1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
|
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
<meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
<!--
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-->
<title>Yapılandırma Bölümleri - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</title>
<link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
<link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
<link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
<script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
</script>
<link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
<body id="manual-page"><div id="page-header">
<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</p>
<img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
<div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div>
<div id="path">
<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.4</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Yapılandırma Bölümleri</h1>
<div class="toplang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/sections.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="./fr/sections.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="./ja/sections.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
<a href="./ko/sections.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/sections.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
<p><a href="configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a>ndaki
yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler,
dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu
belgede, yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya
<code>.htaccess</code> dosyalarının, yapılandırma dosyalarındaki diğer
yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek için nasıl kullanılacağı
açıklanmıştır.</p>
</div>
<div id="quickview"><a href="https://www.apache.org/foundation/contributing.html" class="badge"><img src="https://www.apache.org/images/SupportApache-small.png" alt="Support Apache!" /></a><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#file-and-web">Dosya Sistemi, Site Alanı ve Mantıksal İfadeler</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#proxy">Vekil</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#merging">Bölümler Nasıl Katıştırılır?</a></li>
</ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorumlar</a></li></ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="types" id="types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></h2>
<table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_md.html#mdomainsetsection"><MDomainSet></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code></li></ul></td></tr></table>
<p>İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için
değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu
taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken
değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar
sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi
takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.</p>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> yönergesi
sadece <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> komut satırında uygun parametreler
tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki
yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece
sunucu <code>httpd -DClosedForNow</code> komut satırı ile başlatıldığı
takdirde mümkün olur:</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><IfDefine ClosedForNow>
Redirect "/" "http://otherserver.example.com/"
</IfDefine></pre>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergesi
sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde
uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan
olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma
dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_so.html#loadmodule">LoadModule</a></code> satırının bulunması gerekir. Bu
yönergeyi sadece belli bir modülün varlığının veya yokluğunun
yapılandırma dosyanızın çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda
kullanmalısınız. Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini
engellediğinden, taşıyıcı içine, her zaman çalışması istenen yönergeler
konulmamalıdır.</p>
<p>Aşağıdaki örnekte, <code class="directive"><a href="./mod/mod_mime_magic.html#mimemagicfile">MimeMagicFile</a></code> yönergesi sadece
<code class="module"><a href="./mod/mod_mime_magic.html">mod_mime_magic</a></code> modülü mevcutsa uygulanacaktır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><IfModule mod_mime_magic.c>
MimeMagicFile "conf/magic"
</IfModule></pre>
<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde
uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergeleri gibidir.
<code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code> modülü farklı httpd sürümleri ve farklı
yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm
denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><IfVersion >= 2.4>
# burası sadece 2.4.0 veya daha üstü sürümlerde
# iş görür.
</IfVersion></pre>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir.
Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir
diğerinin içinde kullanılabilirler.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="file-and-web" id="file-and-web">Dosya Sistemi, Site Alanı ve Mantıksal İfadeler</a></h2>
<p>En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki
veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte
kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek
önemlidir. Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size
gösterilen halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache httpd, Unix
sistemlerinde <code>/usr/local/apache2</code> altındayken Windows
sistemlerinde <code>"c:/Program Files/Apache Group/Apache2"</code>
altındadır. (Bilgi: Windows için bile, Apache httpd yapılandırma
dosyalarında dosya yolu belirtilirken tersbölü değil normal bölü
karakterleri kullanılır.) Site alanı ise sunucu tarafından istemciye
sunulan dizin ağacıdır. Yani, site alanı içindeki <code>/dir/</code>
dizini, Apache httpd’nin Unix üzerinde dosya sistemine öntanımlı olarak
kurulduğu yer göz önüne alınarak, dosya sistemindeki
<code>/usr/local/apache2/htdocs/dir/</code> dizinine karşılıktır. Site
sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden devingen olarak
üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya sistemine eşlenmesi
gerekli değildir.</p>
<h3><a name="filesystem" id="filesystem">Dosya Sistemi Taşıyıcıları</a></h3>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>
taşıyıcıları, <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılıkları
ile beraber, yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü
içindeki yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt
dizinlerine uygulanır. Aynı etki <a href="howto/htaccess.html">.htaccess
dosyaları</a> kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki
yapılandırmada, <code>/var/web/dir1</code> dizini ve alt dizinlerinde
dizin içeriğinin listelenmesi etkin kılınmaktadır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Directory "/var/web/dir1">
Options +Indexes
</Directory></pre>
<p>Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü
içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi
belirtilen dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma
yönergeleri yapılandırma dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde
<code>gizli.html</code> isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun
erişime izin vermeyecektir.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Files "gizli.html">
Require all denied
</Files></pre>
<p>Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar
için <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri
birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma
<code>/var/web/dir1/gizli.html</code>,
<code>/var/web/dir1/subdir2/gizli.html</code>,
<code>/var/web/dir1/subdir3/gizli.html</code> ve
<code>/var/web/dir1/</code> altında bulunabilecek diğer tüm
<code>gizli.html</code> dosyalarına erişimi yasaklar.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Directory "/var/web/dir1"><br />
<Files "gizli.html"><br />
Require all denied
</Files><br />
</Directory></pre>
<h3><a name="webspace" id="webspace">Site Alanı Taşıyıcıları</a></h3>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi
ve yönergenin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılığı
site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki
yapılandırma, <code>/gizli</code> ile başlayan URL yollarına erişimi
engeller. Özellikle, <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli</code>,
<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli123</code> ve
<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html</code>
istekleri yanında <code>/gizli</code> ile başlayan diğer isteklere de
uygulanır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><LocationMatch "^/gizli">
Require all denied
</LocationMatch></pre>
<p>Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin
<code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülü tarafından sağlanan bir dahili
Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek
için dosya sisteminde <code>server-status</code> adında bir dosya
veya dizin bulunması gerekli değildir.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Location "/server-status">
SetHandler server-status
</Location></pre>
<h3><a name="overlapping-webspace" id="overlapping-webspace">Site Alanında Çakışma</a></h3>
<p>Belli bölümler ve yönergeler değerlendirilirken çakışan iki URL bir URL
olarak dikkate alınır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi için bu şöyle olurdu:</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Location "/foo">
</Location>
<Location "/foo/bar">
</Location></pre>
<p>Diğer yandan <code class="directive"><a href="./mod/mod_alias.html#takma adlar"><Takma
adlar></a></code> tam tersi eşlenir:</p>
<pre class="prettyprint lang-config">Alias "/foo/bar" "/srv/www/uncommon/bar"
Alias "/foo" "/srv/www/common/foo"</pre>
<p>Aynısı <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxypass">ProxyPass</a></code>
yönergeleri için de geçerlidir:</p>
<pre class="prettyprint lang-config">ProxyPass "/special-area" "http://special.example.com" smax=5 max=10
ProxyPass "/" "balancer://mycluster/" stickysession=JSESSIONID|jsessionid nofailover=On</pre>
<h3><a name="wildcards" id="wildcards">Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler</a></h3>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
yönergelerinde, Standart C kütüphanesindeki <code>fnmatch</code>
işlevindeki gibi kabuk tarzı dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*"
karakteri herhangi bir karakter dizisi ile eşleşirken "?" karakteri tek
tek karakterlerle ve "[<em>seq</em>]" kalıbı ise <em>seq</em> içindeki
her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir kalıp karakteri ile
eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.</p>
<p>Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının
bir düzenli ifade karşılığı vardır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code> yönergelerinde gerekli
eşleşmeleri seçmek için perl uyumlu <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli
ifadelerin</a> kullanımına izin verilir. Ayrıca, yönergelerin
uygulanışının düzenli ifade bölümleri kullanılarak nasıl
değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın
katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.</p>
<p>Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya
ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Directory "/home/*/public_html">
Options Indexes
</Directory></pre>
<p>Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına
erişimi bir defada yasaklayabiliriz:</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><FilesMatch "\.(?i:gif|jpe?g|png)$">
Require all denied
</FilesMatch></pre>
<p><strong>İsimli gruplar ve geriye başvurular</strong> içeren düzenli
ifadeler ortama eklenirken ilgili isimler büyük harfli yapılır. Böylece,
URL'lere ve dosya yolları elemanlarına <a href="expr.html">ifadelerin
içinden</a> ve <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> gibi modüllerden başvurmak
mümkün olur.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><DirectoryMatch "^/var/www/combined/(?<SITENAME>[^/]+)">
Require ldap-group "cn=%{env:MATCH_SITENAME},ou=combined,o=Example"
</DirectoryMatch></pre>
<h3><a name="expressions" id="expressions">Mantıksal İfadeler</a></h3>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> yönergesi bir
mantıksal ifade olarak belirtilebilen bir kurala bağlı olarak
yapılandırmayı değiştirebilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırmada,
<code>HTTP Referer</code> başlığı "http://www.example.com/" ile
başlamıyorsa erişimi yasaklar.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><If "!(%{HTTP_REFERER} -strmatch 'http://www.example.com/*')">
Require all denied
</If></pre>
<h3><a name="whichwhen" id="whichwhen">Ne, Ne Zaman Kullanılır?</a></h3>
<p>Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim
yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere
uygulanacak yönergeler için daima <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere
(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak
yönergeler için ise <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> kullanılır.</p>
<p>Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının
(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla
kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir.
Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Location "/dir/">
Require all denied
</Location></pre>
<p><code>http://siteniz.mesela.dom/dir/</code> için bir istek yapılmışsa
bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa
ne olacak? Kısıtlamanız, istek
<code>http://siteniz.mesela.dom/DIR/</code>
şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi isteğin
nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe
uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik
bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine
yerleştirilebilir. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik
bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi ile sembolik
bağların izlenmesi devredışı bırakılabilir.)</p>
<p>Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi
kullanıyorsunuz diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor
olabilirsiniz, fakat aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna
eşleyecek daha bir sürü yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya
sisteminde yapacağınız kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını
kullanmalısınız. Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır.
Yapılandırma kısıtlamalarının bir <code><Location "/"></code> bölümü
içine koyulması, bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL
ile sınırlı olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.</p>
<h3><a name="nesting" id="nesting">Bölüm iç içeliği</a></h3>
<p>Bazı bölüm türleri başka bölüm türlerinin içinde olabilir. Bir yandan,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümünün
içinde bulunabilirken diğer yandan bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> bölümü <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümlerinde bulunabilir fakat
başka bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> bölümünün
içinde bulunamaz. Bu bölümlerin düzenli ifadeli türevleri de benzer tarzda
davranır.</p>
<p>İç içe bölümler, aynı türdeki iç içe olmayan bölümlerin sonrasına
yerleştirilir.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a></h2>
<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur.
Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız
bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için
<a href="vhosts/">Sanal Konak Belgeleri</a> bölümüne bakınız.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></h2>
<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code>
vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma
yönergelerini bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma
<code>example.com</code> sitesine erişim için vekil sunucunun
sadece ağdaki bazı kullanıcılar tarafından kullanılabilmesini sağlayacaktır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Proxy "http://www.example.com/*">
Require host bizimki.example.com
</Proxy></pre>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="whatwhere" id="whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></h2>
<p>Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini
öğrenmek için yönerge <a href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde
izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>,
<code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar
mevcuttur:</p>
<ul>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#allowoverride">AllowOverride</a></code> yönergesi sadece
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
bölümlerinde çalışır.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesinin
<code>FollowSymLinks</code> ve <code>SymLinksIfOwnerMatch</code>
seçenekleri sadece <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde veya <code>.htaccess</code>
dosyalarında çalışır.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>
bölümlerinde kullanılamaz.</li>
</ul>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="merging" id="merging">Bölümler Nasıl Katıştırılır?</a></h2>
<p>Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma
yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi
nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.</p>
<p>Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:</p>
<ol>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> (düzenli ifadeler hariç)
ve <code>.htaccess</code> aynı anda işleme sokulur
(<code>.htaccess</code> ile eğer izin verilmişse <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> içindeki bazı
yönergeler geçersiz kılınabileceği için).</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>
(ve <code><Directory "~"></code>).</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> aynı anda
işleme sokulur.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>
aynı anda işleme sokulur.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> bölümleri,
önceki bağlamlardan herhangi birinin içine alınmış olsalar bile.
</li>
</ol>
<p>Bazı önemli durumlar:</p>
<ul>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları
sıraya göre işleme sokulurlar. Örneğin, 4. grupta <em>/foo/bar</em> için yapılan
bir istek <code><Location "/foo/bar"></code> ve <code><Location
"/foo"></code> bölümleriyle de eşleşir ve bunlar yapılandırma
dosyalarında bulundukları sıraya göre değerlendirilir.</li>
<li>Yukarıda 1. grup olan <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü en kısa dizin elemanından en uzun
dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, <code><Directory
"/var/web/dir"></code> bölümü <code><Directory
"/var/web/dir/subdir"></code> bölümünden önce işleme sokulacaktır.</li>
<li>Eğer aynı dizin için birden fazla <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü varsa bunlar yapılandırma
dosyasında bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> yönergeleri ile
yapılandırmaya dahil edilen dosyaların içerikleri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> yönergesinin bulunduğu yere konulduktan
sonra işleme sokulurlar.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki
karşılıklarından <em>sonra</em> uygulanırlar. Bu yöntemle ana sunucu
yapılandırmasındaki tanımlar geçersiz kılınabilir</li>
<li>İstek <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> tarafından sunulduğu takdirde,
<code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> taşıyıcısı
işlem sırasında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> taşıyıcısının yerini alır.</li>
<li>katıştırma düzeni üzerindeki etkisi nedeniyle, ilgili yapılandırma
yönergelerini <code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code>'in
içinde ve dışında karıştırırken dikkatli olunmalıdır. Doğrudan
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#else"><Else></a></code> kullanımının
yardımı olabilir.</li>
<li><code>.htaccess</code> içinde <code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> kullanıldığında, üst dizindeki sarmalanmış
yönergeler, alt dizinde sarmalanmamış yönergelerden <em>sonra</em>
birleştirilir.</li>
</ul>
<div class="note"><h3>Bazı Teknik Bilgiler</h3>
Aslında, isim dönüşüm aşamasından (<code>Aliases</code> ve
<code>DocumentRoots</code>, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için
kullanılırken) hemen önce uygulanan bir
<code><Location></code>/<code><LocationMatch></code> dizisi
vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra
tamamen elden çıkarılır.
</div>
<h3><a name="relationship-module-configuration" id="relationship-module-configuration">Modüllerle
yapılandırma bölümleri arasındaki ilişki</a></h3>
<p>Yapılandırma bölümlerini okurken örneğin <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code>
gibi belli modüllerin yönergelerinin bu bölümlere nasıl katılacağı ve
ne zaman nasıl işleneceği gibi sorular sıkça aklımızdan geçer. Bunun
belli bir yanıtı yoktur ve biraz temel bilgi gerektirir. Her httpd
modülü yapılandırmasını kendi yönetir ve httpd.conf içindeki
yönergelerinin her biri belli bir bağlamdaki bir yapılandırmayı
belirtir. httpd bir komutu okunduğu sırada çalıştırmaz.</p>
<p>Çalışma anında, httpd çekirdeği geçerli isteğe hangilerinin
uygulanacağını belirlemek için yukarıda açıklanan sırada tanımlı
yapılandırma bölümlerini tekrar tekrar okur. Eşleşen ilk bölümün bu
istek için geçerli yapılandırmayı içerdiği varsayılır. Eğer alt
bölümlerden biri de eşleşmişse bu bölümlerde yönergeleri bulunan her
modüle yapılandırmasını iki bölüm arasında katıştırma şansı verilir.
Sonuç üçüncü bir yapılandırma olup işlem bütün yapılandırma bölümleri
değerlendirilene kadar sürer.</p>
<p>Yukarıdaki adımların ardından HTTP isteğiyle ilgili "asıl" işlem
başlar: her modül ondan istenen görevleri gerçekleştirme şansına sahip
olur. Nasıl davranacaklarını belirlemek için kendilerinin katıştırılmış
son yapılandırmalarını http çekirdeğinden alabilirler.</p>
<p>Sürecin tamamı bir örnekle görselleştirilebilir. Aşağıdaki örnekte
belli bir HTTP başlığını ayarlamak için <code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code>
modülünün <code class="directive"><a href="./mod/mod_headers.html#header">Header</a></code> yönergesi
kullanılmıştır. <code>/example/index.html</code> isteği için httpd
<code>CustomHeaderName</code> başlığına hangi değeri atayacaktır?
</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Directory "/">
Header set CustomHeaderName bir
<FilesMatch ".*">
Header set CustomHeaderName yedi
</FilesMatch>
</Directory>
<Directory "/example">
Header set CustomHeaderName iki
</Directory></pre>
<ul>
<li><code class="directive">Directory</code> "/" eşleşir ve ilk yapılandırma
olarak <code>CustomHeaderName</code> başlığı <code>bir</code>
değeriyle oluşturulur.</li>
<li><code class="directive">Directory</code> "/example" eşleşir ve
<code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code> modülünün koduna göre bir katıştırma
durumundan yeni değer eskiyi geçersiz kılacağından yeni bir
yapılandırma ile <code>CustomHeaderName</code> başlığının değeri
<code>iki</code> yapılır.</li>
<li><code class="directive">FilesMatch</code> ".*" eşleşir ve başka bir
katıştırma fırsatı doğar: <code>CustomHeaderName</code> başlığının
değeri <code>yedi</code> yapılır.</li>
<li>Neticede HHP isteğinin sonraki adımlarında
<code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code> çağrılıp <code>yedi</code> değeri
atanmış <code>CustomHeaderName</code> başlığını işleme sokması
istenecektir. <code class="module"><a href="./mod/mod_headers.html">mod_headers</a></code> normalde işini yapmak
için bu yapılandırmayı kullanacaktır. Fakat bundan, bir yönergenin
gerekli olmaması veya kullanımdan kaldırılması ve benzeri nedenlerle
yapılandırmada iptal edilmesi gibi daha karmaşık bir eylemi bir
modülün gerçekleştiremeyeceği anlamı çıkarılmamalıdır.</li>
</ul>
<p><code class="directive">Directory</code> ile aynı katıştırma sırasından dolayı
bu durum .htaccess için de geçerlidir. Burada anlaşılması gereken husus,
<code class="directive">Directory</code> ve <code class="directive">FilesMatch</code>
gibi yapılandırma bölümlerinin <code class="directive"><a href="./mod/mod_headers.html#header">Header</a></code> veya <code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> gibi modüle özgü
yönergelerle karşılaştırılmamasıdır, çünkü bunlar farklı seviyelerde
işlem görür.
</p>
<h3><a name="merge-examples" id="merge-examples">Bazı Örnekler</a></h3>
<p>Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı
isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C
> D > E sırasıyla uygulanacaktır.</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Location "/">
E
</Location>
<Files "f.html">
D
</Files>
<VirtualHost *>
<Directory "/a/b">
B
</Directory>
</VirtualHost>
<DirectoryMatch "^.*b$">
C
</DirectoryMatch>
<Directory "/a/b">
A
</Directory></pre>
<p>Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım.
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne olursa olsun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> bölümü son olarak
değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir.
Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli
olmalısınız!</p>
<pre class="prettyprint lang-config"><Location "/">
Require all granted
</Location>
# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.
<Directory "/">
<RequireAll>
Require all granted
Require not host kkadam.example.com
</RequireAll>
</Directory></pre>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/sections.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="./fr/sections.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="./ja/sections.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
<a href="./ko/sections.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/sections.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorumlar</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Libera.chat, or sent to our <a href="https://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
<script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
var comments_shortname = 'httpd';
var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/2.4/sections.html';
(function(w, d) {
if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
var s = d.createElement('script');
s.type = 'text/javascript';
s.async = true;
s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
(d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
}
else {
d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
}
})(window, document);
//--><!]]></script></div><div id="footer">
<p class="apache">Copyright 2023 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
<p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
prettyPrint();
}
//--><!]]></script>
</body></html>
|
