summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/runtime/tutor/tutor.bar
blob: ec30eddaf171d2331d0def368e6380740930bf03 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
===============================================================================
=    G o t i k a m   i n   n   W I M M - S c h a i n e r   -   Fassung 1.7    =
===============================================================================

   Dyr Wimm ist ayn gro m�chtigs Blat, d�s was mit aynn W�sn Befelh aufwartt; z
   vil,  d�� myn s allsand  in aynn Schainer  wie d�nn daader  unterbr�ng.  Der
   Schainer ist yso aufbaut,  d�� yr halt netty die Befelh allsand bringt, wost
   brauchst, d��st mit iem f�r s Eerste wirklich �bbs anfangen kanst.
   Durchhinarechtn kanst di, wennst willst, in ayner halbetn Stund; d�s haisst,
   wennst di nit groo� mit n Pr�bln und T�ftln aufhaltst.

   OBACHT:
   Die Faudungen,  wost daader finddst,  gaand istig  s Gwort �ndern.  D�ssw�gn
   machst eyn n B�stn glei  ayn Aamum von derer Dautticht daader.  Haast alsnan
   d�s Gwort daader mit n Befelh  "vimtutor bar"  ausherlaassn, ist s ee schoon
   ayn Aamum.
   Mir kan s  nit oft gnueg  sagn,  d��  der Schainer daader  istig  gan n �ebn
   ghoert.  Also muesst schoon aau die Befelh +ausf�ern, wennst ys gscheid ler-
   nen willst. Mit n L�sn yllain ist s +nit taan!

   Ietz schaust grad non, d�� dein F�stst�lltastn nit druckt ist; und aft geest
   glei aynmaal mit dyr j-Tastn abw�rts (yso laaufft d�s n�mlich),  hinst d��st
   de gantze Letzn 1.1 auf n Bildschirm haast.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 1.1: MIT N M�RKL UMAYNANDFARN

** Dyrmitst mit n M�rkl umaynandkimmst, druck  h, j, k und l  wie unt zaigt. **
            ^            Ayn �slsbrugg:
            k            De Tastn  h  ist winster und +geet aau gan winster.
   < h             l >   S  l  leit zesm und richtt si gan zesm.
            j            S  j  kan myn wie aynn Pfeil gan unt seghn.
            v            Mit n  k  kimmst gan n KOPF.            
  1. Ietz ruedertst ainfach mit n M�rkl auf n Bildschirm umaynand,  hinst d��st
     di sicher f�elst.
  2. Halt d Abhin-Tastn  (j)  druckt;  aft rumplt s  ainfach weiter.  Netty yso
     kimmst gan dyr naehstn Letzn.
     
  3. Wie gsait, ietz bew�gst di also mit derer Tastn gan dyr Letzn 1.2.

Non �bbs: Allweil, wenn dyr niemer ganz wol ist, wasst �bbenn druckt haast, aft
          zipfst  <ESC>  ; naacher bist wider ganz gwon in dyr Befelhs-Artweis.

      
          N�bnbei gsait kimmst gwonerweil aau mit de Pfeiltastnen weiter.  Aber
          hjkl  seind z haissn s Wimm-Urgstain;  und de "H�rtn" seind ganz dyr-
          f�r, d�� myn bei +dene bleibt. Pr�blt s ainfach aus!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                        Letzn 1.2: �NN WIMM AUSSCHALTTN


  ALSO, EE WENNST �BBS VON DAA UNT AUSF�ERST,  LIS LIEBER ZEERST DE GANTZE LET-
  ZN!

  1. Druck d <ESC>-Tastn, dyrmitst aau gwi� in dyr Befelhs-Artweis bist.
  
  2. Demmlt  :q!<EIN>  .
     Daa dyrmit  benddst ys Blat  und verwirffst  allss,  wasst �bbenn  g�ndert
     haast.

  3. Balst �nn Eingib seghst, gib d� Faudung ein,  wo di zo d�nn Schainer brun-
     gen haat, also   vimtutor bar<EIN>  .

  4. Also, wenn ietz allsse sitzt, naacherd f�erst d Schritt 1 hinst 3 aus, mit
     wasst ys Blat verlaasst und aft wider einhinkimmst.

Anm�rkung: Mit  :q!<EIN>  verwirffst allss, wasst g�ndert older enther gschribn
           haast. In aynn �ttlych Letznen lernst acht, wiest d�s allss in ayner
           Dautticht speichertst.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                       Letzn 1.3: GWORT BARECHTN - L�SCHN 

         
         ** Druck  x  , dyrmitst d�s Zaichen unter n M�rkl l�schst. **

  1. Bew�g di mit n M�rkl auf de mit  --->  angm�rkte Zeil unt.

  2. Zo n Faeler Verb�ssern  farst mit n M�rkl  netty  auf d�s Zaichen,  d�s wo
     gl�scht ghoert.

  3. Druck de Tastn  x  , d��st d�s �berfl�ssige Zaichen l�schst.

  4. Ietz tuest so lang weiter mit 2 hinst 4, hinst d�� dyr Saz stimmt.

---> De Kkuue sprangg �bber nn Maanad.

  5. Wenn ietz de Zeil verb�ssert ist, geest gan dyr Letzn 1.4. weiter.

Und ganz wichtig:  Dyrweilst d�nn Schainer durcharechtst,  versuech nit �bbenn,
                   allss auswendig z lernen;  n�n, lern ainfach mit n Anwenddn!


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 1.4: GWORT BARECHTN - EINF�EGN


                  **  Druck  i  , dyrmitst �bbs einf�egst. **

  1. Bew�g �nn M�rkl zo dyr eerstn untignen Zeil, wo mit  --->  angeet.

  2. Dyrmitst  de eerste Zeil  wie de zwaitte machst,  bew�g �nn M�rkl  auf d�s
     eerste Zaichen NAACH derer St�ll, daa wo s Gwort eingf�egt werdn sollt.

  3. Druck  i  und gib d�s ein, was abgeet.

  4. Wenn ieweils ayn Faeler verweitert ist, aft druck   <ESC>  ; dyrmit kimmst
     gan dyr Befelhsartweis zrugg.
     So, und ietz tuest ainfach yso weiter, hinst d�� dyr Saz stimmt.

---> Daader gt dd �bbs b.
---> Daader geet diend �bbs ab.

  5. Balst mainst,  d��st ys Gwort-Einf�egn kanst, aft geest gan dyr Letzn 1.5.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 1.5: GWORT BARECHTN - ANF�EGN


                      ** Druck  A  gan n Gwort Anf�egn. **

  1. Gee mit n M�rkl gan dyr eerstn untignen Zeil, wo ayn  --->  dyrvor haat.
     Daa ist s gleich, wo gnaun dyr M�rkl in derer Zeil steet.  

  2. Demmlt  A  und gib de entspr�chetn Erg�ntzungen ein.

  3. Wennst mit n Anf�egn f�rtig bist, aft druckst  <ESC>  , d��st wider eyn de
     Befelhsartweis zruggkimmst.

  4. So,  und ietz geest aft non gan dyr zwaittn mit  --->  angm�rktn Zeil; und
     daadl machst ys netty yso.

---> In derer Zeil gee  
     In derer Zeil geet ayn Weeng ayn Gwort ab.
---> Aau daader stee
     Aau daader steet �bbs Unvollst�ndigs. 

  5. Wennst s Anf�egn von Gwort drauf haast, naacherd gee gan dyr Letzn 1.6.  
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                       Letzn 1.6: AYN DAUTTICHT BARECHTN


     ** Mit  :wq  speichertst ayn Dautticht und verlaasst �nn Wimm ganz. **

  !! OBACHT:  Ee wennst mit d�nn alln daa unt weitertuest, lis zeerst de gantze
     Letzn durch!!

  1. Verlaa� also s Blat, wie s in dyr Letzn 1.2. haisst, mit  :q!  !

  2. Gib d� Faudung eyn n Eingib ein:  vim Schainer<EIN>  . 'vim' ruefft s Blat
     auf,  und  'Schainer'  haisst de Dautticht,  wost barechtn willst.  Dyrmit
     haast also ayn Dautticht, d� wost barechtn kanst.

  3. Ietz  f�egst �bbs ein older l�schst �bbs,  wiest ys in de vorignen Letznen
     glernt haast.

  4. Speichert de g�nderte Dautticht und verlaa� �nn Wimm mit  :wq<EIN>  .

  5. Schmei� �nn Wimmschainer neu an und gee gan dyr folgetn Zammenfassung.

  6. Aft d��st  de obignen Schritt gl�sn und k�ppt haast,  kanst ys durchf�ern.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 1


  1. Dyr M�rkl werd mit de Tastnen hjkl older aau mit de Pfeiltastnen gsteuert.
              h (winst)     j (ab)        k (auf)       l (zes)

  2. Um �nn Wimm umbb n Eingib aus z ginnen, demmlt:  vim DAUTTICHT<EIN>  .

  3. Willst �nn Wimm verlaassn und aau allss verwerffen, aft gibst ein:
                <ESC>  und  :q!<EIN>  .
     Gan n Verlaassn und Speichern aber zipfst  <ESC>  und  :wq<EIN>  .

  4. Willst d�s Zaichen l�schn, daa wo dyr M�rkl drauf ist, demmltst  x  .

  5. Willst �bbs vor n M�rkl eing�bn, zipfst  i  und drafter  <ESC>  .
     Mechst ys aber eyn s Zeilnend anhinh�ngen, benutzt ys   A  .
     Und ainfach naach n M�rkl f�egst ys mit  a  ein.

Anm�rkung:  Druckst  <ESC>  ,  kimmst eyn de Befelhsartweis zrugg older brichst
            ayn Faudung ab, d� wo dyr schiefgangen ist.

     Ietz tue mit dyr Letzn 2 weiter.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                           Letzn 2.1.: L�SHFAUDUNGEN


                 ** Demmlt  dw  , dyrmitst ayn Wort l�schst. **

  1. Druck  <ESC>  ,  dyrmit s aau gwi� ist,  d��st in dyr Befelhsartweis bist.

  2. Bew�g �nn M�rkl zo dyr mit  --->  angm�rktn Zeil unt.

  3. Und daa geest ietz auf n Anfang von aynn Wort, d�s wo gl�scht ghoert.

  4. Zipf  dw  , d��st d�s gantze Wort l�schst.

  N�bnbei:  Dyr Buechstabn  d  erscheint auf dyr l�sstn Zeil  von n Bildschirm,
            sobaldst n eingibst. Dyr Wimm wartt ietz drauf, d�� �bbs kimmt, al-
            so  daader ayn  w  .  Seghst  freilich  �bbs Anderts  wie ayn  d  ,
            naacherd haast  �bbs Falschs  demmlt.  Druck aft  <ESC>  und pr�blt
            s non aynmaal.
---> Ayn �ttlych W�rter lustig ghoernd nit Fisper eyn d�nn Saz einhin.

  5. �fert  d Schritt  3 und 4,  hinst d��  dyr Saz p�sst,  und gee aft gan dyr
     Letzn 2.2.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 2.2.: NON MEERER L�SHFAUDUNGEN


            ** Gib  d$  ein, d��st hinst eyn s Zeilnend l�schst. **

  1. Druck  <ESC>  , dyrmitst aau gwi� in dyr Befelhsartweis bist.

  2. Bew�g �nn M�rkl hinst eyn de mit  --->  angm�rkte Zeil untn.

  3. Gee mit n M�rkl auf s End von dyr faelerfreien Zeil, NAACH n eerstn  .   .

  4. Zipf  d$  , d��st hinst eyn s End von dyr Zeil l�schst.
  
---> �bber haat s End von dyr Zeil doplt eing�bn. doplt eing�bn.


  5. Gee weiter  gan dyr Letzn 2.3,  dyrmitst versteest,  was daader ablaaufft.





~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                        Letzn 2.3: PFEMERER UND WOLENDER


  Vil Faudungen,   wo s Gwort �ndernd, s�tznd si aus aynn Pfemerer und aynn Wo-
  lend zamm. Bal i also �bbs l�schn will, schreib i ainsting  d  und aft s "Wo-
  lend", d�s haisst also, "wolend", "wohin" d�� i will - older was i halt gnaun
  l�schn will.






  Daader also, was i wie l�schn kan:
     w  -  hinst eyn n Anfang von n naehstn Wort AANE d�nn sein eersts Zaichen.
     e  -  gan n End von n ietzundn Wort MIT d�nn seinn l�sstn Zaichen.
     $  -  zo n End von dyr Zeil MIT derer irn l�sstn Zaichen.

  Also l�scht de Tastnfolg  de  allss umbb n M�rkl hinst eyn s Wortend.
Anm�rkung:   Gib i grad  d�s zwaitte Zaichen  yllain ein,  ruckt halt dyr M�rkl
             entspr�chet weiter.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                   Letzn 2.4: MIT AYNN Z�LER D WOLENDER �FERN


 ** Gib i ayn Zal vor aynn Wolend ein, werd d�s Sel entspr�chet oft gangen. **

  1. Bew�g �nn M�rkl gan n Anfang von dyr Zeil mit  --->  dyrvor unt.

  2. Zipf  2w  , d��st mit n M�rkl zwai W�rter weitergeest.

  3. Zipf  3e  , d��st mit n M�rkl auf s End von n drittn Wort kimmst.

  4. Zipf  0  (aynn Nuller), d��st eyn n Anfang von dyr Zeil hinkimmst.

  5. Widerhol d Schritt 2 und 3 mit verschaidne Z�ler.

  ---> D�s ist ietz grad ayn Zeil zo n drinn Umaynanderruedern.

  6. Gee weiter gan dyr Letzn 2.5.




~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                 Letzn 2.5: DURCH AYNN Z�LER GLEI MEERER L�SCHN


        ** Ayn Zal vor aynn Pfemerer f�ert d�nn entspr�chet oft aus. **

  Also, i mecht l�schn,  und zwaar �bbs Bestimmts,  und d�s so und so oft:  Daa
  dyrzue benutz i aynn Z�ler:
                              d  Z�ler  Wolend (also �nn Bew�gungsschrit)

  1. Bew�g �nn M�rkl zo n eerstn Wort in GROOSSBUECHSTABN in dyr mit  --->  an-
     gm�rktn Zeil.

  2. Demmlt  d2w  , dyrmitst de ganz groo�gschribnen W�rter l�schst.

  3. �fert  d Schritt 1 und 2  mit d�nn entspr�chetn Z�ler,  dyrmitst de drauf-
     folgetn  ganz gro�gschribnen W�rter  mit ayner ainzignen Faudung  l�schst:


--->  D� ABC DE Zeil FGHI JK LMN OP mit W�rter ist Q RS TUV ietz berichtigt.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          Letzn 2.6: ARECHTN AUF ZEILN


               ** Zipf  dd  , um ayn gantze Zeil z l�schn. **

  Weil s gro oft v�rkimmt,  d�� myn gantze Zeiln l�scht,  kaamend schoon d Ent-
  wickler von n Urwimm daa drauf,  d�� myn ainfach  dd  gan d�nn Zw�k schreibt.


  1. Bew�g �nn M�rkl gan dyr zwaittn Zeil in n untignen "Gedicht".
  2. Zipf  dd  ,  um d� Zeil z l�schn.
  3. Ietz bew�gst di gan dyr viertn Zeil.
  4. Zipf  2dd  , um zwo Zeiln zo n L�schn.

--->  1)  Roosn seind root;
--->  2)  Drunter ist s Koot.
--->  3)  Veigerln seind blau.
--->  4)  Umgrabn tuet s d Sau.
--->  5)  D Ur sait de Zeit,
--->  6)  Sait, d�� s mi freut,
--->  7)  Dirndl, dein Gschau.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                     Letzn 2.7: RUGGG�NGIG MACHEN (RUGGLN) 


             ** Zipf  u  , dyrmitst de l�sstn Faudungen ruggltst **
             ** older   U  , um ayn gantze Zeil widerherzst�lln. **

  1. Bew�g �nn M�rkl gan dyr mit  --->  angm�rktn Zeil unt und gee dyrmit auf n
     eerstn Faeler.
  2. Zipf  x  , d��st d�s eerste z vile Zaichen l�schst.
  3. Ietz demmlt  u  , dyrmitst de l�sste Faudung ruggltst.
  4. Ietz beh�b  allsand Faeler  auf dyr Zeil  mit dyr Hilf  von n Befelh  x  .
  5. Aft gibst ayn  U  (groo�) ein,  d��st de Zeil wider yso hinbringst,  wie s
     gw�sn ist.
  6. So,  und ietz  demmltst  so oft  u  , hinst d��st s  U  und de andern Fau-
     dungen ruggg�ngig gmacht haast.
  7. Und ietzet widerum  schreibst  so oft  <STRG>r  , hinst d��st  allsand Be-
     felh widerhergst�llt, z haissn allsse rugg-grugglt haast  (also d Ruggg�n-
     gigmachungen ruggg�ngig gmacht).
---> Beerichtig d Faeller voon dehrer Zeiil  und stt�ll s mitt n Ruggruggln wi-
     der her.
  8. Die Faudungen seind gro wichtig; s� helffend ainn n�rrisch weiter.
     Ietz gee weiter gan dyr Zammenfassung von dyr Letzn 2.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 2


  1. Um von n M�rkl aus hinst eyn s naehste Wort zo n L�schn, zipf:  dw
  2. Um umbb n M�rkl hinst eyn s End von dyr Zeil zo n L�schn, demmlt  d$
  3. Dyrmitst ayn gantze Zeil l�schst, gib ein:  dd
  4. Mechst ayn Bew�gung, ayn "Wolend", �fters,  st�ll de entspr�chete Zal dyr-
     vor:  3dw  older aau:  d3w
  5. Dyr Pfueg f�r ayn �nderungsfaudung lautt yso:
               Pfemerer   [Zal]   Bew�gungsschrit (Wolend)
     Und d�s haisst:
      Dyr PFEMERER gibt an, WAS taan ghoert, �bbenn   d   =  l�schn (�delete�).
      [ZAL] - Ayn Zal KAN myn ang�bn, wenn myn halt ayn Wolend �fter habn will.
      S WOLEND,  also dyr Schrit WOHIN, besagt,  auf was i aushin will,  �bbenn
      auf aynn Wortanfang (  w  ), s End von dyr Zeil (  $  ) und so weiter.

  6. D��st eyn n Anfang von dyr Zeil hinkimmst, schreib aynn Nuller:  0

  7. Um �bbs Vorigs wider z ruggln, gib ein:                u (klain also)
     Um allsand �nderungen in ayner Zeil z ruggln, haast:   U (also groo�)
     Um "rugg-z-ruggln", also allss wider herzst�lln, zipf:  <STRG>r   

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                           Letzn 3.1: ANF�EGN (�put�) 


     ** Zipf  p  , dyrmitst �bbs gnetty Gl�schts naach n M�rkl anf�egst. **

  1. Bew�g �nn M�rkl gan dyr eerstn untignen Zeil mit  --->  dyrvor.

  2. Zipf  dd  ,  um sele Zeil z l�schn und dyrmit in ayner Wimm-Osn zo n Spei-
     chern.

  3. Bew�g �nn M�rkl gan dyr Zeil c),  �BER derer, daa wo de gl�schte Zeil ein-
     hinkemmen sollt.

  4. So,  und ietz gibst ainfach  p  ein,  und schoon haast d� Zeil unter derer
     mit n M�rkl drinn.
  5. �fert  d Schritt 2 hinst 4,  hinst d��st  allsand Zeiln  yso naachynaynand
     haast, wie s hinghoernd.

---> d) Kanst du d�s aau?
---> b) Veigerln seind blau.
---> c) Bedachtn kan myn lernen.
---> a) Roosn seind root.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         Letzn 3.2: ERS�TZN (�replace�)


      ** Zipf  rx  , um d�s Zaichen unter n M�rkl durch  x  z ers�tzn. **

  1. Bew�g �nn M�rkl zo dyr eerstn untignen Zeil mit  --->  dyrvor.

  2. Bew�g �nn M�rkl, hinst d�� yr auf n eerstn Faeler steet.

  3. Zipf  r  und drafter d�s Zaichen, wo dyrf�r daa hinghoert.

  4. Widerhol d Schritt 2 und 3,  hinst d��st de eerste Zeil  gmae� dyr zwaittn
     berichtigt haast:
--->  Wie d� Zeit eingobn wurd, wurdnd ainike falsche Zastnen zipft!
--->  Wie d� Zeil eing�bn wurd, wurdnd ainige falsche Tastnen zipft!

  5. Ietz tue mit dyr Letzn 3.3 weiter.

Anm�rkung: Vergi� nit drauf, d��st mit n Anwenddn lernen solltst und nit �bbenn
           mit n Auswendiglernen!


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          Letzn 3.3: �NDERN (�change�)


              ** Um hinst eyn s Wortend z �ndern, zipf  ce  . **

  1. Gee mit n M�rkl auf de eerste mit  --->  angm�rkte Zeil.

  2. Ietz farst netty auf s  "s"  von Wstwr hin.

  3. Zipf  ce  ein und aft d Wortberichtigung, daader also  �rter  .

  4. Druck  <ESC>  und bew�g �nn M�rkl zo n naehstn Zaichen, wo g�ndert ghoert.

  5. �fert  d Schritt 3 und 4,  hinst d��  dyr eerste Saz  wie dyr zwaitte ist.

---> Ainige Wstwr von derer Zlww ghhnnd mit n �ndern-Pfemerer gaauu.
---> Ainige W�rter von derer Zeil ghoernd mit n �ndern-Pfemerer g�ndert.

ce  l�scht also s Wort und schlaaufft di eyn d Eingaab-Artweis.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                  Letzn 3.4.: NON MEERER �NDERUNGEN PFELFS  c


   ** D L�shfaudung  c  arechtt mit de n�mlichnen Wolender wie d� mit  d  **

  1. Dyr �nder-Pfemerer arechtt anleich wie d L�shfaudung mit   d  ,  und zwaar
     yso:
         c    [Zal]   Bew�gungsschrit (Wolend)

  2. D Wolender seind  de gleichn,  �bbenn  w  f�r Wort und  $  f�r s Zeilnend.


  3. Bew�g di zo dyr eerstn untignen Zeil mit  --->  .

  4. Ietz geest auf d�nn eerstn Faeler.

  5. Zipf  c$  , gib �nn Rest von dyr Zeil wie in dyr zwaittn ein und druck aft
     <ESC>.
---> S End von derer Zeil sollt an de zwaitte daader anglichen werdn.
---> S End von derer Zeil sollt mit n Befelh  c$  berichtigt werdn.

Denk allweil dran,  d��st iederzeit  mit dyr Ruggtastn Faeler ausb�ssern kanst.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 3


  1. Um ayn  vorher gl�schts Gwort  anzf�egn,  zipf  p  .  Daa dyrmit  werd d�s
     gantze Gwort  NAACH n M�rkl  angf�egt.  Wenn s ayn gantze Zeil  gw�sn ist,
     werd d� sel als de Zeil unterhalb n M�rkl eingf�egt.

  2. Um d�s Zaichen  unter n M�rkl,  also wo dyr M�rkl ist,  z ers�tzn, zipf  r
     und aft d�s Zaichen, wost daadl habn willst.

  3. Dyr �nderungspfemerer ( c = �change�) laasst ainn umbb n M�rkl hinst eyn s
     End von n Wolend �ndern. Zipf  ce  , dyrmitst umbb n M�rkl hinst eyn s End
     von n Wort �ndertst, und  c$  hinst eyn s End von dyr Zeil.

  4. F�r d �nderung lautt dyr Pfueg:

     c   [Zal]   Wolend

Ietz tue mit dyr naehstn Letzn weiter.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                 Letzn 4.1: M�RKLST�LLUNG UND DAUTTICHTDARSTAND

** Demmlt <STRG>g, d��st �nn Befand und Darstand von dyr Dautticht anzaigst. **
  ** Zipf  G  , dyrmitst auf ayn bestimmte Zeil in dyr Dautticht hinkimmst. **

Anm�rkung: Lis d� gantze Letzn daader durch, ee wennst iewign �bbs unternimmst!

  1. Druck  <STRG>g  .  Auf d�s hin erscheint auf derer Seitt ganz unt ayn Dar-
     standsmeldung  mit n Dauttichtnam  und n Befand  innerhalb  dyr Dautticht.
     M�rk dyr de Zeilnnummer f�r n Schrit 3.

Anm�rkung:  M�glicherweis  seghst aau �nn M�rklbefand  in n zesmen untern Bild-
            schirm�gg. Aft ist s "Lindl" (�ruler�) eingst�llt;  meerer �ber d�s
            laasst dyr dyr Befelh   :help 'ruler'   ausher.
  2. Druck  G  , um an s End von dyr Dautticht z kemmen.
     gg  gibst ein, d��st gan n Anfang von dyr Dautticht aufhinkimmst.

  3. Gib d Nummer von derer Zeil ein, daa wost vorher warst,  und aft non  G  .
     D�s bringt di zrugg gan seler Zeil,  daa wost stuenddst,  wiest d�s eerste
     Maal  <STRG>g  gadruckst.

  4. Wennst di sicher gnueg f�elst, aft f�er d Schritt 1 hinst 3 aus.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                       Letzn 4.2: DYR BEFELH ZO N SUECHEN 
               

  ** Zipf  /  und dyrnaach aynn Ausdruk, um selbignen zo n Suechen. **

  1. Du gibst also in dyr Befelhsartweis s Zaichen  /  ein. D�s sel wie aau dyr
     M�rkl erscheinend drauf unt auf n Schirm, netty wie bei dyr Faudung  :  .

  2. Ietz zipf  Faeeler<EIN>  . Netty um d�s 'Faeeler' willst ietz suechen.

  3. Willst um gnaun d�nn Ausdruk weitersuechen, zipf ainfach  n  (wie �next�).
     Willst hinzrugg suechen, aft gibst  N  ein.

  4. Um von Haus aus zruggaus z suechen, nimm  ?  statt  /  her.

  5. Dyrmitst wider daa hinkimmst, wost herkemmen bist, nimm  <STRG>o , und d�s
     �fter,  wennst weiter zrugg willst. Mit  <STRG>i  widerum kimmst vorw�rts.

--->  Aynn Faeler schreibt myn nit "Faeeler"; Faeeler ist ayn Faeler

Anm�rkung:  Wenn d Suech s Dauttichtend dyrraicht haat, geet s eyn n Anfang wi-
            der weiter dyrmit,  men Sach  dyr Schaltter 'wrapscan' w�r auf aus.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                       Letzn 4.3: DE G�GNKLAMMERN FINDDN


   ** Zipf  %  , um de entspr�chete Klammer  )  ,  ]  older  }  z finddn. **

  1. S�tz �nn M�rkl  auf iewign aine  von dene drei Klammern  (  ,  [  older  {
     in dyr untignen Zeil, wo mit  --->  angm�rkt ist.

  2. Ietzet zipf s Zaichen  %  .

  3. Dyr M�rkl geet ietz auf de p�ssete schliessete Klammer.

  4. Ietz demmlt  %  , und dyrmit kimmst gan dyr �ffneretn Klammer zrugg.

  5. S�tz �nn M�rkl auf ayn anderne Klammer von   ({[]})   und pr�blt   %  aus.

---> D�s ( ist  bloo� ayn Pochzeil ( mit [ verschaidne ] { Klammern } drinn. ))

Anm�rkung:  Um d� M�glichkeit gaast bsunders froo sein,  wennst aynmaal in aynn
            Spaichgwort verzweiflt ayn faelete G�gnklammer suechst!


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                 Letzn 4.4: D ERS�TZUNGSFAUDUNG (�substitute�)


        ** Zipf  :s/alt/neu/g  , um 'alt' durch 'neu' zo n Ers�tzn. **

  1. Gee mit n M�rkl zo dyr unt steehetn mit  --->  angm�rktn Zeil.

  2. Zipf  :s/dee/de <EIN>  . Der Befelh ers�tzt alsnan grad d�s +eerste "dee",
     wo v�rkimmt.

  3. Ietz pr�blt s mit  :s/dee/de/g  . D�s zues�tzliche  g  ("Pflok"  nennt myn
     �bbs S�lchers) bewirkt, d�� allss, was dyrmit kennzaichnet ist,  innerhalb
     von dyr ainn Zeil ers�tzt werd.

---> Dee schoenste Zeit, d�� myn dee Bl�emln anschaut, ist dee schoene Lan-
     gesszeit.
  4. Um ietz  allsand Suechbegriff  innerhalb von zwo Zeiln  zo n �ndern,  zipf
     :#,#s/alt/neu/g  ,  wobei # ieweils f�r de eerste und l�sste Zeil von d�nn
     Pfraich steet.
     :%s/alt/neu/g  zipfst, d��st d V�rkemmen in dyr gantzn Dautticht �ndertst.
        Mit  :%s/alt/neu/gc  finddst allsand V�rkemmen in dyr gsamtn Dautticht;
     daa werst aber zeerst non gfraagt, obst ys ers�tzn willst older nity.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 4
                        
  1. <STRG>g   zaigt d�nn ietzundn Dauttichtbefand  und �nn Darstand dyrvon an.
           G   bringt di an s End von dyr Dautticht.
      <Zal>G   bringt di gan dyr entspr�chetn Zeilnnummer.
     <Zal>gg   geet +grad yso.
          gg   bringt di zo dyr eerstn Zeil.
  2. D Eingaab von  /  mit aynn Ausdruk suecht V�RSHLING um d�nn Ausdruk.
     Gibst  ?  und aynn Suechbegrif ein, suecht s um d�nn �RSHLING.
     Zipf naach ayner Suech  n  ;  naacherd werd in de gleiche Richtung weiter-
     gsuecht. Mit  N  geet s umkeerter weiter.
     <STRG>o  bringt di zo �lterne Bef�ndd zrugg,  <STRG>i  zo neuerne.

  3. D Eingaab von  % , wenn dyr M�rkl auf ainer von dene Klammern steet:   ({[
     )]}  , bringt di zo dyr G�gnklammer.

  4. Um d�s eerste V�rkemmen von  "alt"  in ayner Zeil durch  "neu"  z ers�tzn,
     zipf  :s/alt/neu  .
     Um allsand in ayner Zeil z ers�tzn, zipf  :s/alt/neu/g  .
     Mechst allss in zwo Zeiln ers�tzn, demmlt zo n Beispil  :5,6s/alt/neu/g  .
     Mechst allss in dyr gantzn Dautticht ers�tzn, gib ein:  :%s/alt/neu/g    .
     Willst ayn ieds Maal bstaetln, h�ng 'c' wie �confirm� hint anhin.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
            Letzn 5.1: ZWISCHNDRINN AYNN AUSSERIGNEN BEFELH AUSF�ERN 
            

   ** Willst ayn Gf��faudung ausf�ern, gib ainfach d� sel naach  :!  ein. **
 
  1. Zipf  d�nn bekanntn Befelh   :  ,  dyrmitst  mit n M�rkl  auf n Bildschirm
     ganz abhin kimmst. Draufhin kanst aynn gwonen Gf��befelh eing�bn.

  2. Zeerst  kimmt aber non ayn Ruefzaichen   !  .  Und ietzet haast d M�glich-
     keit, ayn beliebige ausserige Gf��faudung auszf�ern.

  3. Als Beispil zipf   :!ls<EIN>  ;  und schoon haast ayn Auflistung von deinn
     Verzaichniss,  netty  wie wennst  ganz gwon  in n Eingib w�rst.  Geet   ls
     aus iewign aynn Grund nit, aft pr�blt s mit  :!dir<EIN>  .

Also non aynmaal: Mit d�nn Angang kan ayn iede beliebige ausserige Faudung aus-
                  gf�ert werdn, aau mit Auerwerdd.

Und wolgm�rkt:    Alle Befelh,  wo mit  :  angeend,  m�essend mit  <EIN>  bst�-
                  tigt werdn. D�s dyrsagn myr f�rba� +niemer.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
           Letzn 5.2: NON MEERER DR�BER, WIE MYN DAUTTICHTN SCHREIBT


     ** Um �bbs G�nderts neu z speichern, zipf  :w NEUER_DAUTTICHTNAM  . **

  1. Zipf  :!dir   older  :!ls  ,  d��st dyr ayn Auflistung von deinn Verzaich-
     niss ausherlaasst. D��st drafter  <EIN>  eing�bn muesst, waisst ee schoon.

  2. Suech dyr aynn Dauttichtnam aus, d�nn wo s non nit geit, �bbenn  POCH  .

  3. Ietz demmlt:  :w POCH  (also mit POCH als d�nn neuen Dauttichtnam).

  4. D�s speichert ietz de gantze Dautticht, also �nn Wimmschainer,  unter d�nn
     Nam POCH. D�s kanst leicht �berpr�effen, indem d��st ainfach  :!ls   older
     :!dir  zipfst und dyrmit deinn Verzaichnissinhalt seghst.

Anm�rkung:  Stigst ietz aus n Wimm aus und g�nnst n aft wider mit   vim POCH  ,
            naacherd w�r d� Dautticht ayn gnaune Aamum von n Schainer dyrselbn,
            wiest n gspeichert haast.

  5. Ietz verweitert d� Dautticht - fallsst s Fenstl haast - , mit   :!del POCH
     beziehungsweis bei aynn Unixgeb�u mit   :!rm POCH   .
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
            Letzn 5.3: AYNN TAIL VON N GWORT ZO N SPEICHERN AUSWALN

** Um aynn Tail von dyr Dautticht z speichern, zipf  v [Wolend] :w DAUTTICHT **

  1. Ruck �nn M�rkl auf netty d� Zeil daader.

  2. Demmlt  v  und gee mit n M�rkl  auf d�nn f�mftn Auflistungspunt untet.  Du
     seghst glei, d�� s Gwort v�rhergh�bt erscheint.

  3. Druck s Zaichen  :  . Ganz unt auf n Bildschirm erscheint  :'<,'>  .

  4. Zipf  w POCH  , wobei s d�nn Dauttichtnam POCH  non nit geit.  Vergwi� di,
     d��st d�s  :'<,'>w POCH  aau +seghst, ee wennst  <EIN>  druckst.

  5. Dyr Wimm schreibt de ausgwaltn Zeiln eyn de Dautticht POCH einhin.  Benutz
     :!dir  older  :!ls  ,  d��st d�s �berpr�effst. L�sh s fein nit �bbenn! Mir
     brauchend s n�mlich f�r de naehste Letzn.

Anm�rkung:  Druckt myn  v  , ginnt d Sichtisch-Auswal. Du kanst mit n M�rkl um-
            aynandfarn,  um d Auswal  z ver�ndern.  Drafter kan myn mit yn aynn
            Pfemerer mit d�nn Gwort �bbs machen.  Zo n Beispil l�scht   d   d�s
            Gwort.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
               Letzn 5.4: EINL�SN UND ZAMMENF�ERN VON DAUTTICHTN   


    ** Um �nn Inhalt von ayner Dautticht einzl�sn, zipf  :r DAUTTICHTNAM  **

  1. S�tz �nn M�rkl �ber d� Zeil daader.

OBACHT:  Aft d��st �nn Schrit 2  ausgf�ert haast,  seghst auf aynmaal  �bbs aus
         dyr Letzn 5.3.  Bew�g di naacherd wider abw�rts, dyrmitst d� Letzn wi-
         derfinddst.
  2. Ietz  lis  dein Dautticht  POCH ein,  indem d��st d Faudung   :r POCH aus-
     f�erst,  wobei wie gsait POCH  f�r d�nn  von dir  ausgsuechtn Dauttichtnam
     steet. De eingl�sne Dautticht werd unterhalb dyr M�rklzeil eingf�egt.

  3. Um zo n �berpr�effen,  ob de Dautticht  aau gwi� eingl�sn ist,  gee zrugg;
     und du seghst,  d�� s ietz zwo Ausf�rtigungen  von dyr Letzn 5.3. geit,  s
     Urniss und de eingf�egte Dauttichtfassung.

Anm�rkung:  Du kanst aau  d Ausgaab von aynn Ausserigbefelh einl�sn.  Zo n Bei-
            spil list   :r !ls  d Ausgaab von dyr Faudung  ls   ein und f�egt s
            unterhalb n M�rkl ein.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 5


  1. :!FAUDUNG  f�ert aynn ausserignen Befelh aus.

      Daader ayn �ttlych gw�nddte Beispiler:
      (Fenstl)              (Unix - Linux)
      :!dir                 :!ls                - listt s Verzaichniss auf.
      :!del DAUTTICHT       :!rm DAUTTICHT      - verweitert sele Dautticht.

  2. :w DAUTTICHT  speichert de ietzunde Wimmdautticht  unter d�nn besagtn Nam.

  3. v  WOLEND  :w DAUTTICHTNAM   schreibt de sichtisch ausgwaltn Zeiln  eyn de
     Dautticht mit seln Nam.

  4. :r DAUTTICHTNAM  ladt sele Dautticht  und f�egt s  unterhalb n M�rklbefand
     ein.

  5. :r !dir   list d Ausgaab  von dyr Faudung   dir   und f�egt s  unterhalb n
     M�rklbefand ein.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                        Letzn 6.1: ZEIL �FFNEN (�open�)


       ** Zipf  o  , um ayn Zeil unterhalb n M�rkl z �ffnen und eyn d **
                        ** Einf�egartweis z kemmen. **

  1. Bew�g �nn M�rkl zo dyr eerstn mit  --->  angm�rktn Zeil unt.

  2. Zipf  o  (klain),  um ayn Zeil UNTERHALB n M�rkl z �ffnen und mit dyr Ein-
     f�egartweis weiterztuen.

  3. Ietzet zipf ayn Weeng �bbs  und druck  <ESC>  , um d Einf�egartweis z ver-
     laassn.
---> Mit  o  werd dyr M�rkl in dyr Einf�egartweis auf de offene Zeil gs�tzt.

  4. Um ayn Zeil  OBERHALB n M�rkl aufzmachen,  gib ainfach ayn groosss O statt
     yn aynn klainen ein. Versuech d�s auf dyr untignen Zeil.

---> �ffnet ayn Zeil �ber derer daader mit  O  ,  wenn dyr M�rkl auf derer Zeil
     ist.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 6.2: GWORT ANF�EGN (�append�)


                ** Zipf  a  , um �bbs NAACH n M�rkl einzf�egn. **

  1. Bew�g �nn M�rkl gan n Anfang von dyr eerstn �ebungszeil mit  --->  unt.

  2. Druck  e  , hinst d�� dyr M�rkl an n End von  Zei  steet.

  3. Zipf ayn klains  a  , um �bbs NAACH n M�rkl anzf�egn.

  4. Verg�ntz d�s Wort  wie in dyr Zeil drunter.  Druck  <ESC>  , um d Schreib-
     Artweis z verlaassn.

  5. Bew�g di mit  e   zo n naehstn ungantzn Wort  und widerhol d Schritt 3 und
     4.

---> D� Ze biett ayn Gl�gn , ayn Gwort in ayner Zeil anzf�.
---> D� Zeil biett ayn Gl�gnet, ayn Gwort in ayner Zeil anzf�egn.

Anm�rkung:   a  ,  i  und  A  bringend ainn gleichermaa�n eyn d Einf�egartweis;
             dyr ainzige Unterschaid ist, WO mit n Einf�egn angfangt werd.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
              Letzn 6.3: AYN ANDERNE WEIS ZO N ERS�TZN (�replace�)


 ** Demmlt ayn groosss  R  , um meerer als wie grad ain Zaichen z ers�tzn. **

  1. Bew�g �nn M�rkl zo dyr eerstn untignen, mit  --->  angm�rktn Zeil.
     Gee mit n M�rkl gan n Anfang von n eerstn  xxx  .

  2. Ietz druck  R   und zipf sele Zal,  wo drunter  in dyr zwaittn Zeil steet,
     yso d�� de sel s xxx ers�tzt.

  3. Druck  <ESC>  ,  um d Ers�tzungsartweis z verlaassn.  Du gspannst, d�� dyr
     Rest von dyr Zeil unver�ndert bleibt.

  4. �fert die Schritt, um d�s �berblibne xxx z ers�tzn.

---> S Zunddn von 123 zo xxx ergibt xxx.
---> S Zunddn von 123 zo 456 ergibt 579.

Anm�rkung: D Ers�tzungsartweis ist wie d Einf�egartweis,  aber ayn ieds eindem-
           mlte Zaichen l�scht ayn vorhanddns.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 6.4: GWORT AAMEN UND EINF�EGN

 ** Benutz �nn Pfemerer  y  , um �bbs z aamen, und  p  , um �bbs einzf�egn. **

  1. Gee zo dyr mit  --->  angm�rktn Zeil unt  und s�tz �nn M�rkl  hinter "a)".

  2. Ginn d Sichtisch-Artweis mit   v   und bew�g �nn M�rkl gnaun vor "eerste".
  
  3. Zipf  y  , um d�nn v�rhergh�btn Tail z aamen.

  4. Bew�g �nn M�rkl gan n End von dyr naehstn Zeil:  j$

  5. Demmlt  p  , um d�s Gwort einzf�egn, und aft:  a zwaitte <ESC>  .

  6. Benutz d Sichtischartweis, um " Eintrag." auszwaln, aam s mittls  y  , be-
     w�g di gan n End von dyr naehstn Zeil mit  j$   und f�eg s Gwort dortn mit
     p  an.

--->  a) d�s ist dyr eerste Eintrag.
      b)
Anm�rkung:   Du kanst   y   aau als Pfemerer verwenddn;   yw  zo n Beispil aamt
             hinst eyn n naehstn Wortanfang (aane d�nn selber).
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                           Letzn 6.5: SCHALTTER S�TZN

** S�tz aynn Schaltter yso,  d�� ayn Suech older Ers�tzung Groo�- und Klain- **
                            ** schreibung �bergeet. **
                            
  1. Suech um '�bergee", indem d��st   /�bergee   eingibst.
     Widerhol d Suech ayn �ttlych Maal, indem d��st de Tastn  n  druckst.

  2. S�tz de Zwisl - �nn Schaltter - 'ic' (�ignore case�), indem d��st  :set ic
     eingibst.
  3. Ietz suech wider um '�bergee' und tue aau wider mit  n  weiter.  Daa fallt
     dyr auf, d�� ietz �bbenn aau  �bergee  und  �BERGEE  hergeet.

  4. S�tz de Zwisln 'hlsearch' und 'incsearch' pfelfs:   :set hls is

  5. Widerhol d Suech und bobacht, was ietz gschieght:   /�bergee <EIN>

  6. D��st groo� und klain wider gwon unterscheidst, zipf:   :set noic

Anm�rkung:  Mechst de Tr�ffer niemer v�rhergh�bt seghn,  gib ein:   :nohlsearch
Anm�rkung:  Sollt klain/groo� bei ayner ainzignen Suech wurst sein,  benutz  \c
            in n Suechausdruk:   /�bergee\c <EIN>
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 6

  1. Zipf  o  , um ayn Zeil  UNTERHALB  n M�rkl z �ffnen und d Einf�egartweis z
                ginnen.
     Zipf  O  , um ayn Zeil OBERHALB n M�rkl z �ffnen.

  2. Zipf  a  , um NAACH n M�rkl ayn Gwort einzf�egn.
     Zipf  A  , um ayn Gwort naach n Zeilnend anzf�egn.

  3. D Faudung  e  bringt di gan n End von aynn Wort.

  4. Dyr Pfemerer  y  (�yank�) aamt �bbs,  p  (�put�) f�egt d�s ein.

  5. Ayn groosss  R  geet eyn d Ers�tzungsartweis, hinst d�� myn  <ESC> druckt.

  6. D Eingaab von ":set xxx"  s�tzt de Zwisl "xxx".  Ayn �ttlych Zwisln seind:
     'ic' 'ignorecase'   Groo�/klain wurst bei ayner Suech
     'is' 'incsearch'    Zaig aau schoon ayn Tail�berainstimmung
     'hls' 'hlsearch'    H�b allsand p�ssetn Ausdr�ck v�rher
     Dyr Schaltternam kan in dyr Kurz- older Langform ang�bn werdn.

  7. St�ll yn ayner Zwisl "no" voran, d��st ys abschalttst:   :set noic
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                      Letzn 7.1: AYN HILFGWORT AUFRUEFFEN


           ** Nutz d�s einbaute Hilfgeb�u, de "Betribsanlaittung". **

  Eyn n Wimm  ist ayn ausf�erliche "Gebrauchsanweisung"  einbaut.  F�r s Eerste
  pr�blt ainfach ains von dene dreu aus:
    - Druck d <HILF>-Tastn, wennst �bbenn aine haast.
    - Druck de Tastn <F1>, fallsst ys haast.
    - Zipf   :help <EIN>

  Lis di eyn s Hilffenster ein, dyrmitst draufkimmst, wie d�s mit dyr Hilf geet.
  Demmlt  <STRG>w w  , um von ainn Fenster zo n andern zo n Springen.
  Demmlt   :q <EIN>  , um s Hilffenster zo n Schliessn.

  Du kanst zo so guet wie allssand ayn Hilf finddn,  indem d��st yn dyr Faudung
  :help  aynn Auerwerd naachst�llst und istig  <EIN>  nit vergisst. Pr�blt d�s:

     :help w
     :help c_CTRL-D
     :help insert-index
     :help user-manual
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                       Letzn 7.2: ERST�LL AYN GIN-SCHRIPF


              ** Mutz �nn Wimm mit de einbautn Faehigkeitn auf. **

  Dyr Wimm besitzt ayn W�sn Sch�ftungen,  wo �ber n Urwimm aushingeend, aber de
  meerern dyrvon  seind in dyr Vorgaab ausgschaltt.  Dyrmitst meerer aus n Wimm
  ausherholst, erst�llst ayn "vimrc"-Dautticht.

  1. L�g ayn "vimrc"-Dautticht an;  d�s geet  ie naach Betribsgeb�u  verschidn:
     :e ~/.vimrc     f�r s Unix
     :e ~/_vimrc     bei n Fenstl

  2. Ietz lis �nn Inhalt von dyr Beispil-"vimrc"-Dautticht ein:
     :r $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim

  3. Speichert de Dautticht mit:
     :w

  4. Bei n naehstn Gin von n Wimm  ist aft d F�egnussv�rherh�bung zuegschalttn.
     Du kanst dyr allss  eyn d� Dautticht  einhinschreibn,  wasst bst�ndig habn
     willst. Meerer dyrzue erfarst unter:   :help vimrc-intro
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                              Letzn 7.3: VERG�NTZN


            ** Befelhszeilnverg�ntzung mit  <STRG>d  und  <TAB>  **

  1. Vergwi� di, d�� dyr Wimm nit auf n Urwimm-"Glais" fart:   :set nocp

  2. Schaug naach, w�lcherne Dauttichtn d�� s in n Verzaichniss geit:   :!ls
     older   :!dir
  3. Zipf �nn Anfang von ayner Faudung:   :e

  4. Druck  <STRG>d  , und dyr Wimm zaigt ayn Listn von Faudungen, wo mit   "e"
     angeend.
  5. Druck  <TAB>  , und dyr Wimm vervollst�ndigt �nn Faudungsnam zo   ":edit".

  6. F�eg  ayn Laerzaichen  und �nn Anfang  von ayner  besteehetn Dautticht an:
     :edit DAU

  7. Druck  <TAB>  . Dyr Wimm verg�ntzt �nn Nam, d�s haisst, wenn yr aindeuttig
     ist.
Anm�rkung:  D Verg�ntzung  geit s f�r aynn Hauffen Faudungen.  Versuech ainfach
            <STRG>d  und  <TAB>  . Bsunders n�tzlich ist d�s bei   :help  .
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                         ZAMMENFASSUNG VON DYR LETZN 7


  1. Zipf  :help  oder druck  <F1>  oder  <HILF> , um ayn Hilffenster z �ffnen.

  2. Zipf  :help FAUDUNG  , um auf ayn Hilf gan aynn Befelh z kemmen.

  3. Zipf  <STRG>w w  , um zo n andern Fenster z springen.

  4. Zipf  :q  , um s Hilffenster z schliessn.

  5. Erst�ll ayn vimrc-Ginschripf  zuer Sicherung von deine M�tzneinst�llungen.

  6. Druck  <STRG>d  , aft d��st naach   :   ayn Faudung  angfangt haast,  dyr-
     mitst m�gliche Verg�ntzungen anzaigt kriegst.
     Druck  <TAB>  f�r ain Vervollst�ndigung yllain.






~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

  D�s w�r ietzet s End von n Wimmschainer.  Gangen ist s daa drum,  aynn kurtzn
  und b�ndignen �berblik  �ber s Blat WIMM z lifern,  netty vil gnueg,  d�� myn
  f�r s Eerste  wirklich �bbs  dyrmit anfangen kan.  Dyrmit ist s aber auf kain
  Weitn non nit taan;  dyr Wimm haat schoon non vil meerer  auf Lager.  Lis als
  Naehsts aynmaal s Benutzerhandbuech:   :help user-manual

  Zo n Weiterl�sn und Weiterlernen w�r d�s Buech daader zo n Empfelhen:
    Vim - Vi Improved - von n OUALLINE Steve
    Verlaag: New Riders
  D�s ist d�s eerste Buech, wo ganz yn n Wimm gwidmt ist, netty d�s Grechte f�r
  Anf�nger. Es haat ayn W�sn Beispiler und aau Bilder drinn.
  See https://iccf-holland.org/click5.html

  D�s folgete Buech  ist schoon �lter und meerer  �ber n Urwimm  als wie �ber n
  Wimm,  aber aau zo n Empfelhen:   Textbearbeitung mit dem vi-Editor - von dyr
  LAMB Linda und n ROBBINS Arnold  -  Verlaag O'Reilly  - Buechlaittzal (ISBN):
  3897211262
  In d�nn Buech  kan myn fast allss finddn,  was myn mit n Urwimm angeen mecht.
  De s�xte Ausgaab enthaltt aau schoon �bbs �ber n Wimm.
  Als ietzunde Bezugniss f�r d Fassung 7  und ayn pfrenge Einf�erung  dient d�s
  folgete Buech:
    vim ge-packt  von n WOBST Reinhard
    mitp-Verlaag, Buechlaittzal 978-3-8266-1781-2
  Trotz dyr recht pfrengen Darst�llung  ist s durch seine viln n�tzlichnen Bei-
  spiler aau f�r Einsteiger grad grecht.  Probhaeupster und de Beispilschripfer
  seind zesig zo n Kriegn; see   https://iccf-holland.org/click5.html

  Verfasst habnd d�nn Schainer dyr PIERCE Michael C. und WARE Robert K. von dyr
  Kolraader Knappnschuel (Colorado School of Mines). Er beruet auf Entw�rff, wo
  dyr SMITH Charles  von dyr  Kolraader Allschuel  (Colorado State  University)
  zuer Verf�egung gst�llt haat. Gundpost:   bware@mines.colorado.edu
  F�r n Wimm haat n dyr MOOLENAAR Bram barechtt.
  De bairische �bers�tzung  stammt von n HELL Sepp 2009,  ayn Weeng �berarechtt
  2011. Sein Gundpostbr�cht ist   sturmibund@t-online.de

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~