#include #include #include #include #include #include "khmm.h" // new/delete hmm_par_t hmm_par_t *hmm_new_par(int m, int n) { hmm_par_t *hp; int i; assert(m > 0 && n > 0); hp = (hmm_par_t*)calloc(1, sizeof(hmm_par_t)); hp->m = m; hp->n = n; hp->a0 = (FLOAT*)calloc(n, sizeof(FLOAT)); hp->a = (FLOAT**)calloc2(n, n, sizeof(FLOAT)); hp->e = (FLOAT**)calloc2(m + 1, n, sizeof(FLOAT)); hp->ae = (FLOAT**)calloc2((m + 1) * n, n, sizeof(FLOAT)); for (i = 0; i != n; ++i) hp->e[m][i] = 1.0; return hp; } void hmm_delete_par(hmm_par_t *hp) { int i; if (hp == 0) return; for (i = 0; i != hp->n; ++i) free(hp->a[i]); for (i = 0; i <= hp->m; ++i) free(hp->e[i]); for (i = 0; i < (hp->m + 1) * hp->n; ++i) free(hp->ae[i]); free(hp->a); free(hp->e); free(hp->a0); free(hp->ae); free(hp); } // new/delete hmm_data_t hmm_data_t *hmm_new_data(int L, const char *seq, const hmm_par_t *hp) { hmm_data_t *hd; hd = (hmm_data_t*)calloc(1, sizeof(hmm_data_t)); hd->L = L; hd->seq = (char*)malloc(L + 1); memcpy(hd->seq + 1, seq, L); return hd; } void hmm_delete_data(hmm_data_t *hd) { int i; if (hd == 0) return; for (i = 0; i <= hd->L; ++i) { if (hd->f) free(hd->f[i]); if (hd->b) free(hd->b[i]); } free(hd->f); free(hd->b); free(hd->s); free(hd->v); free(hd->p); free(hd->seq); free(hd); } // new/delete hmm_exp_t hmm_exp_t *hmm_new_exp(const hmm_par_t *hp) { hmm_exp_t *he; assert(hp); he = (hmm_exp_t*)calloc(1, sizeof(hmm_exp_t)); he->m = hp->m; he->n = hp->n; he->A0 = (FLOAT*)calloc(hp->n, sizeof(FLOAT)); he->A = (FLOAT**)calloc2(hp->n, hp->n, sizeof(FLOAT)); he->E = (FLOAT**)calloc2(hp->m + 1, hp->n, sizeof(FLOAT)); return he; } void hmm_delete_exp(hmm_exp_t *he) { int i; if (he == 0) return; for (i = 0; i != he->n; ++i) free(he->A[i]); for (i = 0; i <= he->m; ++i) free(he->E[i]); free(he->A); free(he->E); free(he->A0); free(he); } // Viterbi algorithm FLOAT hmm_Viterbi(const hmm_par_t *hp, hmm_data_t *hd) { FLOAT **la, **le, *preV, *curV, max; int **Vmax, max_l; // backtrace matrix int k, l, b, u; if (hd->v) free(hd->v); hd->v = (int*)calloc(hd->L+1, sizeof(int)); la = (FLOAT**)calloc2(hp->n, hp->n, sizeof(FLOAT)); le = (FLOAT**)calloc2(hp->m + 1, hp->n, sizeof(FLOAT)); Vmax = (int**)calloc2(hd->L+1, hp->n, sizeof(int)); preV = (FLOAT*)malloc(sizeof(FLOAT) * hp->n); curV = (FLOAT*)malloc(sizeof(FLOAT) * hp->n); for (k = 0; k != hp->n; ++k) for (l = 0; l != hp->n; ++l) la[k][l] = log(hp->a[l][k]); // this is not a bug for (b = 0; b != hp->m; ++b) for (k = 0; k != hp->n; ++k) le[b][k] = log(hp->e[b][k]); for (k = 0; k != hp->n; ++k) le[hp->m][k] = 0.0; // V_k(1) for (k = 0; k != hp->n; ++k) { preV[k] = le[(int)hd->seq[1]][k] + log(hp->a0[k]); Vmax[1][k] = 0; } // all the rest for (u = 2; u <= hd->L; ++u) { FLOAT *tmp, *leu = le[(int)hd->seq[u]]; for (k = 0; k != hp->n; ++k) { FLOAT *laa = la[k]; for (l = 0, max = -HMM_INF, max_l = -1; l != hp->n; ++l) { if (max < preV[l] + laa[l]) { max = preV[l] + laa[l]; max_l = l; } } assert(max_l >= 0); // cannot be zero curV[k] = leu[k] + max; Vmax[u][k] = max_l; } tmp = curV; curV = preV; preV = tmp; // swap } // backtrace for (k = 0, max_l = -1, max = -HMM_INF; k != hp->n; ++k) { if (max < preV[k]) { max = preV[k]; max_l = k; } } assert(max_l >= 0); // cannot be zero hd->v[hd->L] = max_l; for (u = hd->L; u >= 1; --u) hd->v[u-1] = Vmax[u][hd->v[u]]; for (k = 0; k != hp->n; ++k) free(la[k]); for (b = 0; b < hp->m; ++b) free(le[b]); for (u = 0; u <= hd->L; ++u) free(Vmax[u]); free(la); free(le); free(Vmax); free(preV); free(curV); hd->status |= HMM_VITERBI; return max; } // forward algorithm void hmm_forward(const hmm_par_t *hp, hmm_data_t *hd) { FLOAT sum, tmp, **at; int u, k, l; int n, m, L; assert(hp && hd); // allocate memory for hd->f and hd->s n = hp->n; m = hp->m; L = hd->L; if (hd->s) free(hd->s); if (hd->f) { for (k = 0; k <= hd->L; ++k) free(hd->f[k]); free(hd->f); } hd->f = (FLOAT**)calloc2(hd->L+1, hp->n, sizeof(FLOAT)); hd->s = (FLOAT*)calloc(hd->L+1, sizeof(FLOAT)); hd->status &= ~(unsigned)HMM_FORWARD; // at[][] array helps to improve the cache efficiency at = (FLOAT**)calloc2(n, n, sizeof(FLOAT)); // transpose a[][] for (k = 0; k != n; ++k) for (l = 0; l != n; ++l) at[k][l] = hp->a[l][k]; // f[0], but it should never be used hd->s[0] = 1.0; for (k = 0; k != n; ++k) hd->f[0][k] = 0.0; // f[1] for (k = 0, sum = 0.0; k != n; ++k) sum += (hd->f[1][k] = hp->a0[k] * hp->e[(int)hd->seq[1]][k]); for (k = 0; k != n; ++k) hd->f[1][k] /= sum; hd->s[1] = sum; // f[2..hmmL], the core loop for (u = 2; u <= L; ++u) { FLOAT *fu = hd->f[u], *fu1 = hd->f[u-1], *eu = hp->e[(int)hd->seq[u]]; for (k = 0, sum = 0.0; k != n; ++k) { FLOAT *aa = at[k]; for (l = 0, tmp = 0.0; l != n; ++l) tmp += fu1[l] * aa[l]; sum += (fu[k] = eu[k] * tmp); } for (k = 0; k != n; ++k) fu[k] /= sum; hd->s[u] = sum; } // free at array for (k = 0; k != hp->n; ++k) free(at[k]); free(at); hd->status |= HMM_FORWARD; } // precalculate hp->ae void hmm_pre_backward(hmm_par_t *hp) { int m, n, b, k, l; assert(hp); m = hp->m; n = hp->n; for (b = 0; b <= m; ++b) { for (k = 0; k != n; ++k) { FLOAT *p = hp->ae[b * hp->n + k]; for (l = 0; l != n; ++l) p[l] = hp->e[b][l] * hp->a[k][l]; } } } // backward algorithm void hmm_backward(const hmm_par_t *hp, hmm_data_t *hd) { FLOAT tmp; int k, l, u; int m, n, L; assert(hp && hd); assert(hd->status & HMM_FORWARD); // allocate memory for hd->b m = hp->m; n = hp->n; L = hd->L; if (hd->b) { for (k = 0; k <= hd->L; ++k) free(hd->b[k]); free(hd->b); } hd->status &= ~(unsigned)HMM_BACKWARD; hd->b = (FLOAT**)calloc2(L+1, hp->n, sizeof(FLOAT)); // b[L] for (k = 0; k != hp->n; ++k) hd->b[L][k] = 1.0 / hd->s[L]; // b[1..L-1], the core loop for (u = L-1; u >= 1; --u) { FLOAT *bu1 = hd->b[u+1], **p = hp->ae + (int)hd->seq[u+1] * n; for (k = 0; k != n; ++k) { FLOAT *q = p[k]; for (l = 0, tmp = 0.0; l != n; ++l) tmp += q[l] * bu1[l]; hd->b[u][k] = tmp / hd->s[u]; } } hd->status |= HMM_BACKWARD; for (l = 0, tmp = 0.0; l != n; ++l) tmp += hp->a0[l] * hd->b[1][l] * hp->e[(int)hd->seq[1]][l]; if (tmp > 1.0 + 1e-6 || tmp < 1.0 - 1e-6) // in theory, tmp should always equal to 1 fprintf(stderr, "++ Underflow may have happened (%lg).\n", tmp); } // log-likelihood of the observation FLOAT hmm_lk(const hmm_data_t *hd) { FLOAT sum = 0.0, prod = 1.0; int u, L; L = hd->L; assert(hd->status & HMM_FORWARD); for (u = 1; u <= L; ++u) { prod *= hd->s[u]; if (prod < HMM_TINY || prod >= 1.0/HMM_TINY) { // reset sum += log(prod); prod = 1.0; } } sum += log(prod); return sum; } // posterior decoding void hmm_post_decode(const hmm_par_t *hp, hmm_data_t *hd) { int u, k; assert(hd->status && HMM_BACKWARD); if (hd->p) free(hd->p); hd->p = (int*)calloc(hd->L + 1, sizeof(int)); for (u = 1; u <= hd->L; ++u) { FLOAT prob, max, *fu = hd->f[u], *bu = hd->b[u], su = hd->s[u]; int max_k; for (k = 0, max = -1.0, max_k = -1; k != hp->n; ++k) { if (max < (prob = fu[k] * bu[k] * su)) { max = prob; max_k = k; } } assert(max_k >= 0); hd->p[u] = max_k; } hd->status |= HMM_POSTDEC; } // posterior probability of states FLOAT hmm_post_state(const hmm_par_t *hp, const hmm_data_t *hd, int u, FLOAT *prob) { FLOAT sum = 0.0, ss = hd->s[u], *fu = hd->f[u], *bu = hd->b[u]; int k; for (k = 0; k != hp->n; ++k) sum += (prob[k] = fu[k] * bu[k] * ss); return sum; // in theory, this should always equal to 1.0 } // expected counts hmm_exp_t *hmm_expect(const hmm_par_t *hp, const hmm_data_t *hd) { int k, l, u, b, m, n; hmm_exp_t *he; assert(hd->status & HMM_BACKWARD); he = hmm_new_exp(hp); // initialization m = hp->m; n = hp->n; for (k = 0; k != n; ++k) for (l = 0; l != n; ++l) he->A[k][l] = HMM_TINY; for (b = 0; b <= m; ++b) for (l = 0; l != n; ++l) he->E[b][l] = HMM_TINY; // calculate A_{kl} and E_k(b), k,l\in[0,n) for (u = 1; u < hd->L; ++u) { FLOAT *fu = hd->f[u], *bu = hd->b[u], *bu1 = hd->b[u+1], ss = hd->s[u]; FLOAT *Ec = he->E[(int)hd->seq[u]], **p = hp->ae + (int)hd->seq[u+1] * n; for (k = 0; k != n; ++k) { FLOAT *q = p[k], *AA = he->A[k], fuk = fu[k]; for (l = 0; l != n; ++l) // this is cache-efficient AA[l] += fuk * q[l] * bu1[l]; Ec[k] += fuk * bu[k] * ss; } } // calculate A0_l for (l = 0; l != n; ++l) he->A0[l] += hp->a0[l] * hp->e[(int)hd->seq[1]][l] * hd->b[1][l]; return he; } FLOAT hmm_Q0(const hmm_par_t *hp, hmm_exp_t *he) { int k, l, b; FLOAT sum = 0.0; for (k = 0; k != hp->n; ++k) { FLOAT tmp; for (b = 0, tmp = 0.0; b != hp->m; ++b) tmp += he->E[b][k]; for (b = 0; b != hp->m; ++b) sum += he->E[b][k] * log(he->E[b][k] / tmp); } for (k = 0; k != hp->n; ++k) { FLOAT tmp, *A = he->A[k]; for (l = 0, tmp = 0.0; l != hp->n; ++l) tmp += A[l]; for (l = 0; l != hp->n; ++l) sum += A[l] * log(A[l] / tmp); } return (he->Q0 = sum); } // add he0 to he1 void hmm_add_expect(const hmm_exp_t *he0, hmm_exp_t *he1) { int b, k, l; assert(he0->m == he1->m && he0->n == he1->n); for (k = 0; k != he1->n; ++k) { he1->A0[k] += he0->A0[k]; for (l = 0; l != he1->n; ++l) he1->A[k][l] += he0->A[k][l]; } for (b = 0; b != he1->m; ++b) { for (l = 0; l != he1->n; ++l) he1->E[b][l] += he0->E[b][l]; } } // the EM-Q function FLOAT hmm_Q(const hmm_par_t *hp, const hmm_exp_t *he) { FLOAT sum = 0.0; int bb, k, l; for (bb = 0; bb != he->m; ++bb) { FLOAT *eb = hp->e[bb], *Eb = he->E[bb]; for (k = 0; k != hp->n; ++k) { if (eb[k] <= 0.0) return -HMM_INF; sum += Eb[k] * log(eb[k]); } } for (k = 0; k != he->n; ++k) { FLOAT *Ak = he->A[k], *ak = hp->a[k]; for (l = 0; l != he->n; ++l) { if (ak[l] <= 0.0) return -HMM_INF; sum += Ak[l] * log(ak[l]); } } return (sum -= he->Q0); } // simulate sequence char *hmm_simulate(const hmm_par_t *hp, int L) { int i, k, l, b; FLOAT x, y, **et; char *seq; seq = (char*)calloc(L+1, 1); // calculate the transpose of hp->e[][] et = (FLOAT**)calloc2(hp->n, hp->m, sizeof(FLOAT)); for (k = 0; k != hp->n; ++k) for (b = 0; b != hp->m; ++b) et[k][b] = hp->e[b][k]; // the initial state, drawn from a0[] x = drand48(); for (k = 0, y = 0.0; k != hp->n; ++k) { y += hp->a0[k]; if (y >= x) break; } // main loop for (i = 0; i != L; ++i) { FLOAT *el, *ak = hp->a[k]; x = drand48(); for (l = 0, y = 0.0; l != hp->n; ++l) { y += ak[l]; if (y >= x) break; } el = et[l]; x = drand48(); for (b = 0, y = 0.0; b != hp->m; ++b) { y += el[b]; if (y >= x) break; } seq[i] = b; k = l; } for (k = 0; k != hp->n; ++k) free(et[k]); free(et); return seq; }