diff options
Diffstat (limited to 'runtime/tutor/tutor.tr.iso9')
| -rw-r--r-- | runtime/tutor/tutor.tr.iso9 | 987 |
1 files changed, 987 insertions, 0 deletions
diff --git a/runtime/tutor/tutor.tr.iso9 b/runtime/tutor/tutor.tr.iso9 new file mode 100644 index 0000000..ddbdf3b --- /dev/null +++ b/runtime/tutor/tutor.tr.iso9 @@ -0,0 +1,987 @@ +================================================================================ += V I M T u t o r ' a h o ş g e l d i n i z ! -- Sürüm 1.7 = +================================================================================ + + Vim, böyle bir eğitmen ile açıklanması gereken çok fazla komut barındıran, + oldukça kuvvetli bir metin düzenleyicidir. Bu eğitmen Vim'i çok amaçlı bir + düzenleyici olarak kolaylıkla kullanabileceğiniz yeterli sayıda komutu + açıklamak için tasarlanmıştır. + + Eğitmeni tamamlama süresi yapacağınız denemelere bağlı olarak 25-30 + dakikadır. + + DİKKAT: + Derslerdeki komutlar bu metni değiştirecektir. Üzerinde çalışmak için + bu dosyanın bir kopyasını alın (eğer "vimtutor" uygulamasını + çalıştırdıysanız zaten bir kopyasını almış oldunuz). + + Bu eğitmenin kullanarak öğretmek için tasarlandığını unutmamak önemlidir. + Bu şu anlama gelir; komutları öğrenmek için doğru bir şekilde çalıştırma- + nız gerekir. Eğer sadece yazılanları okursanız komutları unutursunuz. + + Şimdi Caps Lock düğmenizin basılı olmadığına emin olun ve Ders 1.1'in + ekranı tamamen doldurması için j düğmesine yeterli miktarda basın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.1: İMLECİ HAREKET ETTİRMEK + + +Çevirmen Notu: Tüm derslerde <ENTER> gördüğünüzde bu düğmeye basın. + + ** İmleci hareket ettirmek için h,j,k,l düğmelerine basın. ** + ^ + k İpucu: h düğmesi soldadır ve sola doğru hareket eder. + < h l > l düğmesi sağdadır ve sağa doğru hareket eder. + j j düğmesi aşağı doğru bir oka benzer. + v + + 1. İmleci kendinizi rahat hissedinceye dek ekranda dolaştırın. + + 2. j düğmesine basın ve ekranın aşağıya kaydığını görün. + + 3. Aşağı düğmesini kullanarak, Ders 1.2'ye geçin. + + NOT: Eğer yazdığınız bir şeyden emin değilseniz Normal kipe geçmek için + <ESC> düğmesine basın. Daha sonra istediğiniz komutu yeniden yazın. + + NOT: Ok düğmeleri de aynı işe yarar. Ancak hjkl düğmelerini kullanarak çok + daha hızlı hareket edebilirsiniz. Gerçekten. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.2: VİM'DEN ÇIKIŞ + + + !! NOT: Aşağıdaki adımları yapmadan önce, bu dersi tamamen okuyun. + + 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. + + 2. :q! yazın ve <ENTER>'a basın'. + Bu düzenleyiciden çıkar ve yaptığınız değişiklikleri KAYDETMEZ. + + 3. vimtutor yazarak yeniden bu belgeyi açın. + + 4. Eğer bu adımları ezberlediyseniz ve kendinizden eminseniz, 1'den 3'e + kadar olan adımları yeniden uygulayın. + + NOT: :q! <ENTER>, yaptığınız tüm değişiklikleri atar. Birkaç ders sonra, + değişiklikleri dosyaya kaydetmeyi öğreneceksiniz. + + 5. İmleci Ders 1.3'e taşıyın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.3: METİN DÜZENLEME - METİN SİLME + + + ** Normal kipteyken imlecin altındaki karakteri silmek için x'e basın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 2. Düzeltmeler için imleci silinmesi gereken karakterin üzerine getirin. + + 3. İstenmeyen karakteri silmek için x düğmesine basın. + + 4. Tümce düzelene kadar 2'den 4'e kadar olan adımları tekrar edin. + +---> İinek ayyın üzzerinden attladı. + + 5. Şimdi satır düzeldi; Ders 1.4'e geçin. + + NOT: Bu eğitmende ilerledikçe ezberlemeye çalışmayın, deneyerek öğrenin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.4: METİN DÜZENLEME - METİN GİRME + + + ** Normal kipteyken metin eklemek için i'ye basın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. + + 2. İlk satırı ikincisinin aynısı gibi yapmak için, imleci eklenmesi + gereken metinden sonraki ilk karakterin üzerine götürün. + + 3. i'ye basın ve gerekli eklemeleri yapın. + + 4. Düzeltilen her hatadan sonra <ESC> düğmesine basarak Normal kipe dönün. + Tümceyi düzeltmek için 2'den 4'e kadar olan adımları tekrar edin. + +---> Bu metinde eksk. +---> Bu metinde bir şey eksik. + + 5. Artık yapabildiğinizi düşünüyorsanız bir sonraki bölüme geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.5: METİN DÜZENLEME - METİN EKLEME + + + ** Metin eklemek için A düğmesine basın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. İmlecin hangi + karakterin üzerinde olduğu önemli değildir. + + 2. A'ya basın ve gerekli eklemeleri yapın. + + 3. Metin eklemeyi bitirdiğinizde <ESC>'ye basın ve Normal kipe dönün. + + 4. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İKİNCİ satıra götürün ve ikinci ve + üçüncü adımları tekrarlayarak tümceyi düzeltin. + +---> Bu satırda bazı met + Bu satırda bazı metinler eksik. +---> Bu satırda da bazı metinl + Bu satırda da bazı metinler eksik gibi görünüyor. + + 5. Artık rahatça metin ekleyebildiğinizi düşünüyorsanız Ders 1.6'ya geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1.6: DOSYA DÜZENLEME + + + ** :wq yazmak açık olan dosyayı kaydeder ve Vim'den çıkar. + + !! NOT: Aşağıdaki adımları uygulamadan önce tüm bu bölümü iyice okuyun! + + 1. Bu eğitmeni Ders 1.2'de yaptığınız gibi :q! yazarak kapatın. Veya başka + bir uçbirime erişiminiz varsa orada yapın. + + 2. Komut istemi ekranında şu komutu girin: vim tutor <ENTER>. 'vim', Vim + düzenleyicisini açmak için kullanacağınız komut olup 'tutor' da + düzenlemek istediğiniz dosyanın adıdır. Değiştirilebilen bir dosya + kullanın. + + 3. Daha önceki derslerde öğrendiğiniz gibi metin girip/ekleyip silin. + + 4. :wq <ENTER> yazarak değişiklikleri kaydedin ve Vim'den çıkın. + + 5. Eğer vimtutor'dan birinci adımda çıktıysanız yeniden açın ve aşağıdaki + özet bölüme gelin. + + 6. Yukarıdaki adımları okuduktan ve anladıktan sonra YAPIN. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 1: ÖZET + + + 1. İmleç ok düğmeleri veya hjkl düğmeleri kullanılarak hareket ettirilir. + + h (sol) / j (aşağı) / k (yukarı) / l (sağ) + + 2. Vim'i komut isteminden başlatmak için: + + vim <ENTER> + veya + vim DOSYA_ADI <ENTER> kullanın. + + 3. Vim'den çıkmak için önce <ESC>'ye basıp sonra: + + :q! <ENTER> (değişiklikleri kaydetmeden çıkar) + :wq <ENTER> (değişiklikleri kaydedip çıkar) komutlarını kullanın. + + 4. İmlecin üzerinde olduğu karakteri silmek için x düğmesine basın. + + 5. Metin girmek veya eklemek için: + + i metin girin <ESC> imleçten önce girer + A metin girin <ESC> satırdan sonra ekler + + NOT: <ESC> düğmesine basmak sizi Normal kipe geri döndürür veya istenmeyen + veya yarım yazılmış bir komutu iptal eder. + + Şimdi Ders 2 ile bu eğitmeni sürdürün. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.1: SİLME KOMUTLARI + + + ** Bir sözcüğü silmek için dw yazın. ** + + 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. + + 2. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 3. İmleci silinmesi gereken sözcüğün başına götürün. + + 4. Sözcüğü silmek için dw yazın. + + NOT: d harfi siz yazdıkça ekranın son satırında görülecektir. Vim sizin w + yazmanızı bekleyecektir. Eğer d'den başka bir şey görürseniz yanlış + yazmışsınız demektir, <ESC> düğmesine basın ve baştan başlayın. + +---> Bu satırda çerez tümceye ait olmayan leblebi sözcükler var. + + 5. Tümce düzelene kadar adım 3 ve 4'ü tekrar edin ve Ders 2.2'ye geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.2: DAHA FAZLA SİLME KOMUTLARI + + + ** Satırı sonuna kadar silmek için d$ yazın. ** + + 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. + + 2. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 3. İmleci doğru olan satırın sonuna götürün. (Birinci noktadan SONRAKİ) + + 4. Satırı en sona kadar silmek için d$ yazın. $ imini yazmak için: + + Türkçe Q klavyede <ALT GR> 4, + Türkçe F klavyede <SHIFT> 4 ikililerini kullanın. + +---> Birileri bu satırın sonunu iki defa yazmış. satırın sonunu iki + defa yazmış. + + 5. Neler olduğunu anlamak için Ders 2.3'e gidin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.3: İŞLEÇLER VE HAREKETLER + + + Metin değiştiren birçok komut işleçler ve eklerden oluşur. Bir d işleci + içeren silme komutu için kullanılan biçim aşağıdaki gibidir: + + d hareket + + Burada: + + d - silme işlecidir. + hareket - işlecin neyi işleteceğidir (aşağıda listelenmiştir). + + Hareketlerin kısa bir listesi için: + + w - bir sonraki sözcüğün başlangıcına kadar, ilk karakteri DAHİL OLMADAN + e - şu anki sözcüğün sonuna kadar, son karakteri DAHİL OLARAK + $ - satırın sonuna kadar, son karakteri DAHİL OLARAK + + Demeli ki, de komutunu girmek imleçten sözcüğün sonuna kadar siler. + + NOT: Normal kipte hiçbir hareket olmadan yalnızca işleci girmek imleci + yukarıda belirtildiği gibi hareket ettirir. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.4: BİR HAREKET İLE BİRLİKTE SAYIM KULLANMAK + + + ** Bir hareketten önce sayı kullanmak o hareketi sayıca tekrarlatır. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırın BAŞINA götürün. + + 2. 2w yazarak imleci iki sözcük ileriye taşıyın. + + 3. 3e yazarak imleci üç sözcük ilerideki sözcüğün sonuna taşıyın. + + 4. 0 yazarak imleci satırın başına taşıyın. + + 5. İkinci ve üçüncü adımları değişik sayılar kullanarak tekrarlayın. + +---> Bu üzerinde hoplayıp zıplayabileceğiniz naçizane bir satır. + + 6. Ders 2.5'e geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.5: BİR SAYIM KULLANARAK DAHA FAZLA SİLME İŞLEMİ + + + ** Bir işleç ile birlikte sayı kullanmak işleci o kadar tekrarlatır. ** + + Yukarıda sözü edilen silme işleci ve hareketinin arasına sayı ekleyerek + yapılan işlemi o sayı kadar tekrarlatabilirsiniz. + + d [sayı] hareket + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenen satırdaki ilk BÜYÜK HARFTEN oluşan + sözcüğün başına getirin. + + 2. d2w yazarak iki BÜYÜK HARFLİ sözcüğü silin. + + 3. Birinci ve ikinci adımları başka bir sayı kullanarak BÜYÜK + HARFLİ sözcükleri tek bir komutta silmek için yeniden uygulayın. + +---> Bu ABC ÇDE satırdaki FGĞ HIİ JKLM NOÖ PRSŞT sözcükler UÜ VY temizlenmiştir. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.6: SATIRLARDA İŞLEM YAPMA + + + ** Bütün bir satırı silmek için dd yazın. ** + + Bütün bir satır silme işlemi çok sık kullanıldığından dolayı, Vi + tasarımcıları bir satırı tamamen silmek için iki d yazmanın daha kolay + olduğuna karar vermişler. + + 1. İmleci aşağıdaki tümceciğin ikinci satırına götürün. + + 2. Satırı silmek için dd yazın. + + 3. Şimdi de dördüncü satıra gidin. + + 4. İki satırı birden silmek için 2dd yazın. + +---> 1) Güller kırmızıdır, +---> 2) Çamur eğlenceli, +---> 3) Menekşeler mavi, +---> 4) Bir arabam var, +---> 5) Saat zamanı söyler, +---> 6) Şeker tatlıdır +---> 7) Ve sen de öylesin + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2.7: GERİ AL KOMUTU + + + ** Komutu geri almak için u, bütün bir satırı düzeltmek için U yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırda ve ilk hatanın üzerine koyun. + + 2. İlk istenmeyen karakteri silmek için x yazın. + + 3. Şimdi son çalıştırılan komutu geri almak için u yazın. + + 4. Bu sefer x komutunu kullanarak satırdaki tüm hataları düzeltin. + + 5. Şimdi satırı ilk haline çevirmek için büyük U yazın. + + 6. Şimdi U ve daha önceki komutları geri almak için birkaç defa u yazın. + + 7. Birkaç defa <CTRL> R (<CTRL>'yi basılı tutarken R ye basın) yazarak + geri almaları da geri alın. + +---> Buu satıırdaki hataları düüzeltinn ve sonra koomutu geri alllın. + + 8. Bunlar son derece kullanışlı komutlardır. Şimdi Ders 2 Özete geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 2: ÖZET + + + 1. İmleçten itibaren bir sözcüğü silmek için dw yazın. + + 2. İmleçten itibaren bir sözcüğün sonuna kadar silmek için de yazın. + + 3. İmleçten itibaren bir satırı silmek için d$ yazın. + + 4. Bütün bir satırı silmek için dd yazın. + + 5. Bir hareketi yenilemek için önüne sayı takısı getirin, 2w gibi. + + 6. Normal kipte bir komut biçimi şöyledir: + + işleç [sayı] hareket + + burada: + işleç - ne yapılacağı, silmek için d örneğinde olduğu gibi + [sayı] - komutun kaç kere tekrar edeceğini gösteren isteğe bağlı sayı + hareket - işlecin nice davranacağı; w (sözcük), e (sözcük sonu), + $ (satır sonu) gibi + + 7. Bir satırın başına gelmek için sıfır (0) kullanın. + + 8. Önceki hareketleri geri almak için u (küçük u) yazın. + Bir satırdaki tüm değişiklikleri geri almak için U (büyük U) yazın. + Geri almaları geri almak için <CTRL> R kullanın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 3.1: KOY KOMUTU + + + ** Son yaptığınız silmeyi imleçten sonraya yerleştirmek için p yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş tümceciğe götürün. + + 2. Satırı silip Vim'in arabelleğine yerleştirmek için dd yazın. + + 3. İmleci, silinmiş satırı nereye yerleştirmek istiyorsanız, o satırın + ÜZERİNE götürün. + + 4. Normal kipteyken satırı yerleştirmek için p yazın. + + 5. Tüm satırları doğru sıraya koymak için 2'den 4'e kadar olan adımları + tekrar edin. + +---> d) Sen de öğrendin mi? +---> b) Menekşeler mavidir, +---> c) Akıl öğrenilir, +---> a) Güller kırmızıdır, + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 3.2: DEĞİŞTİR KOMUTU + + + ** İmlecin altındaki karakteri başkası ile değiştirmek için rx yapın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. + + 2. İmleci satırdaki ilk hatanın üzerine götürün. + + 3. Hatayı düzeltmek için önce r ardından da doğru karakteri yazın. + + 4. İlk satır düzelene kadar adım 2 ve 3'ü tekrar edin. + +---> Bu satıv yazılıvken, bivileri yamlış düğmetere basmış. +---> Bu satır yazılırken, birileri yanlış düğmelere basmış. + + 5. Ders 3.3'ye geçin. + + NOT: Unutmayın, ezberleyerek değil deneyerek öğrenin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 3.3: DEĞİŞTİR İŞLECİ + + + ** Bir sözcüğü imleçten sözcük sonuna kadar değiştirmek için ce yapın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. + + 2. İmleci "sutar" daki u'nun üzerine yerleştirin. + + 3. Önce ce ardından doğru harfleri girin (bu durumda 'atır'). + + 4. <ESC> düğmesine basın ve değişmesi gereken bir sonraki karaktere gidin. + + 5. İlk cümle ikincisiyle aynı olana kadar adım 3 ve 4'ü tekrar edin. + +---> Bu sutar değiştir komutu ile değişneli gereken birkaç mözgüç içeriyor. +---> Bu satır değiştir komutu ile değişmesi gereken birkaç sözcük içeriyor. + + ce'nin sadece sözcüğü değiştirmediğini, aynı zamanda sizi EKLE kipine + aldığına da dikkat edin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 3.4: c'Yİ KULLANARAK DAHA FAZLA DEĞİŞTİRME + + + ** Değiştir işleci sil komutu ile aynı hareketlerle kullanılır. ** + + 1. Değiştir işleci sil ile aynı yolla çalışır. Biçim şöyledir: + + c [sayı] hareket + + 2. Hareketler de aynıdır. Örneğin w (sözcük), $ (satır sonu) gibi. + + 3. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. + + 4. İmleci ilk hataya götürün. + + 5. Satırın geri kalan kısmını ikincisi gibi yapmak için c$ yazın ve daha + sonra <ESC> düğmesine basın. + +---> Bu satırın sonu düzeltilmek için biraz yardıma ihtiyaç duyuyor. +---> Bu satırın sonu düzeltilmek için c$ komutu kullanılarak yardıma ihtiyaç + duyuyor. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 3: ÖZET + + + 1. Silinmiş olan bir metni geri yerleştirmek için p yazın. Bu silinmiş + metni imleçten hemen SONRA geri yerleştirir (eğer bir satır silinmişse + hemen imlecin altındaki satıra yerleştirilecektir). + + 2. İmlecin altındaki karakteri değiştirmek için önce r ardından da + yazmak istediğiniz karakteri yazın. + + 3. Değiştir işleci belirlenen nesneyi, imleçten hareketin sonuna kadar + değiştirme imkanı verir. Örneğin, bir sözcüğü imleçten sözcük sonuna + kadar değiştirmek için cw, bir satırın tamamını değiştirmek içinse c$ + yazın. + + 4. Değiştir için biçim şöyledir: + + c [sayı] hareket + + Şimdi bir sonraki derse geçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 4.1: İMLEÇ KONUMU VE DOSYA DURUMU + + +** <CTRL> G dosya içerisindeki konumunuzu ve dosya durumunu gösterir. Dosya + içerisindeki bir satıra gitmek için G yazın. ** + + NOT: Adımlardan herhangi birini yapmadan önce dersin tamamını okuyun! + + 1. <CTRL> düğmesini basılı tutun ve g'ye basın. Biz buna <CTRL> G diyoruz. + Dosyanın sonunda dosya adını ve bulunduğunuz konumu gösteren bir durum + satırı görünecektir. Adım 3 için satır numarasını unutmayın. + + NOT: İmleç konumunu ekranın sağ alt köşesinde görebilirsiniz. Bu 'ruler' + seçeneği etkin olduğunda görülür (bilgi için :help 'ruler' yazın). + + 2. Dosyanın sonuna gitmek için G'ye basın. Dosyanın başına gitmek için + gg komutunu kullanın. + + 3. Daha önce bulunduğunuz satır numarasını yazın ve daha sonra G'ye + basın. Bu sizi ilk <CTRL> g'ye bastığınız satıra geri götürecektir. + + 4. Yapabileceğinizi düşündüğünüzde, adım 1'den 3'e kadar yapın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 4.2: ARAMA KOMUTU + + + ** Bir sözcük öbeğini aramak için / ve aranacak öbeği girin. ** + + 1. Normal kipteyken / yazın. / karakterinin ve imlecin ekranın sonunda + göründüğüne dikkat edin. + + 2. 'hatttaa' yazıp <ENTER>'a basın. Bu sizin aramak istediğiniz sözcüktür. + + 3. Aynı sözcük öbeğini tekrar aramak için n yazın. + Aynı sözcük öbeğini zıt yönde aramak için N yazın. + + 4. Eğer zıt yöne doğru bir arama yapmak istiyorsanız / komutu yerine ? + komutunu kullanın. + +---> "hatttaa" hatayı yazmanın doğru yolu değil; hatttaa bir hata. + +Not: Arama dosyanın sonuna ulaştığında dosyanın başından sürecektir. Bunu + devre dışı bırakmak için 'wrapscan' seçeneğini sıfırlayın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 4.3: UYAN AYRAÇLAR ARAMASI + + + ** Uyan bir (, [ veya { bulmak için % yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırda bir (, [ veya { imine götürün. + + 2. Şimdi % karakterini yazın. + + 3. İmleç uyan ayracın üzerine gider. + + 4. Uyan ilk parantezin üzerine geri dönmek için yine % yazın. + + 5. İmleci başka bir (), [] veya {} üzerine götürün ve % işlecinin neler + yaptığını gözlemleyin. + +---> Bu içerisinde ( )'ler, ['ler ] ve {'ler } bulunan bir satırdır. + + NOT: Bu içerisinde eşi olmayan ayraçlar bulunan bir programın hatalarını + ayıklamak için son derece yararlıdır. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 4.4: BUL/DEĞİŞTİR KOMUTU + + + ** 'eski' yerine 'yeni' yerleştirmek için :s/eski/yeni/g yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 2. :s/buu/bu yazıp <ENTER>'a basın. Bu komutun sadece satırdaki ilk + uyan karşılaşmayı düzelttiğine dikkat edin. + + 3. Şimdi satırdaki tüm değişiklikleri bir anda yapmak için :s/buu/bu/g + yazarak tüm "buu" oluşumlarını değiştirin. + +---> Buu birinci, buu ikinci, buu üçüncü bölüm. + + 4. İki satır arasındaki tüm karakter katarı oluşumlarını değiştirmek için: + + :#,#s/eski/yeni/g yazın. #,# burada değişikliğin yapılacağı aralığın + satır numaralarıdır. + :%s/eski/yeni/g yazın. Bu tüm dosyadaki her oluşumu değiştirir. + :%s/eski/yeni/gc yazın. Bu tüm dosyadaki her oluşumu değiştirir ancak + her birini değiştirmeden önce bize sorar. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 4: ÖZET + + + 1. <CTRL> G sizin dosyadaki konumunuzu ve dosya durumunu gösterir. + G dosyanın sonuna gider. + [sayı] G belirtilen satır numarasına gider. + gg ilk satıra gider. + + 2. Sözcük öbeğinden önce / yazmak, İLERİ yönde o öbeği aratır. + Sözcük öbeğinden önce ? yazmak, GERİ yönde o öbeği aratır. + Aramadan sonra, aynı yöndeki bir sonraki karşılaşmayı bulmak için n, + veya zıt yöndekini bulmak için N yazın. + <CTRL> O sizi eski konumlara, <CTRL> I daha yeni konumlara götürür. + + 3. İmleç bir (), [], {} ayracı üzerindeyken % yazmak, uyan diğer eş + ayracı bulur. + + 4. Satırdaki ilk 'eski'yi 'yeni' ile değiştirmek için :s/eski/yeni, + Satırdaki tüm 'eski'leri 'yeni' ile değiştirmek için :s/eski/yeni/g, + İki satır arasındaki öbekleri değiştirmek için :#,#s/eski/yeni/g, + Dosyadaki tüm karşılaşmaları değiştirmek için :%s/eski/yeni/g yazın. + Her seferinde onay sorması için :%s/eski/yeni/gc kullanın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 5.1: BIR DIŞ KOMUT ÇALIŞTIRMAK + + + ** Bir dış komutu çalıştırmak için :! ve ardından dış komutu yazın. ** + + 1. İmleci ekranın altına götürmek için : komutunu yazın. Bu size bir komut + yazma imkanı verir. + + 2. Şimdi ! (ünlem) karakterini yazın. Bu size bir dış komut çalıştırma + olanağı verir. + + 3. Örnek olarak ! karakterini takiben ls yazın ve <ENTER>'a basın. Bu size + o anda bulunduğunuz dizindeki dosyaları gösterecektir. Veya ls + çalışmazsa :!dir komutunu kullanın. + + NOT: Herhangi bir dış komutu bu yolla çalıştırmak mümkündür. + + NOT: Tüm : komutlarından sonra <ENTER> düğmesine basılmalıdır. Bundan + sonra bunu her zaman anımsatmayacağız. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 5.2: DOSYA YAZMAYA DEVAM + + + ** Dosyaya yapılan değişikliği kaydetmek için :w DOSYA_ADI yazın. ** + + 1. Bulunduğunuz dizini listelemek için :!dir veya :!ls yazın. + Komuttan sonra <ENTER> düğmesine basacağınızı zaten biliyorsunuz. + + 2. Mevcut olmayan bir dosya adı seçin, örneğin DENEME. + + 3. Şimdi :w DENEME yazın (DENEME sizin seçtiğiniz dosya adıdır). + + 4. Bu tüm dosyayı (Vim Tutor) DENEME isminde başka bir dosyaya yazar. + Bunu doğrulamak için, :!ls veya :!dir yazın ve yeniden bulunduğunuz + dizini listeleyin. + + NOT: Eğer Vim'den çıkıp kaydettiğiniz DENEME dosyasını açarsanız, bunun + kaydettiğiniz vimtutor'un gerçek bir kopyası olduğunu görürsünüz. + + 5. Şimdi dosyayı şu komutları vererek silin: + Windows: :!del DENEME + Unix (macOS, Linux, Haiku): :!rm DENEME + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 5.3: YAZMA İÇİN METİN SEÇME + + + ** Dosyanın bir bölümünü kaydetmek için, v hareket :w DOSYA_ADI yazın. ** + + 1. İmleci bu satırın üzerine getirin. + + 2. v düğmesine basarak imleci aşağıdaki beşinci adıma taşıyın. Metnin + seçildiğine dikkat edin. + + 3. : karakterini yazın. Ekranın alt kısmında :'<'> çıkacaktır. + + 4. w DENEME yazın; DENEME burada henüz var olmayan bir dosyadır. <ENTER> + düğmesine basmadan önce :'<'>w DENEME gördüğünüzden emin olun. + + 5. Vim seçilen satırları DENEME dosyasına yazacaktır. :!ls veya :!dir ile + bakarak dosyayı görün. Henüz silmeyin; bir sonraki derste kullanacağız. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 5.4: DOSYALARI BİRLEŞTİRME VE BÖLÜM EKLEME + + + ** Bir dosyanın içeriğini eklemek için :r DOSYA_ADI yazın. ** + + 1. İmleci bu satırın hemen bir üstüne koyun. + + NOT: İkinci adımdan sonra Ders 5.3'ün metnini göreceksiniz. + Sonrasında AŞAĞI düğmesi ile bu derse geri gelin. + + 2. Şimdi :r DENEME komutunu kullanarak DENEME dosyasını bu dosyanın içine + getirin. Getirdiğiniz dosya imlecin hemen altına yerleştirilir. + + 3. Dosyanın getirildiğini doğrulamak için YUKARI düğmesini kullanarak + Ders 5.3'ün iki adet kopyası olduğunu görün, özgün sürümü ve kopyası. + + NOT: Bu komutu kullanarak bir dış komutun çıktısını da dosyanın içine + koyabilirsiniz. Örneğin :r !ls yazmak ls komutunun vereceği çıktıyı + dosyanın içinde hemen imlecin altındaki satıra koyar. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 5: ÖZET + + + 1. :!komut bir dış komut çalıştırır. + Bazı yararlı örnekler: + (MS-DOS) (Unix) + :!dir :!ls - bir dizini listeler. + :!del DOSYA :!rm DOSYA - DOSYA'yı siler. + + 2. :w DOSYA_ADI o anki Vim dosyasını diske DOSYA_ADI ile kaydeder. + + 3. v hareket :w DOSYA_ADI seçilmiş satır aralığını DOSYA_ADI ile kaydeder. + + 4. :r DOSYA_ADI imlecin altından başlayarak DOSYA_ADI isimli dosyanın + içeriğini ekler. + + 5. :r !dir veya !ls bu iki komutun (dosyaları listeleme) içeriklerini + okur ve dosyanın içine yerleştirir. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 6.1: AÇ KOMUTU + + + ** İmlecin aşağısına satır açmak ve EKLE kipine geçmek için o yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 2. İmlecin aşağısına bir satır açmak ve EKLE kipine geçmek için o + (küçük harfle) yazın. + + 3. Şimdi herhangi bir metin girin ve EKLE kipinden çıkmak için <ESC> + düğmesine basın. + +---> o yazdıktan sonra imleç EKLE kipinde açılan satırın üzerine gider. + + 4. İmlecin üzerinde bir satır açmak için, yalnızca büyük O yazın. Bunu + aşağıdaki satırda deneyin. + +---> Bu satırın üzerine bir satır açmak için imleç bu satırdayken O yazın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 6.2: EKLE KOMUTU + + + ** İmleçten sonra metin eklemek için a yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. + + 2. İmleç satırın sonuna gelinceye dek e düğmesine basın. + + 3. İmleçten SONRA metin eklemek için a yazın. + + 4. Şimdi ilk satırı ikincisi gibi tamamlayın. EKLE kipinden çıkmak için + <ESC> düğmesine basın. + + 5. e düğmesini kullanarak bir sonraki yarım sözcüğe gidin ve adım 3 ve 4'ü + tekrarlayın. + +---> Bu satı çalışabilirsiniz. Çalı met ekl +---> Bu satırda çalışabilirsiniz. Çalışırken metin eklemeyi kullanın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 6.3: BİR BAŞKA DEĞİŞTİR KOMUTU + + + ** Birden fazla karakter değiştirmek için büyük R yazın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. İmleci ilk xxx'in + başına getirin. + + 2. Şimdi R düğmesine basın ve ikinci satırdaki sayıyı ilk satırdaki xxx'in + yerine yazın. + + 3. <ESC> düğmesine basarak DEĞİŞTİR kipinden çıkın. Satırın geri kalanının + değişmediğini gözlemleyin. + + 4. Kalan xxx'i de değiştirmek için adımları tekrarlayın. + +---> 123 sayısına xxx eklemek size yyy toplamını verir. +---> 123 sayısına 456 eklemek size 579 toplamını verir. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 6.4: METİN KOPYALA VE YAPIŞTIR + + + ** y işlecini kullanarak metin kopyalayın ve p kullanarak yapıştırın. ** + + 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra getirin, "a)"nın ardına koyun. + + 2. v ile GÖRSEL kipe geçin ve imleci "ilk" sözcüğünün öncesine getirin. + + 3. y düğmesine basarak seçili metni kopyalayın. + + 4. İmleci bir sonraki satırın sonuna j$ ile getirin. + + 5. p düğmesine basarak metni yapıştırın. Akabinde <ESC> düğmesine basın. + + 6. GÖRSEL kipe geçerek "öge" sözcüğünü seçin, y ile kopyalayın, j$ ile + ikinci satırın sonuna gidin ve p ile sözcüğü yapıştırın. + +---> a) Bu ilk öge +---> b) + + NOT: y komutunu bir işleç olarak da kullanabilirsiniz; yw komutu yalnızca + bir sözcüğü kopyalar. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 6.4: SET KOMUTU + + + ** Arama veya değiştirme işlemlerinin büyük/küçük harf durumunu görmezden + gelmesi için SET komutunu kullanın. + + 1. 'yoksay' sözcüğünü aramak için /ignore yazın. Bunu n düğmesine basarak + birkaç kez yenileyin. + + 2. :set ic yazarak 'ic' (BÜYÜK/küçük harf yoksay) ayarını seçin. + + 3. Yeniden n düğmesine basarak 'yoksay' sözcüğünü aramayı sürdürün. Artık + YOKSAY ve yoksay örneklerinin de bulunduğunu gözlemleyin. + + 4. :set hls is yazarak 'hlsearch' ve 'incsearch' ayarlarını seçin. + + 5. /ignore yazarak arama komutunu tekrar verin ve ne olacağını görün. + + 6. BÜYÜK/küçük harf ayrımsız arama ayarını kapatmak için :set noic yazın. + + NOT: Sonuçların ekranda vurgulanmasını istemiyorsanız :nohlsearch yazın. + NOT: Eğer yalnızca bir arama işlemi için BÜYÜK/küçük harf ayrımsız arama + yapmak istiyorsanız /ignore\c komutunu kullanın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + DERS 6 ÖZET + + + 1. o komutu imlecin altında bir satır açar ve imleci bu açılmış satıra + EKLE kipinde yerleştirir. + O komutu imlecin üzerinde bir satır açar. + + 2. a komutu imleçten sonra metin girişine olanak verir. + A komutu geçerli satırın sonuna giderek metin girişine olanak verir. + + 3. e komutu imleci bir sözcüğün sonuna taşır. + + 4. y işleci metni kopyalar, p işleci yapıştırır. + + 5. R komutu DEĞİŞTİR kipine girer ve <ESC>'ye basılana kadar kalır. + + 6. ":set xxx" yazmak "xxx" seçeneğini ayarlar. Bazı seçenekler: + 'ic' 'ignorecase' BÜYÜK/küçük harf ayrımını arama yaparken kapatır. + 'is' 'incsearch' Bir arama metninin tüm uyan kısımlarını gösterir. + 'hls' 'hlsearch' Uyan sonuçların üzerini vurgular. + Ayarlama yaparken ister kısa ister uzun sürümleri kullanabilirsiniz. + + 7. Bir ayarı kapatmak için "no" ekleyin, örneğin :set noic. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 7.1: YARDIM KAYNAKLARI + + + ** Çevrimiçi yardım sistemini kullanın ** + + Vim geniş bir çevrimiçi yardım sistemine sahiptir. Başlamak için şu üçünü + deneyebilirsiniz: + + - (eğer varsa) <HELP> düğmesine basın + - (eğer varsa) <F1> düğmesine basın + - :help yazın ve <ENTER> düğmesine basın + + Yardım penceresindeki metinleri okuyarak yardım sisteminin nasıl + çalıştığını öğrenin. + Bir pencereden diğerine geçmek için <CTRL> W ikilisini kullanın. + Yardım penceresini kapatmak için :q yazıp <ENTER> düğmesine basın. + + ":help" komutuna değişken (argüman) vererek herhangi bir konu hakkında + yardım alabilirsiniz. Şunları deneyin: + + :help w + :help c_<CTRL> D + :help insert-index + :help user-manual + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 7.2: BİR BAŞLANGIÇ BETİĞİ OLUŞTURUN + + + ** Vim'in özelliklerine bakın ** + + Vim Vi'dan çok daha fazla özelliğe sahiptir fakat birçoğu öntanımlı olarak + kapalıdır. Daha fazla özellik kullanabilmek için bir "vimrc" dosyası + oluşturmalısınız. + + 1. "vimrc" dosyasını düzenlemeye başlayın. İşletim sistemlerine göre: + + :e ~/.vimrc Unix için + :e ~/_vimrc Windows için + + 2. Şimdi örnek "vimrc" dosyası içeriğini okuyun: + + :r $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim + + 3. Dosyayı :w ile kaydedin. + + Vim'i bir sonraki çalıştırılmasında sözdizim vurgulaması kullanacaktır. + Tüm tercih ettiğiniz ayarları bu "vimrc" dosyasına ekleyebilirsiniz. + Daha fazla bilgi için :help vimrc-intro yazın. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 7.3: TAMAMLAMA + + + ** <CTRL> D ve <TAB> ile komut istemi ekranında tamamlama ** + + 1. :set nocp komutunu kullanarak Vim'in uyumlu kipte olmadığından + emin olun. + + 2. Bulunduğunuz dizindeki dosyalara :!ls veya :!dir ile bakın. + + 3. Bir komutun baş kısmını yazın, örneğin :e. + + 4. <CTRL> D'ye bastığınızda Vim size e ile başlayan komutları + gösterecektir. + + 5. d <TAB> kullandığınızda Vim komutu kendinden :edit olarak + tamamlayacaktır. + + 6. Şimdi bir boşluk ekleyin ve var olan bir dosyanın baş harflerini yazın. + Örneğin :edit DOS. + + 7. <TAB> düğmesine basın. Eğer yalnızca bu dosyadan bir tane varsa Vim + sizin için dosya adının geri kalanını tamamlayacaktır. + + NOT: Tamamlama birçok komut için çalışır. Yalnızca <CTRL> D ve <TAB> + ikililerini deneyin. Özellikle :help için çok yararlıdır. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + Ders 7: ÖZET + + + 1. :help yazmak veya <F1> veya <HELP> düğmelerine basmak yardım + penceresini açar. + + 2. :help cmd yazarak cmd hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. + + 3. <CTRL> W kullanarak başka pencerelere geçebilirsiniz. + + 4. :q kullanarak yardım penceresini kapatabilirsiniz. + + 5. Bir vimrc başlangıç betiği oluşturarak yeğlenen ayarlarınızı + saklayabilirsiniz. + + 6. Bir : komutu girerken <CTRL> D'ye basarak olanaklı tamamlama + seçeneklerini görebilirsiniz. <TAB>'a basarak tamamlamayı seçin. + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ + + Böylece Vim Eğitmeni tamamlanmış oldu. Eğitmendeki amaç Vim düzenleyicisi + hakkında kısa bir bilgi vermek ve onu kolayca kullanmanızı sağlamaktı. + Vim'in tamamını öğretmek çok zordur zira Vim birçok komuta sahiptir. + Bundan sonra ":help user-manual" komutu ile kullanıcı kılavuzunu + okumalısınız. + + Daha fazla okuma ve çalışma için şu kitabı öneriyoruz: + + Vim - Vi Improved - by Steve Oualline + Publisher: New Riders + + Tümüyle Vim için hazırlanmış ilk kitaptır. Özellikle ilk kullanıcılar için + çok uygundur. + Kitapta birçok örnek ve resim bulunmaktadır. + https://iccf-holland.org/click5.html adresine bakabilirsiniz. + + Bu kitap daha eskidir ve Vim'den daha çok Vi içindir ancak tavsiye edilir: + + Learning the Vi Editor - by Linda Lamb + Publisher: O'Reilly & Associates Inc. + + Vi hakkında bilmek isteyeceğiniz neredeyse her şeyin bulunduğu bir kitap. + 6. Basım aynı zamanda Vim hakkında da bilgi içermektedir. + + Bu eğitmen Michael C. Pierce ve Robert K. Ware tarafından yazıldı, + Charles Smith tarafından sağlanan fikirlerle Colorado School Of Mines, + Colorado State University. E-posta: bware@mines.colorado.edu + + Vim için değiştiren: Bram Moolenaar + + Türkçe çeviri: + Serkan "heartsmagic" Çalış (2005), adresimeyaz (at) yahoo (dot) com + + 2019 güncellemesi: + Emir SARI, bitigchi (at) me (dot) com + + ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ |