path: root/runtime/doc/vim-tr.1

.TH VIM 1 "11 Nisan 2006"
.SH AD
vim \- Vi IMproved, bir programc�n�n metin d�zenleyicisi
.SH �ZET
.br
.B vim
[se�enekler] [dosya ..]
.br
.B vim
[se�enekler] \-
.br
.B vim
[se�enekler] \-t etiket
.br
.B vim
[se�enekler] \-q [hatadosyas�]
.PP
.br
.B ex
.br
.B view
.br
.B gvim
.B gview
.B evim
.B eview
.br
.B rvim
.B rview
.B rgvim
.B rgview
.SH TANIM
.B Vim,
Vi ile yukar�ya do�ru uyumlu olan bir metin d�zenleyicisidir.
Her t�r d�z metni d�zenlemede kullan�labilir.
�zellikle programlar� d�zenlemede yararl�d�r.
.PP
Vi �zerine yap�lm�� bir�ok geli�tirme ve iyile�tirmeyi i�erir:
�ok d�zeyli geri alma, �oklu pencereler ve arabellekler, s�zdizim vurgulama,
komut sat�r� d�zenleme, dosya ad� tamamlama, �evrimi�i yard�m, g�rsel se�im vb.
.B Vim
ve Vi aras�ndaki de�i�ikliklerin bir �zeti i�in ":help vi_diff.txt"
dosyas�na bir g�z at�n.
.PP
.B Vim'i
�al��t�r�rken gerekli olan yard�m�n �o�u �evrimi�i yard�m sisteminden elde
edilebilir. Bunun i�in ":help" komutunu kullanabilirsiniz.
A�a��da �EVR�M��� YARDIM b�l�m�ne bak�n.
.PP
Genelde
.B Vim
tek bir dosyay� d�zenlemek i�in �u komutla �al��t�r�l�r:
.PP
	vim dosya
.PP
Biraz daha a�acak olursak:
.PP
	vim [se�enekler] [dosyalistesi]
.PP
E�er dosya listesi sa�lanmam��sa d�zenleyici bo� bir arabellek a�ar.
Bunun d���nda a�a��daki d�rt se�enekten bir tanesi de bir veya birden �ok
dosyay� d�zenlemek i�in kullan�labilir.
.TP 12
dosya ..
Dosya adlar�n�n bir listesi.
Bunlardan ilki ekrana getirilip arabelle�e y�klenir.
�mle� arabelle�in ilk sat�r�nda konumland�r�l�r.
Di�er dosyalara ":next" komutu ile ge�ebilirsiniz.
Ad� tire ile ba�layan bir dosyay� d�zenlemek i�in dosya listesinin ba��na
"\-\-" koyun.
.TP
\-
D�zenlenecek dosya stdin'den okunur.  Komutlar bir tty olmas� gereken
stderr'den okunur.
.TP
\-t {etiket}
D�zenlenecek dosya ve bu dosyan�n ba�lang�� imle� konumu bir "etiket"e
dayan�r, bir t�r b�rakt���n�z konumu belirten bir ayra� gibi.
Etiket dosyas�nda {etiket} aran�r, ili�kin dosya �u anki dosya olur ve
ili�kin komut �al��t�r�l�r.
Bu genelde C programlar� i�in kullan�l�r, {etiket} bu durumda bir i�lev
olabilir.
Bunun sonucunda bu i�levi i�eren dosya o anki dosya olur ve imle� bu
i�levin ba�lang�c�na konumland�r�l�r.
Ek bilgi i�in: ":help tag\-commands".
.TP
\-q [hatadosyas�]
H�zl� d�zelt kipinde ba�lat
[hatadosyas�] okunur ve ilk hata g�r�nt�lenir.
E�er [hatadosyas�] sa�lanmazsa dosya ad� 'errorfile' se�ene�inden al�n�r
(�ntan�ml� olarak Amiga i�in "AztecC.Err", di�er sistemlerde "errors.err").
Sonraki hatalara ":cn" komutu ile ge�ilebilir.
Ek bilgi i�in: ":help quickfix".
.PP
.B Vim
girilen komutun ad�na g�re de�i�ik bi�imde davran�r (�al��t�r�labilir h�l�
ayn� dosya olarak kalabilir).
.TP 10
vim
"Normal" kip, standart �al��ma bi�imi.
.TP
ex
Ex kipinde ba�lat.
"\-e" de�i�keni ile de ba�lat�labilir.
Normal kipe ":vi" komutu ile ge�ilebilir.
.TP
view
Saltokunur kipte ba�lat.  Bu kipte dosya yaz�m�na izin verilmez.
"\-R" de�i�keni ile de ba�lat�labilir.
.TP
gvim gview
Grafik arabirim s�r�m�.
Yeni bir pencere a�ar.
"\-g" de�i�keni ile de ba�lat�labilir.
.TP
evim eview
Kolay kipte ba�lat�lan grafik arabirim s�r�m�.
Yeni bir pencere a�ar.
"\-y" de�i�keni ile de ba�lat�labilir.
.TP
rvim rview rgvim rgview
Yukar�daki ile ayn�, ancak s�n�rlamalar i�erir.  Kabuk komutlar�
�al��t�r�lamaz veya
.B Vim
ask�ya al�namaz.
"\-Z" de�i�keni ile de ba�lat�labilir.
.SH SE�ENEKLER
Se�enekler bir s�ra g�zetmeksizin dosya adlar�ndan �nce veya sonra
kullan�labilir. 
Herhangi bir de�i�ken i�ermeyen se�enekler bir tirenin ard�nda s�ralanabilir.
.TP 12
+[num]
�lk dosya i�in imle� "num" sat�r�nda konumland�r�lacakt�r.
E�er "num" eksikse imle� en son sat�rda ba�lar.
.TP
+/{dizge}
�lk dosya i�in imle� {dizgi}'nin ilk e�le�mesinin oldu�u sat�rda
konumland�r�lacakt�r.
Kullan�labilir arama dizgileri i�in ":help search\-pattern" yaz�n.
.TP
+{komut}
.TP
\-c {komut}
�lk dosya okunduktan sonra {komut} �al��t�r�l�r.
{komut} bir Ex komutu olarak i�letilir.
E�er {komut} bo�luk i�eriyorsa �ift t�rnak i�erisine al�nmal�d�r (bu
kullan�lan kabu�a ba�l�d�r).
�rnek: vim "+set si" main.c
.br
Not: 10 taneye kadar "+" veya "\-c" komutu kullanabilirsiniz.
.TP
\-S {dosya}
�lk dosya okunduktan sonra {dosya} kaynak al�n�r.
\-c "source {dosya}" bu komutun e�de�eridir.
{dosya}, '\-' ile ba�layamaz.
E�er {dosya} sa�lanmazsa "Session.vim" kullan�l�r (yaln�zca \-S son
de�i�ken olarak kullan�ld���nda i�e yarar).
.TP
\-\-cmd {komut}
"\-c" komutu gibi, ancak komut herhangi bir vimrc dosyas�n� i�letmeden
�nce �al��t�r�l�r.
"\-c" komutundan ba��ms�z olarak bu komutlardan 10 taneye kadar
�al��t�rabilirsiniz.
.TP
\-A
E�er
.B Vim
sa�dan sola yaz�lan dosyalar� ve Arap�a klavye dizilimini kullanabilmesi i�in
ARAP�A deste�i ile derlenmi�e bu se�enek
.B Vim'i
Arap�a kipinde ba�lat�r ('arabic' se�ene�i a��l�r).  Aksi durumda
.B Vim
hata verip ��kar.
.TP
\-b
�kili kip.
Bir �al��t�r�labiliri veya ikili dosyay� d�zenlemeye olanacak sa�layacak
birka� se�enek ayarlan�r.
.TP
\-C
Uyumlu kip. 'compatible' se�ene�ini ayarlar.
Bu kipte
.B Vim
bir .vimrc dosyas� var olsa bile genelde Vi gibi davran�r.
.TP
\-d
Kar��la�t�rma kipinde ba�lat.
Bir, iki, �� veya d�rt adet dosya ad� de�i�keni olmal�d�r.
.B Vim
b�t�n dosyalar� yan yana a�ar ve aralar�ndaki de�i�iklikleri g�sterir.
vimdiff(1) gibi �al���r.
.TP
\-d {ayg�t}
{ayg�t}'� bir u�birim olarak kullanmak i�in a�ar.
Yaln�zca Amiga'da �al���r.
�rnek:
"\-d con:20/30/600/150".
.TP
\-D
Hata ay�klama kipi.  Bir beti�in ilk komutunu �al��t�r�rken hata ay�klama
kipine ge�er.
.TP
\-e
.B Vim'i
Ex kipinde ba�lat�r, "ex" �al��t�r�labiliri ile ayn� i�levi g�r�r.
.TP
\-E
.B Vim'i
geli�tirilmi� Ex kipinde ba�lat�r, "exim" �al��t�r�labiliri ile ayn�
i�levi g�r�r.
.TP
\-f
�nplan.  Grafik arabirim s�r�m� i�in
.B Vim
ba�lad��� kabuktan ayr�lmayacak ve kendisini �atallamayacakt�r.
Amiga'da,
.B Vim
yeni bir pencere a�mak i�in yeniden ba�lat�lmaz.
Bu se�enek
.B Vim
d�zenleme oturumunun bitmesini bekleyecek bir program taraf�ndan
ba�lat�ld���nda kullan�lmal�d�r (�rn. mail).
Amiga'da ":sh" ve ":!" komutlar� �al��mayacakt�r.
.TP
\-\-nofork
�nplan.  Grafik arabirim s�r�m� i�in
.B Vim
ba�lad��� kabuktan ayr�lmayacak ve kendisini �atallamayacakt�r.
.TP
\-F
E�er
.B Vim
sa�dan sola yaz�lan dosyalar� ve Fars�a klavye dizilimini kullanabilmesi i�in
FKMAP deste�i ile derlenmi�se, bu se�enek
.B Vim'i
Fars�a kipinde ba�lat�r ('fkmap' ve 'rightleft' se�enekleri a��l�r).
Aksi durumda
.B Vim
hata verip ��kar.
.TP
\-g
E�er
.B Vim
grafik arabirim deste�i ile derlenmi�se bu se�enek grafik arabirimi �al��t�r�r.
E�er grafik arabirim deste�i eklenmemi�se
.B Vim
hata verir ve ��kar.
.TP
\-h
Komut sat�r� de�i�kenleri ve se�enekleri �zerine biraz yard�m sa�lar.
Bu komuttan sonra
.B Vim
��kar.
.TP
\-H
E�er
.B Vim
sa�dan sola yaz�lan dosyalar� ve �branca klavye dizilimini kullanabilmesi i�in
RIGHTLEFT deste�i ile derlenmi�se, bu se�enek 
.B Vim'i
�branca kipinde ba�lat�r ('hkmap' ve 'rightleft' se�enekleri a��l�r).
Aksi durumda
.B Vim
hata verir ve ��kar.
.TP
\-i {viminfo}
�ntan�ml� "~/.viminfo" dosyas� yerine kullan�lacak olan viminfo dosyas�n�
belirtmek i�in kullan�l�r.
Bu komut ayn� zamanda viminfo kullan�m�n� atlamak i�in de kullan�labilir.
Bunun i�in dosya ad� yerine "NONE" vermeniz yeterlidir.
.TP
\-L
\-r ile ayn�.
.TP
\-l
Lisp kipi.
Bu de�i�ken 'lisp' ve 'showmatch' se�eneklerini a�ar.
.TP
\-m
Dosya yazma se�ene�i kapal�d�r.
\'write' se�ene�ini s�f�rlar.
Arabelle�i h�l� de�i�tirebilirsiniz, ancak dosyay� yazmak olanakl� de�ildir.
.TP
\-M
De�i�ikliklere izin verilmez. 'modifiable' ve 'write' se�enekleri kapat�l�r,
b�ylece de�i�iklik yap�lamaz ve dosyalar yaz�lamaz.
Bu se�enekleri yeniden a��p de�i�iklik yapmay� etkinle�tirebilirsiniz.
.TP
\-N
Uyumsuz kip. 'no-compatible' se�ene�ini s�f�rlar.
Bu se�enekle birlikte
.B Vim
biraz daha d�zg�nce �al���r, ancak bir .vimrc dosyas� olmamas�na ra�men
Vi ile daha az uyumludur.
.TP
\-n
Bir takas dosyas� kullan�lmaz.
��kme sonras� kurtarma olanakl� olmayacakt�r.
E�er �ok yava� bir ortamda dosya �al���yorsan�z (�rn. disket) yararl� olabilir.
":set uc=0" ile de yap�labilir.
Geri almak i�in ":set uc=200" yap�n.
.TP
\-nb
NetBeans i�in bir d�zenleyici sunucusu olur.  Ayr�nt�lar i�in belgelere bak�n.
.TP
\-o[N]
N say�da pencereyi �st �ste a�ar.
N verilmezse, her dosya i�in bir pencere a�ar.
.TP
\-O[N]
N say�da pencereyi yan yana a�ar.
N verilmezse, her dosya i�in bir pencere a�ar.
.TP
\-p[N]
N say�da sekme a�ar.
N verilmezse, her dosya i�in bir sekme a�ar.
.TP
\-R
Saltokunur kip.
\'readonly' se�ene�i a��l�r.
Arabelle�i h�l� de�i�tirebilirsiniz, ancak yanl��l�kla dosyan�n �zerine
yazmaktan sizi korur.
Dosyan�n �zerine yazmak istemiyorsan�z, Ex komutuna bir �nlem imi ekleyin,
�rn. ":w!".
\-R se�ene�i ayn� zamanda \-n se�ene�ini de uygular (yukar�da bak�n).
\'readonly' se�ene�i ":set noro" ile s�f�rlanabilir.
Ek bilgi i�in: ":help 'readonly'".
.TP
\-r
Takas dosyalar�n� i�erdikleri kurtarma bilgilerini g�sterecek bi�imde listeler.
.TP
\-r {dosya}
Kurtarma kipi.
��km�� bir d�zenleme oturumunu takas dosyas�n� kullanarak kurtar�r.
Takas dosyas� dosya ile ayn� ada iye olup sonuna ".swp" eklenmi�tir.
Ek bilgi i�in: ":help recovery".
.TP
\-s
Sessiz kip. Yaln�zca "Ex" olarak ba�lat�ld���nda veya "\-e" se�ene�i
"\-s" se�ene�inden �nce verildi�inde �al���r.
.TP
\-s {betikgir}
{betikgir} betik dosyas� okunur.
Dosyadaki karakterler onlar� siz girmi�siniz gibi kabul edilir.
Ayn�s� ":source! {betikgir}" komutu ile de ger�ekle�tirilebilir.
E�er dosyan�n sonuna d�zenleyici ��kmadan �nce gelinirse, sonraki karakterler
klavyeden okunur.
.TP
\-T {u�birim}
.B Vim'e
kulland���n�z u�birimin ad�n� s�yler.
Yaln�zca kendili�inden okunamazsa gereklidir.
.B Vim'in
tan�d��� bir u�birim olmal�d�r veya termcap veya terminfo dosyas�nda
tan�ml� olmal�d�r.
.TP
\-u {vimrc}
�lklendirme i�in {vimrc} dosyas�ndaki komutlar� kullan.
Di�er t�m ilklendirmeler atlan�r.
Bunu �zel t�rde dosyalar� d�zenlemek i�in kullan�n.
Dosya ad� olarak "NONE" verilirse t�m �zelle�tirmeler atlan�r.
Ek bilgi i�in vim i�inde ":help initialization" b�l�m�ne bak�n.
.TP
\-U {gvimrc}
Grafik arabirim ilklendirmesi i�in {gvimrc} dosyas�ndaki komutlara bak�n.
Di�er t�m grafik arabirim ilklendirmeleri atlan�r.
Dosya ad� olarak "NONE" verilirse t�m �zelle�tirmeler atlan�r.
Ek bilgi i�in vim i�inde ":help gui\-init" b�l�m�ne bak�n.
.TP
\-V[N]
S�zl� anlat�m.  Hangi dosyalar�n kaynak al�nd���n� ve viminfo dosyas�ndan
nelerin okundu�unu yazd�r�r.  'verbose' i�in iste�e ba�l� N se�ene�i 
kullan�labilir. �ntan�ml� say� 10'dur.
.TP
\-v
.B Vim'i
"vi" yazarak ba�lat�rm�� gibi Vi kipinde ba�lat�r.  Bu yaln�zca
�al��t�r�labilir "ex" oldu�unda bir i�e yarar.
.TP
\-w {betik��k}
Girdi�iniz t�m karakterler siz
.B Vim'den
��kana de�in {betik��k} dosyas�nda saklan�r.
Bu "vim \-s" veya ":source" komutu ile kullan�lacak bir betik yaratmaya yarar.
E�er {betik��k} dosyas� varsa karakterler dosyaya eklenir.
.TP
\-W {betik��k}
\-w gibi, ancak var olan bir dosyan�n �zerine yazar.
.TP
\-x
Dosya yazarken �ifreleme kullan�r.  Bir �ifre girmeniz istenecektir.
.TP
\-X
X sunucusuna ba�lanmaz.  Vim'in u�birimde ba�lama s�resini azalt�r ancak pencere ba�l���
ve pano kullan�lamaz.
.TP
\-y
.B Vim'i
"evim" veya "eview" yazarak ba�lat�rm�� gibi kolay kipte ba�lat�r.
.B Vim'i
di�er t�kla ve yaz d�zenleyicileri gibi �al��t�r�r.
.TP
\-Z
K�s�tl� kip.  Program "r" yazarak ba�lat�lm�� gibi davran�r.
.TP
\-\-
Se�eneklerin bitti�ini belirtir.
Bundan sonraki de�i�kenler art�k bir dosya ad� olarak i�letilir.
Ayn� zamanda '\-' ile ba�layan bir dosyay� tan�tmak i�in de kullan�labilir.
.TP
\-\-echo\-wid
Yaln�zca GTK grafik arabirimi: Pencere numaras�n� stdout'a yank�la.
.TP
\-\-help
Yard�m iletisini yazd�r�r ve ��kar, "\-h" gibi.
.TP
\-\-literal
Dosya ad� de�i�kenlerini ger�ek anlamda i�let, joker karakterlerini
geni�letme.  Bunun kabu�un karakterleri kendili�inden geni�letti�i Unix'te
bir etkisi bulunmamaktad�r.
.TP
\-\-noplugin
Eklentileri y�kleme.  "\-u NONE" da ayn� i�levi g�r�r.
.TP
\-\-remote
Bir Vim sunucusuna ba�lan ve geri kalan de�i�kenlerde belirtilen dosyalar�
d�zenle. E�er bir sunucu bulunamazsa bir uyar� verilir ve dosyalar �u anki
Vim'de d�zenlenir.
.TP
\-\-remote\-expr {ifade}
Bir Vim sunucusuna ba�lan ve {ifade}'yi de�erlendirip sonucu stdout'a yazd�r.
.TP
\-\-remote\-send {anahtarlar}
Bir Vim sunucusuna ba�lan ve ona {anahtarlar} g�nder.
.TP
\-\-remote\-silent
\-\-remote gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyar� vermez.
.TP
\-\-remote\-wait
\-\-remote gibi, ancak Vim dosyalar d�zenlenene kadar ��kmaz.
.TP
\-\-remote\-wait\-silent
\-\-remote\-wait gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyar� vermez.
.TP
\-\-serverlist
Bulunabilecek b�t�n Vim sunucular�n� listeler.
.TP
\-\-servername {ad}
{ad}'� bir sunucu ad� olarak kullan�r.  Bir \-\-remote de�i�keni ve
ba�lanaca�� sunucunun ad� ile kullan�lmad��� s�rece �u anki Vim i�in
kullan�l�r.
.TP
\-\-socketid {id}
Yaln�zca GTK grafik arabirimi: GtkPlug mekanizmas�n� kullanarak gvim'i ba�ka
bir pencerede �al��t�r.
.TP
\-\-version
S�r�m bilgisini yazd�r�r ve ��kar.
.SH �EVR�M��� YARDIM
.B Vim
i�inde ":help" yazarak ba�lay�n.
Belirli bir konu �zerine yard�m almak i�in ":help subject" yaz�n.
�rne�in: "ZZ" komutu �zerine bilgi almak i�in ":help ZZ" yaz�n.
<Tab> ve CTRL-D kullanarak konular� tamamlay�n (":help cmdline\-completion").
Bir konumdan di�erini atlamak i�in etiketler mevcuttur (bir t�r k�pr� gibi),
ek bilgi i�in ":help").
T�m belgelendirmeyi bu bi�imde okuyabilirsiniz, �rne�in: ":help syntax.txt".
":help syntax.txt".
.SH DOSYALAR
.TP 15
/usr/local/lib/vim/doc/*.txt
.B Vim
belgelendirme dosyalar�.
T�m listeyi g�rmek i�in ":help doc\-file\-list" yaz�n.
.TP
/usr/local/lib/vim/doc/tags
Belgelendirme i�inde veri bulmak i�in kullan�lan etiketler dosyas�.
.TP
/usr/local/lib/vim/syntax/syntax.vim
Sistem geneli s�zdizim ilklendirmeleri.
.TP
/usr/local/lib/vim/syntax/*.vim
Programlama dilleri i�in s�zdizim dosyalar�.
.TP
/usr/local/lib/vim/vimrc
Sistem geneli
.B Vim
ilklendirmeleri.
.TP
~/.vimrc
Sizin ki�isel
.B Vim
ilklendirmeleriniz.
.TP
/usr/local/lib/vim/gvimrc
Sistem geneli gvim ilklendirmeleri.
.TP
~/.gvimrc
Sizin ki�isel gvim ilklendirmeleriniz.
.TP
/usr/local/lib/vim/optwin.vim
":options" komutu i�in kullan�lan betik, g�rsel se�enek ayarlar�.
.TP
/usr/local/lib/vim/menu.vim
gvim i�in sistem geneli men� ilklendirmeleri.
.TP
/usr/local/lib/vim/bugreport.vim
Hata raporu olu�turmak i�in kullan�lan betik. Ek bilgi i�in: ":help bugs".
.TP
/usr/local/lib/vim/filetype.vim
Dosya t�r�n� ad�ndan tan�yan betik. Ek bilgi i�in: ":help 'filetype'".
.TP
/usr/local/lib/vim/scripts.vim
Dosya t�r�n� i�eri�inden tan�yan betik. Ek bilgi i�in: ":help 'filetype'".
.TP
/usr/local/lib/vim/print/*.ps
PostScript yazd�rmas� i�in kullan�lan dosyalar.
.PP
En g�ncel bilgiler i�in V�M ana sayfas�n� ziyaret edin:
.br
<URL:http://www.vim.org/>
.SH AYRICA BAKINIZ
vimtutor(1)
.SH YAZAR
.B Vim'in
b�y�k �o�unlu�u Bram Moolenaar taraf�ndan ba�kalar�n�n kayda de�er
yard�mlar�yla yaz�lm��t�r.
Ek bilgi i�in
.B Vim
i�inde ":help credits" yaz�n.
.br
.B Vim
Stevie tabanl�d�r, yazarlar�: Tim Thompson,
Tony Andrews ve G.R. (Fred) Walter.
Orijinal koddan geriye pek bir �ey kalmad���n� s�ylemek yanl�� olmaz.
.SH HATALAR
Bilinen hatalar�n bir listesi i�in ":help todo" yaz�n.
.PP
Unutmay�n ki, ba�kalar� taraf�ndan hata olarak de�erlendirilebilecek konular�n
bir �o�u Vi'nin davran��lar�na sad�k kal�nmas� nedeniyle vard�r. Yine de
baz� �eylerin "Vi bunu de�i�ik bi�imde yap�yor" diye hata olabilece�ini
d���n�yorsan�z, "vi_diff.txt" dosyas�n� dikkatle okuyun (veya Vim i�inde
:help vi_diff.txt yaz�n.
Ek olarak 'compatible' ve 'cpoptions' se�eneklerine de bakabilirsiniz.