku nastÄpnego wyrazu WYĹÄCZAJÄC pierwszy znak.
+    e - do koĹca bieĹźÄcego wyrazu, WĹÄCZAJÄC ostatni znak.
+    $ - do koĹca linii, WĹÄCZAJÄC ostatni znak.
+
+W ten sposĂłb wpisanie  de  usunie znaki od kursora do koĹca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+       tak, jak to okreĹlono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 2.4.: UĹťYCIE MNOĹťNIKA DLA RUCHU
+
+
+   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiedniÄ iloĹÄ razy. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor na poczÄtek linii poniĹźej zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2w  aby przenieĹÄ kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+  3. Wpisz  3e  aby przenieĹÄ kursor do koĹca trzeciego wyrazu w przĂłd.
+
+  4. Wpisz  0  (zero), aby przenieĹÄ kursor na poczÄtek linii.
+
+  5. PowtĂłrz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwykĹy wiersz z wyrazami, po ktĂłrych moĹźesz siÄ poruszaÄ.
+
+  6. PrzejdĹş do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 2.5.: UĹťYCIE MNOĹťNIKA, BY WIÄCEJ USUNÄÄ
+
+
+    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiedniÄ iloĹÄ razy. **
+
+  W wyĹźej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mnoĹźnik
+  przed ruchem, by wiÄcej usunÄÄ:
+	d  liczba  ruch
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2dw  aby usunÄÄ dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mnoĹźnikami, aby usunÄÄ kolejne wyrazy
+     KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazĂłw zostaĹa ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA:  MnoĹźnik pomiÄdzy operatorem  d  i ruchem dziaĹa podobnie do ruchu bez
+        operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+		   ** Wpisz  dd  aby usunÄÄ caĹÄ liniÄ. **
+
+  Z powodu czÄstoĹci usuwania caĹych linii, projektanci Vi zdecydowali, Ĺźe
+  bÄdzie Ĺatwiej wpisaÄ dwa razy  d  aby usunÄÄ liniÄ.
+
+  1. PrzenieĹ kursor do drugiego zdania z wierszyka poniĹźej.
+  2. Wpisz  dd  aby usunÄÄ wiersz.
+  3. Teraz przenieĹ siÄ do czwartego wiersza.
+  4. Wpisz  2dd  aby usunÄÄ dwa wiersze.
+
+--->  1)  RĂłĹźe sÄ czerwone,
+--->  2)  BĹoto jest fajne,
+--->  3)  FioĹki sÄ niebieskie,
+--->  4)  Mam samochĂłd,
+--->  5)  Zegar podaje czas,
+--->  6)  Cukier jest sĹodki,
+--->  7)  I ty teĹź.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+	  ** WciĹnij  u  aby cofnÄÄ skutki ostatniego polecenia.
+		 U zaĹ, by cofnÄÄ skutki dla caĹej linii. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do zdania poniĹźej oznaczonego ---> i umieĹÄ go na
+     pierwszym bĹÄdzie.
+  2. Wpisz  x  aby usunÄÄ pierwszy niechciany znak.
+  3. Teraz wciĹnij  u  aby cofnÄÄ skutki ostatniego polecenia.
+  4. Tym razem popraw wszystkie bĹÄdy w linii uĹźywajÄc polecenia  x .
+  5. Teraz wciĹnij wielkie  U  aby przywrĂłciÄ liniÄ do oryginalnego stanu.
+  6. Teraz wciĹnij  u  kilka razy, by cofnÄÄ  U  i poprzednie polecenia.
+  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj rĂłwnoczeĹnie wciĹniÄte klawisze CTRL i R)
+     kilka razy, by cofnÄÄ cofniÄcia.
+
+---> Poopraw bĹÄdyyy w teej liniii i zaamiieĹ je prrzez coofnij.
+
+  8. To sÄ bardzo poĹźyteczne polecenia.
+
+     PrzejdĹş teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. By usunÄÄ znaki od kursora do nastÄpnego wyrazu, wpisz:   dw
+  2. By usunÄÄ znaki od kursora do koĹca linii, wpisz:    d$
+  3. By usunÄÄ caĹÄ liniÄ:    dd
+  4. By powtĂłrzyÄ ruch, poprzedĹş go liczbÄ:    2w
+  5. Format polecenia zmiany to:
+                operator  [liczba]  ruch
+  gdzie:
+   operator  - to, co trzeba zrobiÄ (np.  d  dla usuwania)
+   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powtĂłrzyÄ ruch
+   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
+	       $  (do koĹca linii) etc.
+
+  6. By przejĹÄ do poczÄtku linii, uĹźyj zera:  0
+  7. By cofnÄÄ poprzednie polecenie, wpisz:	  u  (maĹe u)
+     By cofnÄÄ wszystkie zmiany w linii, wpisz:	  U  (wielkie U)
+     By cofnÄÄ cofniÄcie, wpisz:			  CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+	  ** Wpisz  p  by wstawiÄ ostatnie usuniÄcia za kursorem. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii ---> poniĹźej.
+
+  2. Wpisz  dd  aby usunÄÄ liniÄ i przechowaÄ jÄ w rejestrze Vima.
+
+  3. PrzenieĹ kursor do linii c), POWYĹťEJ tej, gdzie usuniÄta linia powinna
+     siÄ znajdowaÄ.
+
+  4. WciĹnij  p  by wstawiÄ liniÄ poniĹźej kursora.
+
+  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. aĹź znajdÄ siÄ w odpowiednim porzÄdku.
+
+---> d) Jak dwa anioĹki.
+---> b) Na dole fioĹki,
+---> c) A my siÄ kochamy,
+---> a) Na gĂłrze rĂłĹźe,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zastÄp)
+
+
+	   ** Wpisz  rx  aby zastÄpiÄ znak pod kursorem na  x . **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->
+
+  2. Ustaw kursor na pierwszym bĹÄdzie.
+
+  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zastÄpiÄ.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopĂłki pierwsza linia nie bÄdzie taka, jak druga.
+
+--->  Kjedy ten wiersz biĹ wstĂłkiwany, ktoĹ wciznÄĹ perÄ zĹych klawirzy!
+--->  Kiedy ten wiersz byĹ wstukiwany, ktoĹ wcisnÄĹ parÄ zĹych klawiszy!
+
+  5. Teraz czas na LekcjÄ 3.3.
+
+
+UWAGA: PamiÄtaj, by uczyÄ siÄ ÄwiczÄc, a nie pamiÄciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmieĹ)
+
+		 ** By zmieniÄ do koĹca wyrazu, wpisz  ce . **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. UmieĹÄ kursor na  u  w lunos.
+
+  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).
+
+  4. WciĹnij <ESC> i przejdĹş do nastÄpnej planowanej zmiany.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopĂłki pierwsze zdanie nie bÄdzie takie same,
+     jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire sĹĂłw, ktĂłre tĹźina zbnic uĹźifajonc pcmazu zmieĹ.
+---> Ta linia ma parÄ sĹĂłw, ktĂłre trzeba zmieniÄ uĹźywajÄc polecenia zmieĹ.
+
+  ZauwaĹź, Ĺźe  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale takĹźe zmienia tryb na
+  Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 3.4.: WIÄCEJ ZMIAN UĹťYWAJÄC c
+
+
+	** Polecenie change uĹźywa takich samych ruchĂłw, jak delete. **
+
+  1. Operator change dziaĹa tak samo, jak delete. Format wyglÄda tak:
+
+	    c   [liczba]   ruch
+
+  2. Ruchy sÄ takĹźe takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii) etc.
+
+  3. PrzenieĹ siÄ do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->
+
+  4. Ustaw kursor na pierwszym bĹÄdzie.
+
+  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wciĹnij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi byÄ poprawiony, aby wyglÄdaĹ tak, jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi byÄ poprawiony uĹźywajÄc polecenia  c$ .
+
+UWAGA:  MoĹźesz uĹźywaÄ <BS> aby poprawiaÄ bĹÄdy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Aby wstawiÄ tekst, ktĂłry zostaĹ wczeĹniej usuniÄty wciĹnij  p . To
+     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (jeĹli caĹa linia
+     zostaĹa usuniÄta, zostanie ona umieszczona w linii poniĹźej kursora).
+
+  2. By zamieniÄ znak pod kursorem, wciĹnij  r  a potem znak, ktĂłry ma zastÄpiÄ
+     oryginalny.
+
+  3. Operator change pozwala Ci na zastÄpienie od kursora do miejsca, gdzie
+     zabraĹby CiÄ ruch. Np. wpisz  ce  aby zamieniÄ tekst od kursora do koĹca
+     wyrazu,  c$  aby zmieniÄ tekst do koĹca linii.
+
+  4. Format do polecenia change (zmieĹ):
+
+	c   [liczba]   obiekt
+
+     Teraz przejdĹş do nastÄpnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+	       Lekcja 4.1.: POĹOĹťENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+       ** NaciĹnij CTRL-G aby zobaczyÄ swoje poĹoĹźenie w pliku i status
+	  pliku. NaciĹnij  G  aby przejĹÄ do linii w pliku. **
+
+  UWAGA: Przeczytaj caĹÄ lekcjÄ zanim wykonasz jakieĹ polecenia!!!
+
+  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wciĹnij  g . UĹźywamy notacji CTRL-G.
+     Na dole strony pojawi siÄ pasek statusu z nazwÄ pliku i pozycjÄ w pliku.
+     ZapamiÄtaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: MoĹźesz teĹź zobaczyÄ pozycjÄ kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+       Dzieje siÄ tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (wiÄcej w lekcji 6.).
+
+  2. WciĹnij G aby przejĹÄ na koniec pliku.
+     WciĹnij  gg  aby przejĹÄ do poczÄtku pliku.
+
+  3. Wpisz numer linii, w ktĂłrej byĹeĹ a potem  G . To przeniesie CiÄ
+     z powrotem do linii, w ktĂłrej byĹeĹ kiedy wcisnÄĹeĹ CTRL-G.
+
+  4. JeĹli czujesz siÄ wystarczajÄco pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+	     ** Wpisz  /  a nastÄpnie wyraĹźenie, aby je znaleĹşÄ. **
+
+  1. W trybie Normal wpisz  / . ZauwaĹź, Ĺźe znak ten oraz kursor pojawiÄ
+     siÄ na dole ekranu tak samo, jak polecenie  : .
+
+  2. Teraz wpisz  bĹond<ENTER> .  To jest sĹowo, ktĂłrego chcesz szukaÄ.
+
+  3. By szukaÄ tej samej frazy ponownie, po prostu wciĹnij  n .
+     Aby szukaÄ tej frazy w przeciwnym, kierunku wciĹnij  N .
+
+  4. JeĹli chcesz szukaÄ frazy do tyĹu, uĹźyj polecenia  ?  zamiast  / .
+
+  5. Aby wrĂłciÄ gdzie byĹeĹ, wciĹnij  CTRL-O. Powtarzaj, by wrĂłciÄ dalej. CTRL-I
+     idzie do przodu.
+
+Uwaga:  'bĹond' to nie jest metoda, by przeliterowaÄ bĹÄd; 'bĹond' to bĹÄd.
+Uwaga:  Kiedy szukanie osiÄgnie koniec pliku, bÄdzie kontynuowane od poczÄtku
+        o ile opcja 'wrapscan' nie zostaĹa przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJÄCYCH NAWIASĂW
+
+
+	       ** Wpisz  %  by znaleĹşÄ parujÄcy ), ], lub } . **
+
+  1. UmieĹÄ kursor na ktĂłrymĹ z (, [, lub { w linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. Teraz wpisz znak  % .
+
+  3. Kursor powinien siÄ znaleĹşÄ na parujÄcym nawiasie.
+
+  4. WciĹnij  %  aby przenieĹÄ kursor z powrotem do parujÄcego nawiasu.
+
+  5. PrzenieĹ kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo uĹźyteczna w debuggowaniu programu
+       z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+	 ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamieniÄ 'stary' na 'nowy'. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  ZauwaĹź, Ĺźe to polecenie zmienia
+     tylko pierwsze wystÄpienie 'czaas' w linii.
+
+  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamianÄ (substytucjÄ)
+     globalnie w caĹej linii.  Zmienia wszystkie wystÄpienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie najĹadniejszych kwiatĂłw to czaas wiosny.
+
+  4. Aby zmieniÄ wszystkie wystÄpienia ĹaĹcucha znakĂłw pomiÄdzy dwoma liniami,
+     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# sÄ numerami linii ograniczajÄcych
+                               region, gdzie ma nastÄpiÄ zamiana.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmieniÄ wszystkie wystÄpienia w caĹym pliku.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmieniÄ wszystkie wystÄpienia w caĹym
+                               pliku, proszÄc o potwierdzenie za kaĹźdym razem.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+  1. CTRL-G   pokaĹźe TwojÄ pozycjÄ w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
+	      CiÄ do koĹca pliku.
+     G        przenosi do koĹca pliku.
+     liczba G przenosi do linii [liczba].
+     gg       przenosi do pierwszej linii.
+
+  2. Wpisanie  /  a nastÄpnie ĹaĹcucha znakĂłw szuka ĹaĹcucha DO PRZODU.
+     Wpisanie  ?  a nastÄpnie ĹaĹcucha znakĂłw szuka ĹaĹcucha DO TYĹU.
+     Po wyszukiwaniu wciĹnij  n  by znaleĹşÄ nastÄpne wystÄpienie szukanej
+     frazy w tym samym kierunku lub  N  by szukaÄ w kierunku przeciwnym.
+     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje siÄ na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+     parujÄcy znak.
+
+  4. By zamieniÄ pierwszy stary na nowy w linii, wpisz      :s/stary/nowy
+     By zamieniÄ wszystkie stary na nowy w linii, wpisz     :s/stary/nowy/g
+     By zamieniÄ frazy pomiÄdzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
+     By zamieniÄ wszystkie wystÄpienia w pliku, wpisz       :%s/stary/nowy/g
+     By Vim prosiĹ CiÄ o potwierdzenie, dodaj 'c'	   :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		 Lekcja 5.1.: JAK WYKONAÄ POLECENIA ZEWNÄTRZNE?
+
+
+	** Wpisz  :!  a nastÄpnie zewnÄtrzne polecenie, by je wykonaÄ. **
+
+  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawiÄ kursor na dole ekranu. To pozwala
+     na wprowadzenie komendy linii poleceĹ.
+
+  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umoĹźliwi Ci wykonanie dowolnego
+     zewnÄtrznego polecenia powĹoki.
+
+  3. Jako przykĹad wpisz  ls  za  !  a nastÄpnie wciĹnij <ENTER>. To polecenie
+     pokaĹźe spis plikĂłw w Twoim katalogu, tak jakbyĹ byĹ przy znaku zachÄty
+     powĹoki. MoĹźesz teĹź uĹźyÄ  :!dir  jeĹli  ls  nie dziaĹa.
+
+Uwaga:  W ten sposĂłb moĹźna wykonaÄ wszystkie polecenia powĹoki.
+Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  muszÄ byÄ zakoĹczone <ENTER>.
+        Od tego momentu nie zawsze bÄdziemy o tym wspominaÄ.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.2.: WIÄCEJ O ZAPISYWANIU PLIKĂW
+
+
+	   ** By zachowaÄ zmiany w tekĹcie, wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczyÄ spis plikĂłw w katalogu.
+     JuĹź wiesz, Ĺźe musisz po tym wcisnÄÄ <ENTER>.
+
+  2. Wybierz nazwÄ pliku, jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazwÄ pliku jakÄ wybraĹeĹ.)
+
+  4. To polecenie zapamiÄta caĹy plik (Vim Tutor) pod nazwÄ TEST.
+     By to sprawdziÄ, wpisz  :!dir  lub  :!ls  Ĺźeby znowu zobaczyÄ listÄ plikĂłw.
+
+Uwaga: ZauwaĹź, Ĺźe gdybyĹ teraz wyszedĹ z Vima, a nastÄpnie wszedĹ ponownie
+       poleceniem  vim TEST , plik byĹby dokĹadnÄ kopiÄ tutoriala, kiedy go
+       zapisywaĹeĹ.
+
+  5. Teraz usuĹ plik wpisujÄc (MS-DOS):		   :!del TEST
+                          lub (Unix):              :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		    Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+	  ** By zachowaÄ czÄĹÄ pliku, wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do tego wiersza.
+
+  2. WciĹnij  v  i przenieĹ kursor do punktu 5. ZauwaĹź, Ĺźe tekst zostaĹ
+     podĹwietlony.
+
+  3. WciĹnij znak  : . Na dole ekranu pojawi siÄ  :'<,'> .
+
+  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, ktĂłry jeszcze nie istnieje.
+     Upewnij siÄ, Ĺźe widzisz  :'<,'>w TEST zanim wciĹniesz Enter.
+
+  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. UĹźyj  :!dir  lub  :!ls , Ĺźeby to
+     zobaczyÄ. Jeszcze go nie usuwaj! UĹźyjemy go w nastÄpnej lekcji.
+
+UWAGA: WciĹniÄcie  v  zaczyna tryb Wizualny. MoĹźesz poruszaÄ kursorem, by
+       zmieniÄ rozmiary zaznaczenia. MoĹźesz teĹź uĹźyÄ operatora, by zrobiÄ coĹ
+       z tekstem. Na przykĹad  d  usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I ĹÄCZENIE PLIKĂW
+
+
+	    ** By wstawiÄ zawartoĹÄ pliku, wpisz   :r NAZWA_PLIKU **
+
+  1. UmieĹÄ kursor tuĹź powyĹźej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejdĹş
+       do DOĹU, by zobaczyÄ ponownie tÄ lekcjÄ.
+
+  2. Teraz wczytaj plik TEST uĹźywajÄc polecenia  :r TEST , gdzie TEST
+     jest nazwÄ pliku.
+     Wczytany plik jest umieszczony poniĹźej linii z kursorem.
+
+  3. By sprawdziÄ czy plik zostaĹ wczytany, cofnij kursor i zobacz, Ĺźe
+     teraz sÄ dwie kopie Lekcji 5.3., oryginaĹ i kopia z pliku.
+
+UWAGA: MoĹźesz teĹź wczytaÄ wyjĹcie zewnÄtrznego polecenia. Na przykĹad
+       :r !ls  wczytuje wyjĹcie polecenia ls i umieszcza je pod poniĹźej
+       kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewnÄtrzne.
+
+      UĹźytecznymi przykĹadami sÄ:
+
+	  :!dir  -  pokazuje spis plikĂłw w katalogu.
+
+	  :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazwÄ NAZWA_PLIKU.
+
+  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+      bieĹźÄcego pliku poniĹźej kursora.
+
+  5.  :r !dir  wczytuje wyjĹcie polecenia dir i umieszcza je poniĹźej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		      Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwĂłrz)
+
+
+      ** Wpisz  o  by otworzyÄ liniÄ poniĹźej kursora i przenieĹÄ siÄ do
+	 trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do linii poniĹźej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  o  (maĹe), by otworzyÄ liniÄ PONIĹťEJ kursora i przenieĹÄ siÄ
+     do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+  3. Wpisz trochÄ tekstu i wciĹnij <ESC> by wyjĹÄ z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wciĹniÄciu  o  kursor znajdzie siÄ w otwartej linii w trybie Insert.
+
+  4. By otworzyÄ liniÄ POWYĹťEJ kursora, wciĹnij wielkie  O  zamiast maĹego
+     o . WyprĂłbuj to na linii poniĹźej.
+
+---> OtwĂłrz liniÄ powyĹźej wciskajÄc SHIFT-O gdy kursor bÄdzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		     Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+		  ** Wpisz  a  by dodaÄ tekst ZA kursorem. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do poczÄtku pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->
+
+  2. Wciskaj  e  dopĂłki kursor nie bÄdzie na koĹcu li .
+
+  3. Wpisz  a  (maĹe), aby dodaÄ tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+  4. DokoĹcz wyraz tak, jak w linii poniĹźej. WciĹnij <ESC> aby opuĹciÄ tryb
+     Insert.
+
+  5. UĹźyj  e  by przejĹÄ do kolejnego niedokoĹczonego wyrazu i powtarzaj kroki
+     3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci Äwi dodaw teks do koĹ lin
+---> Ta linia pozwoli Ci ÄwiczyÄ dodawanie tekstu do koĹca linii.
+
+Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadzÄ do trybu Insert, jedynÄ rĂłĹźnicÄ jest miejsce,
+       gdzie nowe znaki bÄdÄ dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+	   ** Wpisz wielkie  R  by zamieniÄ wiÄcej niĹź jeden znak. **
+
+  1. PrzenieĹ kursor do pierwszej linii poniĹźej oznaczonej --->. PrzenieĹ
+     kursor do pierwszego  xxx .
+
+  2. WciĹnij  R  i wpisz numer poniĹźej w drugiej linii, tak, Ĺźe zastÄpi on
+     xxx.
+
+  3. WciĹnij <ESC> by opuĹciÄ tryb Replace. ZauwaĹź, Ĺźe reszta linii pozostaje
+     niezmieniona.
+
+  5. Powtarzaj kroki by wymieniÄ wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale kaĹźdy znak usuwa istniejÄcy
+       znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		  Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+       ** uĹźyj operatora  y  aby skopiowaÄ tekst i  p  aby go wkleiÄ **
+
+  1. PrzejdĹş do linii oznaczonej ---> i umieĹÄ kursor za "a)".
+
+  2. WejdĹş w tryb Wizualny  v  i przenieĹ kursor na poczÄtek "pierwszy".
+
+  3. WciĹnij  y  aby kopiowaÄ (yankowaÄ) podĹwietlony tekst.
+
+  4. PrzenieĹ kursor do koĹca nastÄpnej linii:  j$
+
+  5. WciĹnij  p  aby wkleiÄ (wpakowaÄ) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .
+
+  6. UĹźyj trybu Wizualnego, aby wybraÄ " element.", yankuj go  y , przejdĹş do
+     koĹca nastÄpnej linii  j$  i upakuj tam tekst z  p .
+
+--->  a) to jest pierwszy element.
+      b)
+Uwaga: moĹźesz uĹźyÄ  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak, by szukaj lub substytucja ignorowaĹy wielkoĹÄ liter **
+
+  1. Szukaj 'ignore' wpisujÄc:    /ignore<ENTER>
+     PowtĂłrz szukanie kilka razy naciskajÄc klawisz  n .
+
+  2. Ustaw opcjÄ 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielkoĹÄ liter) poprzez
+     wpisanie:		:set ic
+
+  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskajÄc:  n
+     ZauwaĹź, Ĺźe Ignore i IGNORE takĹźe sÄ teraz znalezione.
+
+  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is
+
+  5. Teraz wprowadĹş polecenie szukaj ponownie i zobacz co siÄ zdarzy:
+     /ignore<ENTER>
+
+  6. Aby wyĹÄczyÄ ignorowanie wielkoĹci liter:  :set noic
+
+Uwaga: Aby usunÄÄ podĹwietlanie dopasowaĹ, wpisz:   :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorowaÄ wielkoĹÄ liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			     LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisanie  o  otwiera liniÄ PONIĹťEJ kursora.
+     Wpisanie  O  otwiera liniÄ POWYĹťEJ kursora.
+
+  2. Wpisanie  a  wstawia tekst ZA znakiem, na ktĂłrym jest kursor.
+     Wpisanie  A  dodaje tekst na koĹcu linii.
+
+  3. Polecenie  e  przenosi do koĹca wyrazu.
+  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja) go.
+  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopĂłki
+     nie zostanie wciĹniÄty <ESC>.
+  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcjÄ "xxx". NiektĂłre opcje:
+	'ic'  'ignorecase'	ignoruj wielkoĹÄ znakĂłw
+	'is'  'incsearch'	pokaĹź czÄĹciowe dopasowania
+	'hls' 'hlsearch'	podĹwietl wszystkie dopasowania
+     MoĹźesz uĹźyÄ zarĂłwno dĹugiej, jak i krĂłtkiej formy.
+  7. Dodaj "no", aby wyĹÄczyÄ opcjÄ:   :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			 LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAÄ POMOC?
+
+		      ** UĹźycie systemu pomocy on-line **
+
+  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zaczÄÄ, sprĂłbuj jednej
+  z trzech moĹźliwoĹci:
+	- wciĹnij klawisz <HELP> (jeĹli taki masz)
+	- wciĹnij klawisz <F1> (jeĹli taki masz)
+	- wpisz   :help<ENTER>
+
+  Przeczytaj tekst w oknie pomocy, aby dowiedzieÄ siÄ jak dziaĹa pomoc.
+  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczyÄ z jednego okna do innego
+  wpisz :q<ENTER>        aby zamknÄÄ okno pomocy.
+
+  MoĹźesz teĹź znaleĹşÄ pomoc na kaĹźdy temat podajÄc argument polecenia ":help".
+  SprĂłbuj tych (nie zapomnij wcisnÄÄ <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_CTRL-D
+  :help insert-index
+  :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+		   LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+			  ** WĹÄcz moĹźliwoĹci Vima **
+
+  Vim ma o wiele wiÄcej moĹźliwoĹci niĹź Vi, ale wiÄkszoĹÄ z nich jest domyĹlnie
+  wyĹÄczona. JeĹli chcesz wĹÄczyÄ te moĹźliwoĹci na starcie musisz utworzyÄ
+  plik "vimrc".
+
+  1. PoczÄtek edycji pliku "vimrc" zaleĹźy od Twojego systemu:
+     :edit ~/.vimrc	     dla Uniksa
+     :edit ~/_vimrc          dla MS-Windows
+  2. Teraz wczytaj przykĹadowy plik "vimrc":
+     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+  3. Zapisz plik:
+     :w
+
+  NastÄpnym razem, gdy zaczniesz pracÄ w Vimie bÄdzie on uĹźywaÄ podĹwietlania
+  skĹadni. MoĹźesz dodaÄ wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+  "vimrc".
+  Aby uzyskaÄ wiÄcej informacji, wpisz     :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			  Lekcja 7.3.: UZUPEĹNIANIE
+
+
+	      ** UzupeĹnianie linii poleceĹ z CTRL-D i <TAB> **
+
+  1. Upewnij siÄ, Ĺźe Vim nie jest w trybie kompatybilnoĹci:   :set nocp
+
+  2. Zerknij, jakie pliki sÄ w bieĹźÄcym katalogu:   :!ls   lub   :!dir
+
+  3. Wpisz poczÄtek polecenia:   :e
+
+  4. WciĹnij  CTRL-D  i Vim pokaĹźe listÄ poleceĹ, jakie zaczynajÄ siÄ na "e".
+
+  5. WciĹnij  <TAB>  i Vim uzupeĹni polecenie do ":edit".
+
+  6. Dodaj spacjÄ i zacznij wpisywaÄ nazwÄ istniejÄcego pliku:   :edit FIL
+
+  7. WciĹnij <TAB>. Vim uzupeĹni nazwÄ (jeĹli jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: UzupeĹnianie dziaĹa dla wielu poleceĹ. SprĂłbuj wcisnÄÄ CTRL-D i <TAB>.
+       UĹźyteczne zwĹaszcza przy  :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+			    Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisz  :help  albo wciĹnij <F1> lub <Help> aby otworzyÄ okno pomocy.
+
+  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyskaÄ pomoc o  cmd .
+
+  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczyÄ do innego okna.
+
+  4. Wpisz  :q  aby zamknÄÄ okno pomocy.
+
+  5. UtwĂłrz plik startowy vimrc aby zachowaÄ wybrane ustawienia.
+
+  6. Po poleceniu  : , wciĹnij CTRL-D aby zobaczyÄ moĹźliwe uzupeĹnienia.
+     WciĹnij <TAB> aby uĹźyÄ jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Tutaj siÄ koĹczy tutorial Vima. ZostaĹ on pomyĹlany tak, aby daÄ krĂłtki
+  przeglÄd jego moĹźliwoĹci, wystarczajÄcy byĹ mĂłgĹ go uĹźywaÄ. Jest on
+  daleki od kompletnoĹci, poniewaĹź Vim ma o wiele, wiele wiÄcej poleceĹ.
+
+  Dla dalszej nauki rekomendujemy ksiÄĹźkÄ:
+	Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+	Wydawca: New Riders
+  Pierwsza ksiÄĹźka caĹkowicie poĹwiÄcona Vimowi. UĹźyteczna zwĹaszcza dla
+  poczÄtkujÄcych. Zawiera wiele przykĹadĂłw i ilustracji.
+  Zobacz https://iccf-holland.org./click5.html
+
+  Starsza pozycja i bardziej o Vi niĹź o Vimie, ale takĹźe warta
+  polecenia:
+	Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+	Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+  To dobra ksiÄĹźka, by dowiedzieÄ siÄ niemal wszystkiego, co chciaĹbyĹ zrobiÄ
+  z Vi. SzĂłsta edycja zawiera teĹź informacje o Vimie.
+
+  Po polsku wydano:
+	Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+	ISBN: 83-7197-472-8
+	http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+  Jest to ksiÄĹźeczka zawierajÄca spis poleceĹ vi i jego najwaĹźniejszych
+  klonĂłw (miÄdzy innymi Vima).
+
+	Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+	ISBN: 83-7197-539-2
+	http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim tĹumaczeniu.
+
+  Ten tutorial zostaĹ napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+  Colorado School of Mines korzystajÄc z pomocy Charlesa Smitha,
+  Colorado State University.
+  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  PrzetĹumaczone przez MikoĹaja Machowskiego,
+  SierpieĹ 2001,
+  rev. Marzec 2002
+  2nd rev. WrzesieĹ 2004
+  3rd rev. Marzec 2006
+  4th rev. GrudzieĹ 2008
+  Wszelkie uwagi proszÄ kierowaÄ na: mikmach@wp.pl